Author :
Abstract
Günümüzde çevre kirliliği geleceğimizin en büyük problemleri arasında yer almaktadır. İnsanların çevreye olan davranışları değişmezse yaşanılır bir çevre arama çabalarına gireceğimiz zamanlar yakın gibi görünmektedir. Çevrede bilinçli birey sayısı arttıkça bu sorunun da yavaş yavaş ortadan kalkacağına inanılmaktadır. Bilinçli birey oluşturmadaki en iyi çözüm bilinçli birey yetiştirmek ağacı yaş iken biçimlendirmektir. Geleceğimizin çevre farkındalığını yaratacak kişiler çocuklarımızdır. Çocuğun örnek aldığı ve gördüğü etrafındaki tüm bireyler onların bu süreçteki yardımcılarıdır. Bu çalışmanın temel amacı, çocukların çevreye karşı tutumları, çevre hakkındaki bilgileri ve bilmediklerinin davranışları üzerine olan etkilerini anlamak ve ne derecede çevre dostu oldukları ve bu çalışmayla nasıl bir farkındalık yaratılabileceğini ortaya çıkarmaktır. Çocukların çevre hakkındaki bilgi ve düşüncelerini anlamak için 21 sorudan oluşan çevre ile ilgili anket hazırlanmıştır. Çalışmamız Muğla ili genelinde, 6-14 yaş aralığında 129 çocuk ile çocukların oyun ortamlarında ve tatil günlerinde yapılmıştır. Araştırmanın örneklemleri çocuklara yöneliktir ve genellikle kırsal kesimdeki çocuklarla görüşülmüştür. Çocukların çevreye karşı olan bilgi ve sergilediği davranışlar; cinsiyet, yaş, anne-baba eğitim düzeyi ve çevre değişkenliği açısından değerlendirilmiştir. Çocukların çevre hakkında bilinç ve farkındalıklarının yüksek olduğu anlaşılmış, fakat uygulama aşamasında yetersiz kaldıkları görülmüştür.
Keywords
Abstract
Today, environmental pollution is one of the most important problems of our future. If the behavior of the people against the environment doesn’t change, it seems that the times that we will be making an effort to find an environment that we can live in are very close. It is believed that as the number of conscious individuals increases, this problem will also go away slowly. The best solution to raise conscious individuals is to start this education very early. The people who will create environmental awareness in the future are our children and the people they see around and take as an example are their helpers in this process. The main purpose of this study is to find out children’s attitude towards the environment, the effect of their knowledge of environment on their manner, how environmentally friendly they are and what type of awareness can be created. In order to understand the children’s knowledge and opinions about the environment, a questionnaire about the environment consisting of 21 questions was prepared. Our study was carried out on children’s playgrounds and holiday in Muğla province. A total of 129 children aged 6-14 years were included in the study. The study samples are children and especially the children in the neighborhood have been interviewed. The children’s knowledge of environment and their manner have been evaluated in terms of their gender, age, the parent’s level of education and environmental variability. It was understood that children had high awareness about the environment, but they were inadequate during the implementation phase.
Keywords
- Akyüz, Y. & Montessori, M. (1979). “Eğitimde Çocuk Doğa ve Çevre Korunmasının İlişkileri”, Ankara
- Akyüz, Y. & Montessori, M. (1979). “Eğitimde Çocuk Doğa ve Çevre Korunmasının İlişkileri”, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 85-96.
- Atasoy, E. (2006). Çevre İçin Eğitim ve Çocuk Doğa Etkileşimi, Ezgi Kitapevi, Bursa.
- Aydın, G. (2010). “Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre Öğrenme Alanının Çevre Bilinci Kazandırmasına İlişkinSınıf Öğretmenlerinin Görüşleri”, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Ayvaz, Z. (1998). Çevre Eğitiminde Temel Kavramlar El Kitabı, Çevre Eğitim Merkezi Yayınları, İzmir.Badem, N. (2010). “Dördüncü Sınıf Öğrencilerinde Gezi Gözlem ile Desteklenmiş Öğretimin Çevre Kirliliğiile İlgili Farkındalıklarının Oluşumuna Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
- Başal, H.A. (2003). “Çocuklarda Çevre Bilinci ve Duyarlılığın Geliştirilmesi”, I. Ulusal Erciyes Sempozyumu, 23-25 Ekim 2003, Kayseri.
- Başal, H.A. (2015). Okulöncesi ve İlkokul Çocukları İçin Uygulamalı Çevre Eğitimi, Nobel Yayıncılık. 104 s.Bruni, C.M.; Randie, C. & Chance, P. (2012). “Natural Connections: Bees Sting and Snakes Bite, But They Are Still Nature”. Environment and Behavior, 44(2).
- Büyüköztürk, Ş.; Çokluk, Ö. & Şekercioğlu, G. (2010). “Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi Kitabı”. Pegem Akademi Yayınları, 12. Baskı, Ankara. 224 s.
- Çabuk, B. & Karacaoğlu, C. (2003). “Üniversite Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının İncelenmesi”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1-2): 189-198.
- Çetin, T. (2010). “İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Karikatürler Aracılığı ile Çevre Sorunlarına İlişkin Algıları”, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 391.
- Demirkaya, H. (2006). “Çevre Eğitiminin Türkiye’deki Coğrafya Programları İçerisindeki Yeri ve ÇevreEğitimine Yönelik Yeni Yaklaşımlar”, Fırat Üniversitesi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1): 207-222.Dere, H. & Ömeroğlu, E. (2001). Okul Öncesi Dönemde Fen Doğa Matematik Çalışması, Anı Yayıncılık, Ankara.
- Dikmen, S. (1993). “İlköğretim Kurumlarında Çevre İçin Eğitim”, Türkiye Çevre Vakfı. Çevre Eğitimi. Ankara: Türkiye Çevre Vakfı Yayını, 21-33.
- D.P.T. (1994). Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) “Çevre Özel ihtisas Komisyonu Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Raporu”, DPT Yayınları, Ankara, Türkiye.
- Erten, S. (2002). “İlköğretimin İkinci Kademesindeki (6. 7. ve 8. Sınıflar) Öğrencilerde Çevreye Yararlı Davranışların Araştırılması”, V.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara: ODTÜ.
- Görmez, K. (2007) Çevre Sorunları, 4. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara,188s.
- Gül, A. (2010). “İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Çevre Kavramına İlişkin Görüşleri”, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
- Haktanır, G. & Çabuk, B. (2000). “Okulöncesi Dönemindeki Çocukların Çevre Algıları”. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi Bildiri Kitabı, 76-82. Hacettepe, Ankara.
- İlkin, A. & Alkın, E. (1991). Çevre Sorunları, 1.Baskı, Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa, 188 s.
- Karataş, A. (2013). “Çevre Bilincinin Geliştirilmesinde Çevre Eğitiminin Rolü ve Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği”, Doktora Tezi, Niğde Üniversitesi, Niğde, 102 s.
- Kayan, A. (2018). “Çevre Sorunlarına Eğitimle Farkındalık Oluşturma ve Çevre Sorunlarıyla Farkındalık Yaratmak”, Farkındalık Dergisi, Özel sayı, 481-496.
- Mayer, F.S. & Frantz, C.M. (2004). “The Connectedness to Nature Scale: A Measure of Individuals’ Feeling in Community With Nature”. Journal of Environmental Psychology, 24(4): 503-515.
- Mert, M. (2006). “Lise Öğrencilerinin Çevre Eğitimi ve Katı Atıklar Konusundaki Bilinç DüzeylerininSaptanması”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Orta Öğretim Fen ve Matematik Alanlar, Ankara, 257 s.
- Mete, A. (2014). “İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Bilgi ve Tutumlarına Çevre Koruma KulübününEtkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir,76 s.
- Montessori, M. & Tornar, C. (2019). “Dall'infanzia All'adolescenza, Ricerche Sperimentali, ArgomentiPedagogia Generale e Prospettive Dell'educazione” - Storia dell’educazione e della scuola - Pedagogia sperimentale, Datipp. 156, 2a edizione, nuova edizione.
- Nalçacı, A. & Beldağ, A. (2012). “İlköğretim 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Çevre Tutumlarının Belirlenmesi (Erzurum Örneği)”, Doğu Coğrafya Dergisi, 17(28): 141-154.
- Özata, S.B. (2005). “İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Çevre Kirliliğinin Önlenmesine İlişkin Bilgi ve Uygulamaları Üzerine Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Özdemir, O. (2010). “Doğa Deneyimine Dayalı Çevre Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Çevrelerine Yönelik Algı ve Davranışlarına Etkisi”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 125-138.
- Özdemir, A. & Yapıcı, E. (2010). “Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Farkındalık ve İlgi Düzeylerinin Karşılaştırılması”, Anadolu Doğa Bilimleri Dergisi, 1(1): 48-56.
- Sağlam, S. (2012). “İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerine Göre Çevre Sorunlarının Betimlenmesi veÖğrencilerin Çevre Konularına İlişkin Tutumları”, Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir, 303 s.
- Shepardson, D. (2005). “Students Mental Models of the Environment”, Journal of Research in Science Teaching, 44, 327-348.
- Şüyün, B. (2010). “İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Bilinç ve Algılamaları”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.123 s.
- Tanrıverdi, Ö. (2012). “Yaratıcı Drama Yöntemi İle Verilen Eğitimin Okul Öncesi Öğrencilerinin ÇevreFarkındalığına Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
- Taşkın, Ö. & Şahin, B. (2008). “Çevre Kavramı ve Altı Yaş Okul Öncesi Çocuklar”, Pamukkale Üniversite Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 1-12.
- Tecer, S. (2007). “Çevre İçin Eğitim: Balıkesir İli İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Tutum Bilgisi,Duyarlılık ve Aktif Katılım Düzeylerin Belirlenmesi üzerine bir çalışma”, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Kara Elmas Üniversitesi, Zonguldak.
- Teyfur, E. (2008). “İlköğretim Öğrencilerinin Akademik Başarılarının ve Çevre Kulübü Çalışmalarının Çevreye Yönelik Tutumlarına Olan Etkisi: İzmir Örneği”, Ege Eğitim Dergisi, 9(1): 131-149.
- Tilbury, D. (2004). “The Critical Learning Years for Environmental Education”. (Ed.in R.A.Wilson)Environmental Education at the Early Childhood Level. Washington DC: North Amerikan Association for Environmental Education,11-13.
- Topaloğlu, D. (1999). “Çevreye Yönelik Tutumlar ve Çevre Eğitimi”, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir, 156 s.
- Türküm, A.S. (1998). “Çağdaş Toplumda Çevre Sorunları ve Çevre Bilinci”, Academia, Accelerating the World's Research. Unit:10.
- Vatansever Bayraktar, H. & Fırat, T. (2020). “İlkokul Öğrencilerinin Çevre Farkındalıkları”, Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(55): 1722-1737.
- Yalçın, B. (2013). “Doğal Çevreyi Koruma Programının Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Çevreye YönelikTutumlarına Olan Etkileri: Çanakkale İl Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Çanakkale, 102 s.
- Yalçınkaya, E. (2012). “İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunları Farkındalık Düzeyleri” Marmara Coğrafya Dergisi, 25, 137-151.
- Yardımcı, E. & Kılıç, G.B. (2010). “Çocukların Gözünden Çevre ve Çevre Sorunları”, İlköğretim Online, 9(3): 1122-1136.
- Yılmaz, Y.D. (2006). “İlköğretimde Çevre Eğitimi İçin Yöntem Geliştirme”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Yılmaz, A.; Morgil, İ.; Aktuğ, P. & Göbekli, İ. (2002).“Ortaöğretim ve Üniversite Öğrencilerinin Çevre, ÇevreKavramları ve Sorunları Konusundaki Bilgileri ve Öneriler”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 156-162.
- Yücel, M. (2006). “Adana’da Çevre Duyarlılığı Düzeyinin ve Geliştirme Olanaklarının Araştırılması”, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi,19(2): 217-228.
- Yüzbaşıoğlu, A. & Atav, E. (2004). “Öğrencilerin Günlük Yaşamla İlgili Biyoloji Konularını Öğrenme Düzeylerinin Belirlenmesi”, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 276-285.
