Author :
Abstract
Bu çalışma, çağdaş sanatta banyo mekânının kültür tarihi ve toplumsal bağlamlarını inceleyerek banyonun çağdaş sanat üretimlerindeki kullanımını göstermek amacıyla yapılmıştır. Yıkanma kültürü, ilk yıkanma odalarıyla başlayıp hamamlarla birlikte birçok kültürde ve toplumda devam etmiştir. Toplumsal ve kamusal bir mekân olan hamamlar daha sonra mahremiyet ve özel alan kavramlarıyla birlikte özellikle 19. yüzyıl sonrasında modern banyolara dönüşmeye başlamıştır. Lefebvre’nin “mekân” kavramı çerçevesinde, banyo yalnızca fiziksel bir alan değil, aynı zamanda toplumsal ve bireysel kimliğin oluşmasındaki etkisiyle de ele alınmıştır.
Bu araştırma, banyo mekânı ve banyo-figür ilişkisi kapsamında oluşmuş, banyonun çağdaş sanatta ki temsillerini ve sanatsal anlamdaki ifadesini ortaya çıkarmayı amaçlamıştır. Aynı zamanda, bu temsillerin bireysel kimlik, toplumsal normlar ve içsel arayış gibi kavramlarla nasıl ilişkilendirildiğini ve banyonun bir sanat aracı olarak nasıl kullanıldığını incelemeyi hedeflemektedir. Sanatçıların banyo mekânını ve banyo-figür ilişkisini çağdaş sanat üretimlerine ne şekilde yansıttıkları araştırılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden literatür taramasına dayalı betimsel içerik analizinden oluşan bu araştırma, Çağdaş sanatta, banyo konusunda yapıtları olan sanatçılar, seçkili (amaçlı) örneklem yöntemiyle araştırmaya dâhil edilmiştir. Bu noktada araştırma yedi sanatçının yapıtları üzerinden ilerlemektedir. Joseph Beuys, banyo mekânını bireysel anılar ve toplumsal eleştiriyi birleştiren bir araç olarak kullanmasıyla araştırmaya dâhil edilmiştir. Ai Weiwei ise terk edilmiş mekânlara estetik ve yeni bir bakış açısı kazandırarak banyo nesnelerini yeniden yorumlayışıyla ele alınmıştır. Claes Oldenburg’un, sıradan banyo nesnelerinin formlarını bozarak, bunları sanatsal bir ifade biçimine dönüştürmesi ve Do Ho Suh, polyester kumaşlarla inşa ettiği banyolarında bireysel kimlik ve şeffaflık kavramlarına odaklanan yanıyla ele alınmıştır. Lydia Pettit, öz portrelerinde beden algısı ve toplumsal normları sorgulayan yanı, Roy Lichtenstein ve David Hockney ise banyo mekânını kişilik, bireysel alan, özgürlük ve yalnızlık gibi temalar üzerinden inceleyen yönüyle araştırmaya dâhil edilmiştir. Bu çalışma, banyonun çağdaş sanattaki farklı üretimlerine yoğunlaşarak, disiplinlerarası bakış açısıyla banyo mekânı ve banyo mekânının figürle olan ilişkisinin anlamını araştırmaktadır.
Keywords
Abstract
This study examines the cultural history and social contexts of the bathroom space in contemporary art, aiming to demonstrate its role in artistic production. The culture of bathing has evolved from early washing chambers to bathhouses, continuing in various cultures and societies. Public and communal spaces such as bathhouses gradually transformed into private and intimate areas, particularly with the emergence of modern bathrooms in the late 19th century. Within the framework of Henri Lefebvre’s concept of "space," the bathroom is considered not merely a physical setting but also a space that plays a crucial role in shaping both social and individual identity.
This research explores the representation of bathrooms in contemporary art and their artistic expressions within the context of the relationship between the bathroom space and the human figure. Additionally, it seeks to analyze how these representations relate to themes such as individual identity, social norms, and internal contemplation, while investigating the use of the bathroom as an artistic medium. The study examines how artists incorporate the bathroom space and its relationship with the human figure into their artistic productions. Employing qualitative research methods, this study is based on a descriptive content analysis through literature review. The selection of artists was conducted using a purposive sampling method, focusing on those who have created works centered around the theme of bathrooms in contemporary art.
The research includes seven artists whose works offer different perspectives on the bathroom space. Joseph Beuys was included for his use of the bathroom as a tool for merging personal memories with social critique. Ai Weiwei was analyzed for his reinterpretation of bathroom objects, transforming abandoned spaces by introducing aesthetic and conceptual shifts. Claes Oldenburg’s work was examined for his deconstruction of ordinary bathroom objects, turning them into artistic expressions. Do Ho Suh, known for his polyester-fabric installations of bathrooms, was considered for his exploration of individual identity and transparency. Lydia Pettit’s self-portraits were included for their critical engagement with body perception and social norms. Roy Lichtenstein and David Hockney were analyzed for their depictions of bathroom spaces through themes of personality, personal space, freedom, and solitude.
By focusing on various contemporary artistic interpretations of the bathroom, this study investigates the meaning of the bathroom space and its relationship with the human figure from an interdisciplinary perspective.
