Başlangıçtan 19. Yüzyılın Sonuna Kadar Batı Sömürgeciliğinin Yapısı: Kavramlar ve Yöntemler Üzerine Bir Araştırma
Author :
Abstract
Eski çağlardan beri var olan sömürgecilik ya da kolonyalizm kavramları 19. yüzyılda “Yeni Emperyalizm” kavramı ile tanımlanan ve çıkar çatışmalarına hatta dünya savaşlarına neden olan büyük rekabete evrilmesi şüphesiz dünya tarihini, toplumlarını ve günümüzü derinden etkilemiştir. Literatürde kafa karışıklığına yol açan kavramlar arası nüanslar ile emperyalizm gibi zamanla bu kavrama yüklenen anlamların değişmesi meselenin kavramsal bir çerçeveye oturtulmasını zorlaştırmaktadır. Bu makale, öncelikle sömürgeciliğe dair kavramların literatürde kullanılan tanımlarının belirlenmesi ve tarihsel süreçteki karşılıklarının ortaya konmasını amaçlamaktadır. Bu bağlamda 19. yüzyılda farklı hakimiyet modelleri ile karşımıza çıkan Batı sömürge yöntemleri de kısaca incelenecektir. Dolayısıyla bu çalışmanın 1870’lerden sonra artan sömürgeci rekabetle Afrika kıtasının Avrupa güçleri tarafından yağmalandığı dönemin daha iyi anlaşılabilmesine katkı sağlayacağı da ümit edilmektedir
Keywords
Abstract
The evolution of the concept of colonialism which has existed since ancient times, into great competition, which was defined by the concept of "New Imperialism" in the 19th century and caused conflicts of interest and even world wars, undoubtedly affected the world history, societies and today deeply. The nuances between concepts that cause confusion in the literature and the change in the meanings attributed to this concept, such as imperialism, make it difficult to put the issue in a conceptual framework. This article primarily aims to determine the definitions of colonialism concepts used in the literature and to reveal their equivalents in the historical process. In this context, the Western colonial methods that emerged with different models of domination in the 19th century will also be briefly examined. Therefore, it is hoped that this study will contribute to a better understanding of the period when the African continent was plundered by the European powers with the increasing colonial rivalry after the 1870s.
Keywords
- Bernhard, M., Reenock, C. ve Nordstrom, T. (2004). The legacy of western overseas colonialism on
- Bernhard, M., Reenock, C. ve Nordstrom, T. (2004). The legacy of western overseas colonialism on democratic survival. International Studies Quarterly, 48(1), 225–250.
- Cipolla, C. M. (1980). Before the Industrial Revolution: European Society and Economy, 1000-1700. London and New York: New York: Norton.
- Classzone.com. (y.y.). Imperialism. 29 Nisan 2019 tarihinde https://www.sps186.org/downloads/basic /588610/ch27_2.pdf adresinden erişildi.
- Clement, A. (2006). English and French mercantilist thought and the matter of colonies during the 17th century. Scandinavian Economic History Review (C. 54).
- Egerton, H. E. (1950). A Short History of British Colonial Policy, 1606-1909 (12.). London: Methuen & Co Ltd.
- Er, A. ve Atalay, İ. (2013). Monherlant ve Fransız Sömürgeciliği: La Rose De Sable/Kum Gülü. Ulusal Frankofoni Kongresi içinde. Tekirdağ.
- Fenwick, L. (1989). British and French Styles of Influence in Colonial and Independent Africa: AComparative Study of Kenya and Senegal. Journal of Chemical Information and Modeling, 53(4798), 160. Ferro, M. (2002). Sömürgecilik Tarihi. İstanbul: İmge Kitabevi.
- Gerring, J., Ziblatt, D., van Gorp, J. ve Arévalo, J. (2011). An institutional theory of direct and indirect rule. World Politics, 63(3), 377–433.
- Girgin, G. (2006). Fenikeliler’de Akdeniz Ticareti. http://acikerisim.selcuk.edu.tr:8080/xmlui/handle/ 123456789/478 adresinden erişildi.
- Gözlü, A. (2007). Antik Yunan (Hellen)’Da Koloniler Ve Bunlarin Nitelikleri. Folklor/Edebiyat, 53(1–2), 191–201.
- Hanefi, H. (2004). Qu’est-ce que le colonialisme ? Colonialisme et postcolonialisme en Méditerranée: Rencontres d’Averroès içinde (ss. 15–25). Editions Parenthèses.
- Hanilçe, M. (2010). Coğrafı̇ Keşı̇flerı̇n Nedenlerı̇ne Yenı̇den Bakmak. Tarih Okulu, (VII), 47–70. Harmand, J. (1910). Domination et colonisation. Paris: Ernest Flammarion.
- Heaton, H. (1985). İkti̇sat Tari̇hi̇. (M. A. Kılıçbay ve O. Aydoğmuş, Çev.) (C. I). Ankara: Teori Yayınları.
- Julián Córdoba Toro. (2019, 6 Haziran). La Flota de Indias | El monopolio comercial de España en América. 14 Haziran 2020 tarihinde https://iberoamericasocial.com/flota-de-indias/ adresinden erişildi.
- Kavas. (2009). Sömürgecilik. TDV İslam Ansiklopedisi (C. 37, ss. 394–397). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Kibar, S. (2018). Analitik Marksizmin Sömürü Olgusuna Yaklaşımının Bir Eleştirisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 73–84.
- Koebner, R. ve Schmidt, H. D. (1965). Imperialism: The Story and Significance of a Political Word, 1840– 1960. Cambridge: Cambridge University Press.
- Kohn, M. ve Reddy, K. (2017). Colonialism. The Stanford Encyclopedia of Philosophy (C. 41, ss. 41Sup- 0181-41Sup – 0181).
- Lambert, R. S. (1928). Modern Imperialism. London: Longmans, Green, & Co. Macqueen, N. (2007). Colonialism. London: Longman.
- Mamdani, M. (2012). Define And Rule Native as Political Identity. London: Harvard University Press.
- Özcan, A. (2000). III. İngiliz Sömürgeciligi. TDV İslam Ansiklopedisi (C. 22, ss. 299–302). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Turan, O. (2019). Roma Kolonizasyon Hareketi Ve Kolonilerin I. Pön Savaşına Etkisi. Tarih & Gelecek Dergisi, 5(3), 529–545.
- Young, R. J. (2016). Postkolonyalizm: Tarihsel Bir Giriş. (B. T. K. S. Şen, Çev.). İstanbul: Matbu Kitap. Young, R. J. C. (2001). Postkolonism: a Historical Introduction. Blackwell Publishing Ltd.
