Author :
Abstract
Çin’in Hubei eyaletine bağlı Wuhan şehrinde ortaya çıkan ve bütün dünyayı etkisi altına Covid-19 pandemisi, başta sağlık sistemleri olmak üzere sosyal hayat ile ekonomileri olumsuz şekilde etkilemiş ve milyonlarca insanın ölümüne neden olmuştur. Söz konusu pandemiden Türkiye de olumsuz şekilde etkilenmiş ve pandemi ile mücadele için çeşitli stratejiler uygulamaya koyulmuştur. Bunların başlıcaları arasında "maske, sosyal mesafe ve hijyen kuralları" gelmektedir. Hijyen kuralları çerçevesinde Türkiye’de Covid-19 ile mücadele için "alkol içeren kolonyalar, dezenfektanlar, sabun ve deterjan" gibi çeşitli kimyasallar kullanılmaktadır. Pandeminin ilk zamanlarında bu ürünlere olan talep, arzdan daha fazla arttığından ürünlerin stokları tükenmiş, ayrıca bu ürünlere olan ilgi internet üzerinden yapılan aramalara da yansımıştır. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı, Covid-19 pandemisinde kişilerin hijyene dair tutumlarındaki değişimin internet aramaları verileri aracılığıyla incelenmesidir. Çalışma nitel bir çalışmadır. Kişilerin hijyen alışkanlıkları önemli olmakla beraber, covid-19 pandemisiyle bu değişikliklerin neler olduğu konusu da halk sağlığı açısından önemlidir. Çalışmanın alanyazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Türkiye özelinde son beş yılda söz konusu ürünlere ilişkin internet aramaları incelendiğinde "kolonya, dezenfektan, el dezenfektanı, sabun" kelimelerinin 8-14 Mart 2020, "maske" kelimesinin de 5-11 Nisan 2020’de internet arama sıklığının diğer zamanlara kıyasla daha fazla olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
The Covid-19 pandemic, which emerged in Wuhan city of Hubei province of China and affected the whole world, negatively affected social life and economies, especially health systems, and caused the death of millions of people. Turkey has also been negatively affected and several strategies have been put in place to struggle the pandemy. The main ones are "mask, social distancing and hygiene rules". Within the framework of rules of hygiene in Turkey for combating Covid-19 include various chemicals are used such as "cologne containing alcohol, disinfectants, soaps and detergents". In the early days of the pandemy, these products became out of stock because the demand increased more than the supply. Also the interest in these products reflected in the searches made on the internet. In this regard, the purpose of this study is to examine the change in people's attitudes towards hygiene in the Covid-19 pandemic through internet search data. The study is a qualitative study. Although the hygiene habits of people are important, the issue of what these changes are with the COVID-19 pandemic is also important for public health. It is thought that the study will contribute to the literature. For "Cologne, disinfectant, hand disinfectant, soap" words in 8-14 March 2020 and "Mask" word in 5-11 April 2020 in Turkey when internet searches for the products in question are examined in last five years found higher internet search frequency compared to other times.
Keywords
- 1. Aslan R., Tarihten Günümüze Epidemiler, Pandemiler ve Covid-19. Ayrıntı Dergisi, (2020) 8(85).
- 2. Aşut G., Covid-19 Pandemisi Sırasında Tedavi Almakta Olan Kanser Hastalarında Psikolojik Dayanıklılık ve İlişkili Faktörler, Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara, 2020.
- 3. Budak F. ve Korkmaz Ş., Covıd-19 pandemi sürecine yönelik genel bir değerlendirme: Türkiye örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi 1 (2020): 62-79.
- 4. Cengiz, E., Pandemiden Korunmak İçin Alınan Toplumsal Önlemler, https://shmyo.gelisim.edu.tr/haber/pandemiden-korunmak-icin-alinan-toplumsal-onlemler, (Erişim Tarihi: 01.02.2022).
- 5. Cömert M. ve Özel K., Otel İşletmelerinde Hijyen ve Sanitasyon Kurallarının Mutfak Personeli Tarafından Bilinirlik ve Uygulanma Düzeyi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2015;3(16): 310-322.
- 6. Demir, B., Demşr, S. ve Doğrul, A. C., COVID-19 Salgını Sürecinde Türkiye’de Endişe, Stres, Öfke ve Korkudaki Değişim: Seri-Kesitsel takip Bulguları. Klinik Psikiyatri Dergisi, 2021; 24:537-546.
- 7. Demirdal T., Uyar S. ve Demirtürk N., Bir Üniversite Hastanesinde Çalışanlarda El Yıkama Uygulamalarının ve Bilgi Düzeylerinin Değerlendirmesi. The Med J of Kocatepe, 2007;8(3): 39-43.
- 8. Deveci S. E., Açık Y., Ercan E. ve Oğuzöncül A. F., Bir Üniversite Hastanesinde Temizlik Çalışanlarının Temizlik ve Hijyen Konusundaki Davranışlarının Değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 2010; 24(2): 123-127.
- 9. Google Trends, https://trends.google.com.tr/, (Erişim Tarihi: 01.01.2021).
- 10. Hasöksüz M., Kılıç S. ve Saraç F., Coronaviruses and SARS-COV-2. Turkish Journal of Medical Sciences. 2020; 50: 549-556.
- 11. Holt-Lunstad, J., Why social relationships are important for physical health: A systems approach to understanding and modifying risk and protection. Annual review of psychology. 69: 437-458, 2018.
- 12. İnce M. ve Tor Kadıoğlu C. (2020). Tüketicilerin Covid19 (Korona) Virüsüyle Artan Stoklama İsteğinin Online Satın Alma Davranışına Etkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16 (29) , 1875-1906.
- 13. Jumaa P. A., Hand Hygiene: Simple and Complex. International Journal of Infectious Diseases, 2005; 9(1): 3-14.
- 14. Karahocagil M. K., Yaman G., Göktaş U., Sünnetçioğlu M., Çıkman A., Bilici A., Akdeniz H., Hastane Enfeksiyon Etkenlerinin ve Direnç Profillerinin Belirlenmesi. Van Tıp Dergisi, 2011; 18 (1): 27-32.
- 15. Kuszewski K. ve Brydak L., The epidemiology and history of influenza. Biomed Pharmacother 2000; 54(4):188-195.
- 16. Murray P. R., Rosenthl K. S. ve Phaller M. A., Tıbbi mikrobiyoloji kitabı. (Çeviri: C. Başustaoğlu). Ankara: Atlas Kitapçılık; 2010:583-93.
- 17. Özdoğan H. Ü. ve Kartalcık V., Klasik Osmanlıca Dönemi Bir Tıp Metni: İlm-İ Tıbb Ve Dil Özellikleri. Mediterranean Journal of Humanities, 2016; 6(1): 323-336.
- 18. Park M., Thwaites R. S. ve Openshaw P. J. M., COVID-19: Lessons from SARS and MERS. European Journal of Immunology 2020; 50: 308–316.
- 19. Şimşek A., Hijyen Alışkanlıklarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi Örneği. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD), 2017; 7(2): 149-156.
- 20. T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, Koronavirüs Covid-19 Dünya Haritası, https://corona.cbddo.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 07.01.2021).
- 21. T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, Koronavirüs Covid-19 Dünya Haritası, https://corona.cbddo.gov.tr/Home/DeathConfirmedRatio , (Erişim Tarihi: 25.02.2022).
- 22. T.C. Sağlık Bakanlığı. COVID-19 (SARS-CoV2 enfeksiyonu) Rehberi. 2020.
- 23. T.C. Sağlık Bakanlığı: COVID-19 bilgilendirme sayfası. https://covid19.saglik.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 26.12.2020).
- 24. T.C. Sağlık Bakanlığı: COVID-19 bilgilendirme sayfası. https://covid19.saglik.gov.tr/TR- 66935/genel-koronavirus-tablosu.html, (Erişim Tarihi: 07.01.2021).
- 25. Tözün M. ve Sözmen M. K., Halk Sağlığının Tarihsel Gelişimi ve Temel Kavramları The Historical Development and The Fundamental Concepts of Public Health. Smyrna Tıp Dergisi, 2015:58-62.
- 26. Türk Dil Kurumu (TDK) “Hijyen Tanımı. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=H%C4%B0JYEN, (Erişim Tarihi: 22.12.2020).
- 27. WHO, Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) - Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV). https://www.who.int/newsroom/detail/23-01-2020-statement-onthe-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)emergency-committeeregarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov). (Erişim Tarihi:
- 28. World Health Organisation. Middle east respiratory syndrome coronavirus(MERS-CoV). 2020. https://www.who.int/emergencies/merscov/en/. (Erişim Tarihi: 21.12.2020).
