Author :
Abstract
Sağlık, bireyler için yaşamın temel vazgeçilmezidir. Toplumlar, gelecekleri için sağlıklı bireyler yetiştirmeyi öncelikli hedef olarak görmektedirler. Bireylerin sağlıklı yetişmelerinde, eğitim önemli bir konuma sahiptir. Ülkeler, bireylerin sağlıklı yaşama bilincine sahip olmaları için, eğitim sistemlerinde yapılandırmaya çaba göstermektedirler. Eğitim sistemleri, sağlık bilincine sahip ve sağlıklı bireyler yetiştirmeyi temel amaç olarak değerlendirmekte ve bu amaç çerçevesinde eğitim-öğretim sürecini düzenlemeye çalışmaktadırlar. Türk Eğitim Sisteminin, sağlıklı bireylerin yetişmesi için, Okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim kademelerinde sağlık konusuna yer verme açısından incelenmesi, bir araştırma konusu olarak önem arz etmektedir. Araştırmanın amacı, Türk Eğitim Sistemini sağlık konusu açısından incelemek ve gerekli değerlendirmeleri yapmaktır. Bu temel amaç çerçevesinde aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: 1.Türk Milli Eğitiminin Genel Amacında sağlıkla ilgili yer alan ifadeler nelerdir? 2.Okul öncesi Eğitimin Amaçlarında sağlıkla ilgili yer alan ifadeler nelerdir? 3.İlköğretimin Amaçlarında sağlıkla ilgili yer alan ifadeler nelerdir? 4.Ortaöğretimin Amaçlarında sağlıkla ilgili yer alan ifadeler nelerdir? 5.İlköğretim a.Haftalık Ders Çizelgesinde sağlıkla ilgili dersler nelerdir? b.Bu derslerin amaçlarında sağlıkla ilgili yer alan ifadeler nelerdir? c.Bu derslerin üniteleri/alt öğrenme alanlarında sağlıkla ilgili yer alan ifadeler nelerdir? d.Bu derslerin kazanımlarında sağlıkla ilgili yer alan ifadeler nelerdir? 6.Ortaöğretim a.Haftalık Ders Çizelgelerinde sağlıkla ilgili dersler nelerdir? b.Bu derslerin amaçlarında sağlıkla ilgili yer alan ifadeler nelerdir? c.Bu derslerin üniteleri/alt öğrenme alanlarında sağlıkla ilgili yer alan ifadeler nelerdir? d.Bu derslerin kazanımlarında sağlıkla ilgili yer alan ifadeler nelerdir? Araştırma ile ilgili verilerin toplanması, analizi ve yorumlanmasında, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Öncelikle, Milli Eğitim Temel Kanun, Okul öncesi, İlköğretim ve Ortaöğretim Yönetmelikleri sağlıkla ilgili ifadeler açısından incelenmiştir. Daha sonra, ilköğretim ve ortaöğretim haftalık ders çizelgelerinde sağlıkla ilgili derslerin olup olmadığına bakılmış; bu derslerin üniteleri/alt öğrenme alanları, amaçları ve kazanımlarında sağlıkla ilgili ifadeler tespit edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen veriler, tablolarla ifade edildikten sonra değerlendirmeler yapılmış; sonuçlara ve önerilere yer verilmiştir.
Keywords
Abstract
Health is a basic necessity of life for individuals. Communities consider raising healthy individuals, as their primary goal for their future. Education has an important role in the healthy growth of individuals. Countries are striving to restructure their education systems for individuals to have the awareness of healthy living. Education systems consider raising health-conscious and healthy individuals as the main purpose and governments try to regulate the education process within this framework. Examination of preschool, primary and secondary education levels in terms of health is important as a research subject. The study aims to examine the Turkish Education System in terms of health and to make the necessary evaluations. Within this framework, the following questions were sought: 1.What are the health-related statements in the General Purpose of Turkish National Education? 2.What are the health-related statements in the purposes of Preschool Education? 3.What are the health-related statements in the aims of primary education? 4.What are the health-related statements in the aims of secondary education? 5.Primary Education a.What are the health-related lessons in the Weekly Course Schedule? b.What are the health-related statements for these courses? c.What are the units / sub-classes of these courses related to health? d.What are the health-related statements in the achievements of these courses? 6.Secondary Education a.What are the health-related lessons in the Weekly Course Schedule? b.What are the health-related statements for these courses? c.What are the health-related statements in the units / sub-learning areas of these courses? d.What are the health-related statements in the achievements of these courses? In the collection, analysis and interpretation of the data related to the research, document analysis, one of the qualitative research methods, was used. Firstly, the Basic Law of National Education, Preschool, Primary and Secondary Education Regulations were examined in terms of health-related statements. Afterward, primary and secondary education weekly schedules were examined for health-related courses; The units / sub-learning areas of the courses, aims and achievements were tried to determine health-related expressions. After the data were transferred to the tables, the results and recommendations were evaluated.
Keywords
- Ak, Ş.; Çelen, Ü.; Özen, Y.; Tabak, R.S. & Piyal, B. (2006). “Ankara Merkez İlçeler İlköğretim Okulları
- Ak, Ş.; Çelen, Ü.; Özen, Y.; Tabak, R.S. & Piyal, B. (2006). “Ankara Merkez İlçeler İlköğretim Okulları Çalışanlarının Sağlık Davranışları”, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 5 (2), 83-93.
- Aksoy, T. & Uçar, H. (2014). “Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları”, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 53–67
- Alkan, E.; Ertem, A.A.; Hatemoğlu, E.; Hülür, Ü. & Mollahaliloğlu, S. (2005). Mevcut durum raporu.Okullarda sağlık eğitimi. T.C. Sağlık Bakanlığı, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, 14 Aralık.
- Bahar Z. (2010). “Okul Sağlığı Hemşireliği”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3 (4).
- Belek, İ. (1998). “Sağlıkta Eşitsizlik: Önlenebilir Ve Kabul Edilemez Bir Politik Ekonomi Sorunu”, Toplum ve Hekim, 13 (2), 96-104.
- Cerrah, L. & Ayaş, A. (2003). “Meslek Liselerinde Görev Yapan Biyoloji Öğretmenlerinin KarşılaştıklarıProblemler: Biyoloji Ve Sağlık Bilgisi Öğretim Programına Bir Bakış”, Milli Eğitim Dergisi, 159, 149-159. Cirhinlioğlu, Z. (2001). Sağlık Sosyolojisi, Nobel Kitabevi, Ankara.
- Cürcani, M.; Tan M. & Özdelikara A. (2010). “Hemşirelerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi”, TAF Preventive Medicine Bulletin, 9(5) 487-492.
- Çalışkan, Ş.; Karabacak, M. & Meçik, O. (2018). “Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim Ve SağlıkHarcamaları İle Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33 (1), 75-96
- Çetinkaya. F.; Nacar M. & Öztürk Y. (2011), “Sağlık Eğitimi”, (Ed. Öztürk Y. Günay O.), Halk Sağlığı Genel Bilgiler, Erciyes Üniversitesi Yayınları, Kayseri.
- Çıldır-Pelitoğlu, F. & Özgür, S. (2013). “İlköğretim Öğrencileri İçin Sağlık Tutum Ölçeği Geliştirilmesi”, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, (7), 1. 32-56.
- Doğan, T. (2006). “Üniversite Öğrencilerinin İyilik Halinin İncelenmesi”, H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 120-129.
- Duran, Ü.; Öğüt, S.; Asgarpour, H. & Kunter, D. (2018). “Sağlık Çalışanlarında Sağlıklı Yaşam BiçimiDavranışlarının Değerlendirilmesi”. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(3); 138-147
- Gençoğlu, P. & Kuşkaya, S. (2017). “Türkiye’de Sağlığın Eğitim Üzerindeki Etkileri: ARDL Sınır Testi Yöntemi ile Bir Değerlendirilme”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi 5 (4), 1-11.
- Güler, S. ve Yöndem, Z. (2007). “Ergenlik Ve Cinsel Sağlık Eğitimi İle İlgili Grup Rehberliğinin 6. Sınıf Öğrencilerinin Bilgi Ve Tutumlarına Etkisi”, İlköğretim Online, 6 (1), 2-10.
- Gündüz, S.; Çizmeci, M. N. & Kanburoğlu, M. K. (2013). “Okul Öncesi Eğitim KurumlarındakiÖğretmenlerin Çocuk Sağlığı Konusundaki Bilgi Düzeyleri”. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, (1), 21-26.Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, (2019. “Adölesan (Ergenlik) Çağı Çocuklarında Beslenme”.https://sagligim.gov.tr/saglikli-beslenme/adolesan-ergenlik-cagi-cocuklarinda-beslenme.html. (20.06.2021)
- Man, F. & Balcı, A. (2006). “Postmodern Bir Dönemde Modern Bir Pratik Olarak Sağlık”, V. Uluslararası Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Kocaeli Üniversitesi, 3-5 Kasım, Kocaeli.
- MEB, (2011). Çevre Sağlığı. Ankara: MEB Yayınları.http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Okul%20Sa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F %C4%B1.pdf
- MEB (2013). Okul öncesi eğitimi programı. http://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf (Erişim27.06.2020)MEB, (2017). Türk eğitim sistemi. http://sgb.meb.gov.tr/eurydice/kitaplar/Turk_Egitim_Sistemi_2017/TES_2017.pdf (Erişim 27.06.2020)
- MEB, (2018a).İlköğretim kurumları (İlkokul-Ortaokul) HaftalıkDersÇizelgesi (2018-2019). http://ttkb.meb.gov.tr/www/haftalik-ders-cizelgeleri/kategori/7
- MEB, (2018b). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=325
- MEB, (2018c). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretim programı (ilkokul 4 ve ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=318
- MEB, (2018d). Hayat bilgisi dersi öğretim programı (ilkokul 1, 2 ve 3. sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=326
- MEB, (2018e). Beden eğitimi ve oyun dersi öğretim programı (ilkokul 1, 2, 3 ve 4. sınıflar).MEB, (2018f). Beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı. (ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). MEB, (2018g). Öğretim programları. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx
- MEB, (2018h). Ortaöğretim kurumları haftalık ders çizelgesi. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_02/21173451_ort_ogrtm_hdc_2018.pdf
- MEB, (2018i).Ortaöğretim beden eğitimi ve spor dersi (ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. sınıflar) öğretim programı. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=334
- MEB, (2018j). Ortaöğretim sağlık bilgisi ve trafik kültürü dersi öğretim programı.MEB, (2018k).Ortaöğretim biyoloji dersinin (ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. sınıflar) öğretim programı.MEB, (2020). Milli eğitim temel kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf (Erişim Metin, B. (2017). “Sağlık Hakkı”, Sağlık Akademisyenleri Dergisi. (4), 1
- Özcebeci, H.; Ulukol, B.; Molahaliloğlu , S.; Yardım, N. & Karaman F. ( 2008). Sağlık Hizmetlerinde Okul Sağlığı Kitabı, Ankara.
- Özyazıcıoğlu, N.; Kılıç, M.; Erdem, N.; Yavuz, C. & Afacan, S. (2011). “Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Belirlenmesi”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (2).
- Pelen, K. & Günay, O. (2013). “İlköğretim Okulu Öğrencilerine Verilen Sağlık Eğitiminin Öğrencilerin Bilgi, Tutum Ve Davranışlarına Etkisi”, Sağlık Bilimleri Dergisi. 22 (1), 52-63.
- Sağlam, N. (1996). “Ortaöğretimde Sağlık Bilgisi Dersinin Niteliği Ve Öğrencilerin Derse İlgileri”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 201-206.
- Sönmez, S. & Bilir-Seyhan, G. (2016). “MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programının Sağlık Kavramı Açısından İncelenmesi”, Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry. (7), 1, 146-174.
- Şahinöz, T.; Şahinöz, S. & Kıvanç, A. (2017). “Sağlığı Geliştirmenin En Kolay Yolu: Okul Sağlığı”, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6 (4), 303-312.
- Tabak, R. S. (2000). Sağlık Eğitimi, Somgür Yayıncılık, Ankara.
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, (1999). 56. Madde, 1982, Seçkin Yayınevi, Ankara.
- Yalçınkaya, M.; Gök-Özer, F. & Yavuz-Karamanoğlu, A. (2007). “Sağlık Çalışanlarında Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi”, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(6)
- Yardımcıoğlu, F. (2013). “Eğitim Ve Sağlık İlişkisi: Panel Eş Bütünleşme Ve Panel Nedensellik Analizi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (1), 49-74
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
