ÖĞRETMENLERİN ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜNE İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİ, GÖRÜŞ VE KAVRAM YANILGILARININ İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Bu çalışmada öğretmenlerin özel öğrenme güçlüğüne ilişkin bilgi düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi ve konuya dair görüş ve kavram yanılgılarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmanın deseni karma yöntem türlerinden biri olan Eş Zamanlı Üçgenleme Desenidir. Çalışma grubunu, 2019-2020 eğitim ve öğretim yılının güz döneminde İzmir’de devlet kurumlarında görevini sürdüren 247 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada, Amaçlı Örnekleme Yöntemlerinden olan Kartopu örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama araçları olarak araştırmacılar tarafından hazırlanmış demografik bilgi formu, anket formu ve görüşme formu kullanılmıştır. Çalışmada nicel verilerin analizinde frekans, Crosstab ve kay kare analizi uygulanmıştır. Nitel verilerin analizi için ise içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Bulgulara göre, çalışmaya katılan öğretmenlerin %49,4’ünün özel eğitimle ilgili bir ders almadığını, %66,3’ünün ise özel öğrenme güçlüğü tanılı öğrenciye sahip olduğunu belirttikleri görülmüştür. Crosstab ve Kay Kare analizi sonuçları, eşit ağırlık temelli branşa sahip, özel eğitime ilişkin daha önce ders almış ve özel öğrenme güçlüğü tanılı öğrencisi olan öğretmenlerin anket maddelerine anlamlı olarak daha fazla doğru yanıt verdiklerini ortaya koymuştur. Araştırmanın nitel bulguları incelendiğinde ise şu alt temaların elde edildiği görülmüştür; Yaşıtlarının Gerisinde Kalma/Geç Öğrenme, Tanımlamadaki Zorluklar, Yaşanılan güçlüklere vurgu, Hatalı mitleri yıkan görüşler, Çelişkiler, Ayırt Etmekteki Zorluklar, Öğrenme Düzeyleri ve Yolları, Öğrenme ve Yeterlilik Alanları, Davranışsal Farklılıklar, Dış Görünüşe Yapılan Vurgular/Engel Durumu, Bilişsel Sosyal Duygusal Problemler, Aile ile İlgili Problemler, Fiziksel Kökenli ve Diğer Problemler, Yaklaşma Biçimleri, İhtiyaca Yönelik Öğretmen Teknikleri, İş birliği ve Eğitim İhtiyacı. Elde edilen bulgular, alanyazın ışığında tartışılmıştır.
Keywords
Abstract
It was aimed to examine the knowledge levels of the teachers about the spesific learning difficulty according to various variables and to reveal their opinions and misconceptions on the subject in this study. The layout of the study is the Simultaneous Triangulation pattern, one of the mixed method. The study group consists of 247 teachers who continue their teaching duties in Izmir in 2019-2020 education and training fall semester. The snowball sampling method, one of the purposeful sampling methods, was used in the study. Demographic information form, questionnaire form and interview form prepared by the researchers were used as data collection tools. In the study, frequency, Crosstab and chi-square analysis were applied in the quantitative analysis. Content analysis was carried out for the qualitative data. According to the findings, it was seen that 49.4% of the teachers stated that they did not take a course related to special education and 66.3% of them stated that they have students with the diagnosis of spesific learning difficulty. Crosstab and chi-square analysis results revealed that teachers who have equally weighted branches, have taken special education lessons, have students with the diagnosis of spesific learning difficulty, gave significantly more correct answers to the items of the questionnaire. When the qualitative findings of the study were examined, it was seen that the following sub-themes were obtained; Falling behind peers/late learning, difficulties in identification, emphasis on difficulties, views that destroyed wrong myths, contradictions, difficulties in differentiation, learning levels and ways, learning and competence areas, behavioral differences, emphasis on appearance/ disability, cognitive social emotional problems, family problems, physical based and other problems, approach types, need-oriented teacher techniques, cooperation and training needs. The findings were discussed in the light of the literature.
Keywords
- Akçin, N. (2002). Tüm dil yaklaşımına göre öğretim programını düzenleyen bir öğretmenin betimsel yazı
- Akçin, N. (2002). Tüm dil yaklaşımına göre öğretim programını düzenleyen bir öğretmenin betimsel yazıçalışmasında kullandığı stratejilerin öğrenme güçlüğü olan öğrencinin yazmasını etkilemesi açısındanbetimlenmesi, (Yayımlanmamış doktora tezi), Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Altun, T., & Uzuner, F. G. (2016). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin eğitimine yönelik görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 44, 33-49.
- Amerikan Psikiyatri Birliği [APA] (2002). Guidelines on multicultural education, training, research, practice,and organizational change for psychologists. Erişim adresi: http://www.apa.org/pi/multiculturalguidelines/homepage.html adresinden
- Amerikan Psikiyatri Birliği [APA] (2013). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal el kitabı (DSM-5), Tanı ölçütleri el kitabı. (Çev: Köroğlu,E.). Hekimler.
- Aydoğan, S., Güneş, B., & Gülçiçek, Ç. (2003). Isı ve sıcaklık konusunda kavram yanılgıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 111-124.
- Asfuroğlu, B., & Fidan, S. (2016). Özgül öğrenme güçlüğü. Osmangazi Tıp Dergisi, 38(1), 49-54.
- Bäcker, A., & Neuhäuser, G. (2003). Internalizing and externalizing syndrome in reading and writing disorders. Praxis der Kinderpsychologie und Kinderpsychiatrie, 52(5), 329-337.
- Başar, M., & Göncü, A. (2018). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme güçlüğüyle ilgili kavram yanılgılarınıngiderilmesi ve öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 185-206.
- Batu, S., & Uysal, A. (2015). Günümüz sınıflarına engelli çocukların katılımını destekleme. GönülAkçamete (Ed.), Genel eğitim okullarında özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim (s. 113-139). Kök Yayınları.
- Bauner, M., & Schoon, I. (1993). Mapping variety in public understanding of science. Public Understanding of Science, 2(2), 141-155.
- Bender, W. N. (2012). Öğrenme güçlüğü olan bireyler ve eğitimleri. Hakan Sarı (Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
- Biederman, J., Mick, E., Faraone, S. V., Braaten, E., Doyle, A., Spencer, T., Timothy E. Wilens, M.D.,Elizabeth Frazier, B.A., & Johnson, M. A. (2002). Influence of gender on attention deficit hyperactivity disorder in children referred to a psychiatric clinic. American Journal of psychiatry, 159(1), 36-42.
- Birol, Z. N., & Zor, A. E. (2018). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü tanılı öğrencileriyleyaşadıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty, 38(3), 887-891.Borg, G., Hunter, J., Sigurjonsdottir, B., & D’Alessio, S. (2011). Key Principles for Promoting Quality inInclusive Education: Recommendations for Practice. Odense: European Agency for Development in Special Needs Education.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
- Clark, M. (1997). Teacher response to learning disability: A test of attributional principles. Journal of Learning Disabilities, 30(1), 69-79.
- Clements, S. D. (1966). Minimal brain dysfunction in children: Terminology and identification phase one of a three-phase project. Government Printing Office.
- Creswell, J. W. (2014). A concise introduction to mixed methods research. SAGE publications.
- Cresswell, J. W., & Clark, V. P. (2011). Designing and conducting mixed methods research. Thousand Oaks CA: Sage.
- Cortiella, C., & Horowitz, S. H. (2014). The state of learning disabilities: Facts, trends and emerging issues. New York: National center for learning disabilities, 25, 2-45.
- Çıkılı, Y., Alegöz, A., & Bala, M. (2017). Öğrenme güçlükleri için okumayı değerlendirme ve geliştirme. Nobel Akademik Yayıncılık.
- Demir, B. (2005). Okul öncesi ve ilköğretim birinci sınıfa devam eden öğrencilerde özel öğrenme güçlüğünün belirlenmesi, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Deniz, S. (2019). Özel öğrenme güçlüğüne sahip öğrencilerle çalışan öğretmenler için geliştirilen öğretmenyeterliği eğitim programının etkililiği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Deniz, M., Yorgancı, Z., & Özyeşil, Z. (2009). Öğrenme güçlüğü görülen çocukların sürekli kaygı ve depresyon düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. İlköğretim Online, 8(3), 694-708.
- Dikici Sığırtmaç, A., & Deretarla Gül, E. (2010). Okul öncesinde özel eğitim (2. Baskı). Kök Yayıncılık.
- Doğan, H. (2012). Özel öğrenme güçlüğü riski taşıyan 5-6 yaş çocukları için uygulanan erken müdahaleeğitim programının etkisinin incelenmesi, (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- DSM-V (2013). Diagnostical and statistical manual of mental disorders. Fifth Edition. American Psychiatric Association.
- Ergin, İ., Akseki, B., & Deniz, E. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 55-66.
- Esen, A., Çiftçi, İ. (2000). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme yetersizliği ile ilgili bilgilerinin belirlenmesi. Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 1-6.
- Essa, H. A. E. G. E., & El-Zeftawy, A. M. A. (2015). Teachers’ knowledge, attitudes and reported strategiesto assess and support the students with learning difficulties. Journal of Nursing and Health Science, 4(2), 79- 92.
- Fuchs, D., & Fuchs, L. S. (2006). Introduction to response to intervention: What, why, and how valid is it?. Reading research quarterly, 41(1), 93-99.
- Gay, G. (1994). A Synthesis of Scholarship in Multicultural Education. Urban Monograph Series.
- Germanò, E., Gagliano, A., & Curatolo, P. (2010). Comorbidity of ADHD and dyslexia. Developmental neuropsychology, 35(5), 475-493.
- Görgün, B., & Melekoğlu, M. A. (2019). Özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin akıcı okuma veokuduğunu anlama becerilerini geliştirmeye yönelik okuma destek programının geliştirilmesi. Elementary Education Online, 18(2), 698-713.
- Hart, S. A., Petrill, S. A., Willcutt, E., Thompson, L. A., Schatschneider, C., Deater-Deckard, K., & Cutting,L. E. (2010). Exploring how symptoms of attention-deficit/hyperactivity disorder are related to reading andmathematics performance: General genes, general environments. Psychological Science, 21(11), 1708-1715.Hesse-Biber, S. (2020). Taking public action on private troubles: The power of hybrid methodology mixed methods research in the public sphere. Qualitative Inquiry, 26(2), 153-164.
- Heward, W. L. (1996). Exceptional children: An introduction to special education. USA: Pretentice-Hall Inc. Higgs, R. W. (1975). Attitude formation-contact or information? U.S.A.: Exceptional Children.
- Hogan, T. P., & Thomson, J. M. (2010). Epilogue to Journal of Learning Disabilities special editionAdvances in the early detection of reading risk: Future advances in the early detection of reading risk: Subgroups, dynamic relations, and advanced methods. Journal of learning disabilities, 43(4), 383-386.
- İlker, Ö., & Melekoğlu, M. A. (2017). İlköğretim döneminde özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin yazmabecerilerine ilişkin çalışmaların incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(03), 443-469.
- Karaman, D., Kara, K., & Durukan, İ. (2012). Özgül öğrenme bozukluğu. Anatolian Journal of Clinic Investigation, 6(4), 288-298.
- Karasar, N. (2016). Bilimsel İrade Algı Çerçevesi ile Bilimsel Araştırma Yöntemi Kavramlar İlkeler Teknikler. (31. Basım). Nobel Yayınları.
- Kirk, S. A., & Gallagher, J. L. (1983). Educating exceptional children. Boston: Houghton Mifflin.
- Krischler, M., & Pit-ten Cate, I. M. (2019). Pre-and in-service teachers’ attitudes toward students with learning difficulties and challenging behavior. Frontiers in Psychology, 10, 1-10.
- Korkmazlar, O. Ü. (2003). Öğrenme bozukluğu ve özel eğitim: Farklı gelişen çocuklar. Epsilon Yayıncılık.
- Kuruyer, H. G., & Çakıroğlu, A. (2017). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerineğitsel değerlendirme ve eğitimsel müdahale sürecinde görüş ve uygulamaları. Turkish Studies, 12(28), 539- 555.
- Mc Caul, E. J., & Schutz, P. N. (1991). Learning Disability Identification Criteria: Impact of a State Discrepancy Standard in a Rural State. Teacher Education and Special Education, 14(2), 116-120.
- M. E. B. (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği [Regulations on special education services], 31.05.2006 tarih ve 26184 sayılı Resmi Gazete.
- M.E.B. (2013). Özel eğitim ve rehberlik hizmetleri genel müdürlüğü bütünleştirme kapsamında eğitim uygulamaları öğretmen kılavuz kitabı. CAPİTA İnternational Development. Haziran 2013. Ankara.
- Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation (2nd ed.). CA: Jossey- Bass.
- Morrison, J. (2016). DSM-5’i kolaylaştıran klinisyenler için tanı rehberi. Muzaffer Şahin (Çev Ed.). Ankara: Nobel.
- Nelson, J. M., & Harwood, H. (2011). Learning disabilities and anxiety: A meta-analysis. Journal of learning disabilities, 44(1), 3-17.
- Olkun, S., Altun, A., Şahin, S. G., & Denizli, Z. A. (2015). Temel sayı yeterliklerindeki eksikliklerilköğretim öğrencilerinde düşük matematik başarısına neden olabilir. Eğitim ve Bilim, 40(177), 141-159.Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
- Özkardeş, O. G. (2013). Türkiye’de özel öğrenme güçlüğüne ilişkin yapılan araştırmaların betimsel analizi. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 30(2), 123-153.
- Patton, M. Q. (2002). Two decades of developments in qualitative inquiry: A personal, experiential perspective. Qualitative Social Work, 1(3), 261-283.
- Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün, & S. Beşir Demir., Ed.), Pegem Akademi.
- Peltier, G. L. (1993). The regular education initiative teacher: The research results and recommended practice. Education, 114(1), 54-60.
- Peng, P., & Fuchs, D. (2016). A meta-analysis of working memory deficits in children with learningdifficulties: Is there a difference between verbal domain and numerical domain? Journal of learning disabilities, 49(1), 3-20.
- Pierangelo, R., & Giuliani, G. (2008). Teaching students with learning disabilities: A step-by-step guide for educators. Corwin Press.
- Polat, E. (2013). Özel öğrenme güçlüğü yaşayan öğrenciler için web destekli uyarlanabilir öğretim sistemitasarımı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
- Polat, İ., & Kılıç, E. (2013). Türkiye’de çokkültürlü eğitim ve çokkültürlü eğitimde öğretmen yeterlilikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 352-372.
- Silver, C. H., Ruff, R. M., Iverson, G. L., Barth, J. T., Broshek, D. K., ... & Planning Committee. (2008).Learning disabilities: The need for neuropsychological evaluation. Archives of Clinical Neuropsychology, 23(2), 217-219.
- Soysal, A. Ş., İlden- Koçkar, A., Erdoğan, E., Şenol, S., & Gücüyener, K. (2001). Öğrenme güçlüğü olan bir grup hastanın WISC-R profillerinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 4, 225 – 231.
- Topbaş, S. (1998). Öğrenme güçlüğü gösteren bireyler. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Yayınları.
- Toseeb, U., Asbury, K., Code, A., Fox, L., & Deniz, E. (2020). Supporting families with children withspecial educational needs and disabilities during COVID-19. [York Üniversitesi Raporu]. Erişim adresi (03.06.2021): https://psyarxiv.com/tm69k/
- Williams, A. (2013). A teacher's perspective of dyscalculia: Who counts? An interdisciplinary overview. Australian Journal of Learning Difficulties, 18(1), 1-16.
- Wilcockson, T. D., Pothos, E. M., & Fawcett, A. J. (2016). Dyslexia and substance use in a university undergraduate population. Substance Use & Misuse, 51(1), 15-22.
- Yağbasan, R., & Gülçiçek, A. G. Ç. (2003). Fen öğretiminde kavram yanılgılarının karakteristiklerinin tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 102-120.
- Yiğiter, S. (2005). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğüne ilişkin bilgi düzeyleri ile özel öğrenmegüçlüğü olan çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Ylonen, A., & Norwich, B. (2012). Using lesson study to develop teaching approaches for secondary schoolpupils with moderate learning difficulties: Teachers’ concepts, attitudes and pedagogic strategies. European Journal of Special Needs Education, 27(3), 301-317.
- Zhou, S., Wang, Y., & Zhang, C. (2016). Pre-service science teachers’ PCK: Inconsistency of pre-serviceteachers’ predictions and student learning difficulties in Newton’s Third Law. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 12(3), 373-385.
