Author :
DOI : 10.31576/smryj.1022
Year-Number: 2021-49
Language : null
Konu :
Abstract
Bu araştırmanın genel amacı kanser hastalarının durumluk ve sürekli kaygılarının; yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, hastanın şu anki kanser evresi, hastanın kanser tanısı almasının üzerinden geçen süre değişkenlerine göre incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2020-2021 yılları arasında İstanbul ilinde kanser tedavisi görmekte olan 175 yetişkin kanser hastası oluşturmaktadır. Araştırmada ‘’Kişisel Bilgi Formu’’ ve ‘’Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (STAI)’’ kullanılmıştır. Araştırmaya katılan kanser hastalarının 93’ü kadın 82’si erkek olmakla birlikte katılımcıların yaş ortalaması 49.4’tür. Araştırma, ilişkisel tarama modeline uygun olarak desenlenmiştir. Verilerin analizinde; değişenler arasında ilişki olup olmadığının anlaşılması ve eğer anlamlı bir ilişki varsa bu ilişkinin düzeyinin belirlenebilmesi için Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı, gruplar arasında anlamlı bir farklılığın olup olmadığının belirlenmesi için Bağımsız Gruplar t-Testi ve varyans analizi (ANOVA) tekniklerinden yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, kadın kanser hastalarının durumluk ve sürekli kaygılarının, erkek hastalara kıyasla, anlamlı şekilde yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca kanser hastalarının durumluk ve sürekli kaygıları ile yaşları arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki bulgulanmıştır. Öte yandan çalışmaya katılan kanser hastalarının durumluk ve sürekli kaygılarının; hastanın eğitim düzeyi, hastanın şu anki kanser evresi ve hastanın kanser tanısı almasının üzerinden geçen süre değişkenlerine göre anlamlı şekilde farklılaşmadığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
The general purpose of this study is to determine the relationship between the state and trait anxiety of cancer patients and the variables of age, gender, education level, current cancer stage of the patient, and the time elapsed since the patient was diagnosed with cancer. The study group of the research consists of 175 adult cancer patients receiving cancer treatment in Istanbul between the years 2020-2021. "Personal Information Form" and "State-Trait Anxiety Inventory (STAI)" were used in the research. While 93 of the cancer patients participating in the study were female and 82 were male, the average age of the participants was 49.4. The research was designed in accordance with the relational screening model. Pearson Product Moments Correlation Coefficient was used to understand whether there is a significant relationship between the variables and, if there is, to determine the level of this relationship. In addition, Independent Groups t-Test and analysis of variance (ANOVA) techniques were used to determine whether there was a statistically significant difference between the groups. As a result of the analysis, it was determined that the state and trait anxiety of female cancer patients was significantly higher than that of male patients. In addition, a negative and significant relationship was found between the state and trait anxiety of cancer patients and the age of the patients. On the other hand, it was found that the patients' state and trait anxiety did not differ statistically significantly according to the education level of cancer patients, the current cancer stage and the time elapsed since the diagnosis of cancer.
Keywords
- Aass, N., Fosså, S. D., Dahl, A. A. ve Aloe, T. J. (1997). Prevalence of anxiety and depression in cancer
- Aass, N., Fosså, S. D., Dahl, A. A. ve Aloe, T. J. (1997). Prevalence of anxiety and depression in cancerpatients seen at the Norwegian Radium Hospital. European journal of cancer, 33(10), 1597-1604. doi: 10.1016/S0959-8049(97)00054-3
- Alacacıoğlu, A. (2007). Kanser hastaları ve hasta yakınlarının depresyon, umutsuzluk ve kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, İzmir.
- Alacalıoğlu, A., Öztop, İ. ve Yılmaz, U. (2012). The Effect of Anxiety and Depression on Quality of Life in Turkish Non Small Lung Cancer Patients. Turk Toraks Dergisi, 13(2), 50. doi: 10.5152/ttd.2012.12
- Alamış, B. (2017). Meme kanseri tanılı hastalarda hastalık algısı, anksiyete, depresyon ve eş uyumu ilişkisi:kontrollü bir çalışma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Alçalar, N., Özkan, S., Küçücük, S., Aslay, I. ve Özkan, M. (2012). Association of coping style, cognitiveerrors and cancer-related variables with depression in women treated for breast cancer. Japanese journal of clinical oncology, 42(10), 940-947. doi: 10.1093/jjco/hys119
- An, E., Lo, C., Hales, S., Zimmermann, C. ve Rodin, G. (2018). Demoralization and death anxiety in advanced cancer. Psycho‐oncology, 27(11), 2566-2572. doi: 10.1002/pon.4843
- Ateş, E., Canyılmaz, E., Çakır, N. G., Yurtsever, C. ve Yöney, A. (2018). Kanser hastalarının ve onlarabakım veren kişilerin depresyon ve anksiyete durumlarının değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal, 18(1), 61-67. doi: 10.17098/amj.408965
- Ateşçi, F. Ç., Oğuzhanoğlu, N. K., Baltalarlı, B., Karadağ, F., Özdel, O. ve Karagöz, N. (2003). Kanser hastalarında psikiyatrik bozukluklar ve ilişkili etmenler. Türk Psikiyatri Dergisi, 14, 145-152.
- Avşaroğlu, S. (2012). Zihinsel yetersizliğe sahip çocuğu olan anne-babaların kaygı düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 533-549.
- Avşaroğlu, S. ve Çavdar, İ. (2019). Görme Engelli Çocuklara Sahip Anne-Babaların Kaygı Düzeylerininİncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (47), 105-122. doi: 10.21764/maeuefd.399486
- Bal, U., Çakmak, S. ve Uğuz, Ş. (2013). Anksiyete bozukluklarında cinsiyete göre semptomfarklılıkları. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 22(4), 441-459. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aktd/issue/2206/29337 adresinden erişildi.
- Bhattacharjee, A. ve Banerjee, A. (2016). State and trait anxiety among cancer patients: A comparative analysis. Journal of Psychosocial Research, 11(2), 427.
- Blank, T. O. ve Bellizzi, K. M. (2008). A gerontologic perspective on cancer and aging. Cancer, 112(11), 2569-2576. doi: 10.1002/cncr.23444
- Bodurka-Bevers, D., Basen-Engquist, K., Carmack, C. L., Fitzgerald, M. A., Wolf, J. K., De Moor, C., veGershenson, D. M. (2000). Depression, anxiety, and quality of life in patients with epithelial ovarian cancer. Gynecologic oncology, 78(3), 302-308. doi: 10.1006/gyno.2000.5908
- Bolund, C. (1990). Crisis and coping learning to live with cancer. Psychosocial aspects of oncology. Berlin, DE: Springer.
- Boyle, P. ve Levin, B. (2008). World cancer report 2008. Lyon: International Agency for Research onCancer. https://publications.iarc.fr/Non-Series-Publications/World-Cancer-Reports/World-Cancer-Report- 2008 adresinden erişildi.
- Braamse, A. M., van Turenhout, S. T., Terhaar sive Droste, J. S., de Groot, G. H., van der Hulst, R. W.,Klemt-Kropp, M., ... ve Dekker, J. (2016). Factors associated with anxiety and depressive symptoms incolorectal cancer survivors. European journal of gastroenterology & hepatology, 28(7), 831-835. doi: 10.1097/MEG.0000000000000615
- Brown, K. W., Levy, A. R., Rosberger, Z. ve Edgar, L. (2003). Psychological distress and cancer survival: Afollow-up 10 years after diagnosis. Psychosomatic Medicine, 65(4), 636–643. doi: 10.1097/01.PSY.0000077503.96903.A6
- Burgess, C., Cornelius, V., Love, S., Graham, J., Richards, M. ve Ramirez, A. (2005). Depression andanxiety in women with early breast cancer: five year observational cohort study. British Medical Journal, 330(702). doi: 10.1136/bmj.38343.670868.D3
- Buzlu, S. (2010). Evre I-II meme kanseri hastalarına uygulanan psikoegitimin kanser uyum, anksiyete, depresyon ve duygu durum profiline etkisi. Journal of Psychiatric Nursing, 1(2), 100-103.
- Cardoso, G., Graca, J., Klut, C., Trancas, B. ve Papoila, A. (2015). Depression and anxiety symptomsfollowing cancer diagnosis: a cross-sectional study. Psychology, health & medicine, 21(5), 562-570. doi: 10.1080/13548506.2015.1125006
- Carroll, B. T., Kathol, R. G., Noyes Jr, R., Wald, T. G. ve Clamon, G. H. (1993). Screening for depressionand anxiety in cancer patients using the Hospital Anxiety and Depression Scale. General hospital psychiatry, 15(2), 69-74. doi: 10.1016/0163-8343(93)90099-A
- Chida, Y., Hamer, M., Wardle, J. ve Steptoe, A. (2008). Do stress-related psychosocial factors contribute tocancer incidence and survival?. Nature clinical practice Oncology, 5(8), 466-475. doi: 10.1038/ncponc1134
- Daştan, N. B. ve Buzlu, S. (2018). Kanser Hastalarında Anksiyete ve Depresyon Yönetimi. Türkiye Klinikleri Psikiyatri Hemşireliği-Özel Konular, 4(2), 21-28.
- Demiralp, M. ve Oflaz, F. (2011). Gevşeme Eğitiminin Meme Kanserli Hastalarda Anksiyete ve Depresyon Belirtileri Üzerine Etkisi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 10(2).
- Derogatis, L. R., Morrow, G. R., Fetting, J., Penman, D., Piasetsky, S., Schmale, A. M., ... ve Carnicke, C. L.(1983). The prevalence of psychiatric disorders among cancer patients. Jama, 249(6), 751-757. PMID:Esme, H., Sezer, M., Demir, A., Güler, Ö., Sağlam, H. ve Ünlü, M. (2006). Akciğer Kanserli Hastalarda Tanıyı Bilme ile Anksiyete Düzeyi Arasındaki İlişki. Solunum, 8(4), 163-167.
- Fawzy, F. I. (1999). Psychosocial interventions for patients with cancer: what works and what doesn't. European Journal of Cancer, 35(11), 1559-1564. doi: 10.1016/s0959-8049(99)00191-4
- Gil, F., Costa, G., Hilker, I. ve Benito, L. (2012). First anxiety, afterwards depression: psychological distressin cancer patients at diagnosis and after medical treatment. Stress and Health, 28(5), 362-367. doi: 10.1002/smi.2445
- Goldberg, J. A., Scott, R. N., Davidson, P. M., Murray, G. D., Stallard, S., George, W. D. ve Maguire, G. P.(1992). Psychological morbidity in the first year after breast surgery. European journal of surgical oncology:the journal of the European Society of Surgical Oncology and the British Association of Surgical Oncology, 18(4), 327-331. PMID: 1521623
- Güleç, G., Güleç, S., Ceyhan, D., Bahar, M. ve Özdemir, S. (2017). Tanısını bilen ve bilmeyen kanserhastalarının anksiyete, depresyon ve ağrı ile başa çıkma davranışları. Ağrı Dergisi, 29(3), 109-116. doi: 10.5505/agri.2017.56688
- Hinz, A., Krauss, O., Hauss, J. P., Höckel, M., Kortmann, R. D., Stolzenburg, J. U. ve Schwarz, R. (2010).Anxiety and depression in cancer patients compared with the general population. European journal of cancer care, 19(4), 522-529. doi: 10.1111/j.1365-2354.2009.01088.x
- Janiszewska, J., Buss, T., de Walden-Gałuszko, K., Majkowicz, M., Lichodziejewska-Niemierko, M. veModlińska, A. (2008). The religiousness as a way of coping with anxiety in women with breast cancer atdifferent disease stages. Supportive care in cancer, 16(12), 1361-1366. doi: 10.1007/s00520-008-0437-x
- Kaczorowski, J. M. (1989). Spiritual well-being and anxiety in adults diagnosed with cancer. The Hospice Journal, 5(3-4), 105-116. doi: 10.1080/0742-969X.1989.11882658
- Kapçı, E. G. (2004). Ameliyat Olan Kanser Hastalarının Kaygı ve Depresyon Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(21).
- Karakartal, D. (2019). Kanser Hastalarının Yaşadıkları Psiko-Sosyal Sorunların İncelenmesi. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 4(9), 48-62.
- Karakaş, S. (2007). Kanser Hastalarının Hastalığı Değerlendirme Biçimlerinin Anksiyete Depresyon veYaşam Kalitesine Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Kocaman Yıldırım, N., Özkan, M., Özkan, S., Özçınar, B., Güler, S. A. ve Özmen, V. (2009). Meme kanserlihastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: Bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları. Nöropsikiyatri Arşivi, 46(4), 175-181.
- Li, X. M., Xiao, W. H., Yang, P. ve Zhao, H. X. (2017). Psychological distress and cancer pain: Results from a controlled cross-sectional survey in China. Scientific reports, 7(1), 1-9. doi: 10.1038/srep39397
- Lieu, C. C. H. (2010). Gender Differences in the Occurrence and Severity of Anxiety, Depression, andFatigue in Oncology Patients at the Initiation of Radiation Therapy. (Yayınlanmamış Tez). University of California, Master of Science in Nursing, San Francisco, Amerika Birleşik Devletleri.
- Linden, W., Vodermaier, A., MacKenzie, R. ve Greig, D. (2012). Anxiety and depression after cancerdiagnosis: prevalence rates by cancer type, gender, and age. Journal of affective disorders, 141(2-3), 343- 351. doi: 10.1016/j.jad.2012.03.025
- Mystakidou, K., Tsilika, E., Parpa, E., Gogou, P., Theodorakis, P. ve Vlahos, L. (2010). Self‐efficacy beliefsand levels of anxiety in advanced cancer patients. European journal of cancer care, 19(2), 205-211. doi: 10.1111/j.1365-2354.2008.01039.x
- Nusbaum, M. R., Hamilton, C. ve Lenahan, P. (2003). Chronic illness and sexual functioning. American family physician, 67(2), 347-354. PMID: 12562156
- O’steen, L., Lockney, N. A., Morris, C. G., Johnson-Mallard, V., Pereira, D. ve Amdur, R. J. (2021). Aprospective randomized trial of the influence of music on anxiety in patients starting radiation therapy forcancer. International Journal of Radiation Oncology Biology Physics, 109(3). doi: 10.1016/j.ijrobp.2020.09.048
- Öner, N. ve LeCompte, A. (1983). Durumluk–Sürekli Kaygı Envanteri (1.baskı). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Matbaası.
- Özdemir, Ü. ve Taşcı, S. (2013). Kronik Hastalıklarda Psikososyal Sorunlar ve Bakim. ERÜ Sağlık BilimleriFakültesi Dergisi, 1(1), 57-72. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusaglik/issue/5986/79604 adresinden erişildi.
- Özkan, S. (1999). Psikiyatrik ve Psikososyal Açıdan Kanser. İçinde Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Kongre Kitabı 1998-1999. İstanbul: İstanbul Tıp Fakültesi Yayınları.
- Özkan, S. (2012). Kanser hastasında psikiyatrik ve psikososyal destek. İçinde Kanser hastasına yaklaşım: tanı, tedavi ve takipte sorunlar. Onat, H. ve Mandel, N. M. (Ed.). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi.
- Rapoport, Y., Kreitler, S., Chaitchik, S., Algor, R. ve Weissler, K. (1993). Psychosocial problems in head-and-neck cancer patients and their change with time since diagnosis. Annals of Oncology, 4(1), 69-73. doi: 10.1093/oxfordjournals.annonc.a058365
- Roth, A. J., Weinberger, M. I. ve Nelson, C. J. (2008). Prostate cancer: psychosocial implications and management. Future Oncology, 4(4), 561-568. doi: 10.2217/14796694.4.4.561
- Sarıtaş, S. C. ve Özdemir, A. (2018). Identification of the correlation between illness perception and anxiety level in cancer patients. Perspectives in psychiatric care, 54(3), 380-385. doi: 10.1111/ppc.12265
- Schag, C. A. ve Heinrich, R. L. (1989). Anxiety in medical situations: Adult cancer patients. Journal ofClinical Psychology, 45(1), 20–27. doi: 10.1002/1097-4679(198901)45:1<20::AID- JCLP2270450103>3.0.CO;2-Z
- Schwarz, R., Krauss, O., Höckel, M., Meyer, A., Zenger, M. ve Hinz, A. (2008). The course of anxiety anddepression in patients with breast cancer and gynaecological cancer. Breast Care, 3(6), 417-422. doi: 10.1159/000177654
- Sheppard, V. B., Harper, F. W., Davis, K., Hirpa, F. ve Makambi, K. (2014). The importance of contextualfactors and age in association with anxiety and depression in Black breast cancer patients. Psychooncology, 23(2), 143-150. doi: 10.1002/pon.3382
- Skapinakis, P. (2014). Spielberger State-Trait Anxiety Inventory. Encyclopedia of quality of life and well- being research. Hollanda: Springer.
- Spielberger, C. D. (2010). State‐Trait anxiety inventory. The Corsini encyclopedia of psychology, 1-1. doi: 10.1002/9780470479216.corpsy0943
- Spielberger, C. D. (Ed.). (1966). Anxiety and behavior. Tennessee, USA: Academic Press.
- Spielberger, C.D., Gorsuch, R.L. ve Lushene, R.E. (1970). STAI Manual for the State-Trait Anxiety Inventory. Palo Alto, USA: Consulting Psychologists Press.
- Srivastava, V., Ansari, M. A., Kumar, A., Shah, A. G., Meena, R. K., Sevach, P. ve Singh, O. P. (2016).Study of anxiety and depression among breast cancer patients from North India. Clinical Psychiatry, 2(1), 4. doi: 10.21767/2471-9854.100017
- Stark, D. P. H., ve House, A. (2000). Anxiety in cancer patients. British journal of cancer, 83(10), 1261- 1267. doi: 10.1054/bjoc.2000.1405
- Şener, Ş., Günel, N., Akçalı, Z., Şenol, S. ve Koçkar, A. İ. (1999). Meme kanserinin ruhsal ve sosyal etkileri üzerine bir çalışma. Klinik Psikiyatri, 2, 254-260.
- Turan, A. H. (1992). Kanser Hastalarında Anksiyete, Depresyon, Uyum Güçlüğü Prevelansı ve BunlarınPsiko-Sosyal Durumla İlişkisinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü, İstanbul.
- Tünel, M. (2011). Meme kanserli hastalarda cerrahi tedavi öncesi ve sonrası anksiyete ve depresyon düzeyi. (Tıpta Uzmanlık Tezi). Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Adana.
- van Erp, L. M. E., Maurice-Stam, H., Kremer, L. C. M., Tissing, W. J. E., van der Pal, H. J. H., de Vries, A.C. H., ... ve Grootenhuis, M. A. (2021). A vulnerable age group: the impact of cancer on the psychosocialwell-being of young adult childhood cancer survivors. Supportive Care in Cancer, 1-11. doi: 10.1007/s00520-021-06009-y
- van't Spijker, A., Trijsburg, R. W. ve Duivenvoorden, H. J. (1997). Psychological sequelae of cancerdiagnosis: a meta-analytical review of 58 studies after 1980. Psychosomatic medicine, 59(3), 280-293. doi: 10.1097/00006842-199705000-00011
- Watson, M., Haviland, J. S., Greer, S., Davidson, J. ve Bliss, J. M. (1999). Influence of psychologicalresponse on survival in breast cancer: a population-based cohort study. The Lancet, 354(9187), 1331-1336. doi: 10.1016/s0140-6736(98)11392-2
- Watts, S., Prescott, P., Mason, J., McLeod, N. ve Lewith, G. (2015). Depression and anxiety in ovariancancer: a systematic review and meta-analysis of prevalence rates. BMJ open, 5(11). doi: 10.1136/bmjopen- 2015-007618
- Weiss Wiesel, T. R., Nelson, C. J., Tew, W. P., Hardt, M., Mohile, S. G., Owusu, C., ... ve Cancer AgingResearch Group (CARG). (2015). The relationship between age, anxiety, and depression in older adults with cancer. Psycho‐Oncology, 24(6), 712-717. doi: 10.1002/pon.3638
- Williams, A. M., Khan, C. P., Heckler, C. E., Barton, D. L., Ontko, M., Geer, J. ... ve Janelsins, M. C.(2021). Fatigue, anxiety, and quality of life in breast cancer patients compared to non-cancer controls: anationwide longitudinal analysis. Breast Cancer Research and Treatment, 1-11. doi: 10.1007/s10549-020- 06067-6
- Dünya Sağlık Örgütü. (2018). Latest global cancer data: Cancer burden rises to 18.1 million new cases and9.6 million cancer deaths in 2018. Geneva: International Agency for Research on Cancer Press Realese N. 263.
