Author :
Abstract
Toprağın suyla yoğrularak kolaylıkla istenilen şekli alması ve ateşin bulunmasıyla birlikte pişirilerek dayanıklı hale getirilmesi, tarihsel süreçte seramiğin önemli bir malzeme haline gelmesini sağlamıştır. 8000 yıllık bir geçmişe sahip olan seramik, malzeme bakımından sağladığı olanaklar ile kimi zaman insanların ihtiyaçlarını karşılayan işlevsel ürünlere dönüşmüş; kimi zaman da sanatçıların üzerlerine kendi duygu ve hislerini yansıtabilecekleri araçlar haline gelmiştir. Dini amaçlı idoller; süs eşyaları, mutfak araç ve gereçleri gibi geniş bir yelpazede kullanılmıştır. Seramiğin üzerlerine yaptıkları çeşitli dekorlar ise farklı kültürlerin ve coğrafyaların da etkisiyle çeşitlenerek günümüze kadar seramiğin vazgeçilmez bir parçası olmuşlardır. Seramik Dekorlama teknikleri sır altı, sır üstü, sır içi ve yaş kil üzerine farklı teknikler kullanarak yapılmıştır. Dekorlama teknikleri başlangıçta ürünleri güzelleştirmek, işlevsellik kazandırmak amacıyla kullanılansa da zamanla sanatta bir ifade aracı olarak kullanılmaya başlamasını sağlamıştır.
Bu çalışmada Seramik Dekorlama tekniklerinden olan Ajur (Delme) tekniğinin form yaratım sürecinde nasıl, ne şekilde etkili olduğu araştırılmak istenmiştir. Türkçe kaynaklarda Ajur, yabancı kaynaklarda Openwork ve Pierced work olarak adlandırılan teknik kilin belirli bir sertlikte delinmesi veya kesilmesi yöntemidir. Özellikle boşluklu bir yapı oluşturmak amacıyla yapılan bu teknik forma eklenen bir süslemenin önüne geçmiştir. Seramik sanatçılarına çeşitli ve alternatif bir anlatım olanağı sunarak formlarını şekillenmelerine destek olmuştur. Bu bağlamda öncelikle seramiğin tarihsel sürecinde farklı coğrafyalardaki ajur tekniği örneklerine bakılmıştır. Çağdaş anlamda zanaatçılar tarafından kullanılan ajur tekniğinin çağdaş sanatçılar tarafından nasıl yorumladıkları incelenmiştir.
Keywords
Abstract
The fact that the soil can easily take the desired shape by kneading it with water and that it is made durable by firing with the invention of fire has made ceramics an important material in the historical process. With a history of 8000 years, ceramics, with the possibilities it provides in terms of material, has sometimes turned into functional products that meet the needs of people; sometimes it has become tools on which artists can reflect their own feelings and emotions. Religious idols have been used in a wide range of applications such as ornaments, kitchen tools and utensils. The various decors they made on ceramics have diversified with the influence of different cultures and geographies and have become an indispensable part of ceramics until today. Ceramic decorating techniques were made using different techniques on underglaze, overglaze, in-glaze and wet clay. Although decorating techniques were initially used to beautify the products and to provide functionality, over time, it has enabled it to be used as a means of expression in art.
In this study, it is aimed to investigate how and in what way the Openwork (Piercing) technique, one of the Ceramic Decorating techniques, is effective in the process of form creation. The technique called Openwork in Turkish sources, Openwork and Pierced work in foreign sources is the method of piercing or cutting the clay at a certain hardness. This technique, which is especially used to create a hollow structure, has prevented an ornamentation added to the form. It has supported ceramic artists in shaping their forms by offering them a diverse and alternative means of expression. In this context, first of all, the examples of openwork technique in different geographies in the historical process of ceramics were examined. How the openwork technique used by craftsmen in the contemporary sense is interpreted by contemporary artists is analyzed.
