Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin doğası hakkındaki bilgi ve görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden biri olan fenomenoloji (olgubilim) kullanılmıştır. Çalışma grubu amaçlı örneklem yöntemlerinden biri olan uygun durum (kolay ulaşılabilir durum) örneklemi ile belirlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu İç Anadolu Bölgesi’ndeki bir üniversitenin Eğitim Fakültesinin Fen Bilgisi Öğretmenliği üçüncü sınıf ve dördüncü sınıflarında öğrenim gören toplam sekiz öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından yeniden düzenlenen Bilimin Doğası Hakkında Görüşler Formu (VNOS-C) ders süreci içerisinde uygulanmıştır. Araştırma sürecinde katılımcılardan izin alınarak katılımcılarla yapılan görüşmeler ses kaydı altına alınmıştır. Ses kayıtları yazıya döküldükten sonra tema, kod ve kategoriler oluşturularak içerik analizi yapılmıştır. Çalışına sürecinin her aşamasında geçerlik-güvenirlik sağlanmaya çalışılmıştır. Çalışma sonucuna göre fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin ve bilimsel bilginin doğası hakkındaki bilgi ve görüşlerinde bazı hatalar, eksiklikler olduğu görülmüştür. Ayrıca, araştırmaya katılan bütün öğretmen adaylarının “Hayal gücü ve yaratıcılığın bilime etkisi” ve “Sosyal ve kültürel değerlerin bilime etkisi” boyutlarında “uzman” seviyede, diğer bütün boyutlarda ise çoğunlukla üçüncü sınıf öğretmen adaylarının “uzman” seviyede oldukları görülmüştür. Araştırma sonuçlarından yola çıkarak bazı öneriler sunulmuştur.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to determine preservice science teachers’ knowledge and views about nature of science. Phenomenology, one of the qualitative research designs, was used in this study. The study group was determined with the appropriate situation (easily accessible situation) sampling, which is one of the purposive sampling methods. The study group comprised eight pre-service science teachers studying in the third and fourth grades of science teaching at the Faculty of Education of a University in the Central Anatolia Region. As a data collection tool, the Form of Opinions on the Nature of Science (VNOS-C), which was rearranged by the researchers, was applied during the course process. During the research process, interviews with the participants were recorded by taking permission from the participants. After the voice recordings were written, content analysis was performed by creating codes, categories and themes. Validity-reliability studies were carried out at every stage of the study process. According to the results of the study, it was observed that there were errors and deficiencies in the knowledge and opinions of preservice science teachers about the nature of science and scientific knowledge. In addition, it was observed that all preservice teacher participating in the study were at the "expert" level in the dimensions of " The influence of imagination and creativity on science" and " The effect of social and cultural values on science ", and mostly third grade preservice teacher were at the "expert" level in all other dimensions. Based on the research results, some suggestions have been made
Keywords
- Abd-El-Khalick, F. ve Lederman, N.G. (2000). Improving Science Teachers' Conceptions of Nature of
- Abd-El-Khalick, F. ve Lederman, N.G. (2000). Improving Science Teachers' Conceptions of Nature ofScience: A Critical Review of the Literature. International Journal of Science Education, 22 (7), 665-701.
- Abd-El-Khalick, F., Bell, R. L., Lederman, N. G. (1998). The nature of science and instructional practice: Making the unnatural natural. Science Education, 82, 417-436.
- Akerson, V. L., Abd-El-Khalick, F., & Lederman, N. G. (2000). Influence of a reflective explicitactivitybased approach on elementary teachers‘ conceptions of nature of science, Journal of Research in Science Teaching, 37(4), 295-317.
- Akgün ve Özenoğlu, (2018) Sınıf Öğretmenlerinin Bilimin Doğasına Yönelik Görüşleri, Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 165-190.
- Aslan, O. (2009). Fen Ve Teknoloji Öğretmenlerinin Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşleri Ve BuGörüşlerin Sınıf Uygulamalarına Yansımaları, Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,Ankara.Aslan, O., Yalçın, N., & Taşar, M. F. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Journal of Kırşehir Education Faculty, 10(3), 1-8.
- Beşli, B. (2008). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilim Tarihinden Kesitler İncelemelerinin Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşlerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Abant izzet baysal üniversitesi, Bolu.
- Bora, N. D. (2005). Türkiye Genelinde Ortaöğretim Fen Branşı Öğretmen Ve Öğrencilerinin Bilimin Doğası Üzerine Görüşlerinin Araştırılması, Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Canpolat, E. (2016). Ortaöğretim fen ve sosyal branşı öğrencilerinin bilimin doğası üzerine görüşleri, Turkish Journal of Educational Studies, 3(3), 21-41.
- Çakmak, S. (2017). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Ve Öğretmen Adaylarının Bilimin Doğasına İlişkin Görüşleri, YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi (Tezno:485994 (20).
- Çokadar, H. ve Demirtel, Ş. (2012). Doğrudan Yansıtıcı Etkinliklerle Öğretimin Öğrencilerin Bilimin DoğasıAnlayışlarına ve Fene Yönelik Tutumlarına Etkisi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (31), 67-79.
- Dalak, (2017). 5E Öğrenme Modelinin Ortaokul 5. Sınıf Öğrencilerinin Zihinsel Yapılarına Ve BiliminDoğasını Öğrenmelerine Etkisinin İncelenmesi, Yüksek lisans tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
- Doğan Bora, N. Arslan, O. Ve Çakıroğlu, J. (2006). Lise öğrencilerinin bilim ve bilim insanı hakkındaki görüşleri. Hacettepe Üniversitesi E¤itim Fakültesi Dergisi 31, 32-44.
- Dursun, B. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin doğası ve teknoloji hakkındaki görüşlerinin incelenmesi, Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
- Eve, R. ve Dunn, D. (1990). Psychic powers, astrology, & creationism in the classroom. American Biology Teacher, 52(1), 10–21.
- Kenar, Z. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin doğası hakkındaki görüşleri, Yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
- Korkmaz, D. (2018). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşlerinin Belirlenmesi, Yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
- Köseoğlu, F., Tümay, H. ve Budak, E. (2008). Bilimin doğası hakkında paradigma değişimleri ve öğretimi ile ilgili yeni anlayışlar, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2) (2008) 221-237.
- Köseoğlu, F.,Tümay H., Üstün U. (2010). Bilimin doğası öğretimi mesleki gelişim paketinin geliştirilmesi veöğretmen adaylarına uygulanması ile ilgili tartışmalar, Ahi Evran Ün., Kırşehir Eğitim Fak. Dergisi, 11 (4), 129-162.
- Kutluca, A. Y. (2016). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Sosyobilimsel Argümantasyon Kaliteleri İleBilimin Doğası Anlayışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi,. Doktora tezi, Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
- Lederman, N.G. (1992). Students‟ and teachers‟ conceptions of the nature of science: A review of the research. Journal of Research in Science Teaching, 29, 331–359.
- Lederman, N. G. and Abd-El-Khalick, F. (1998). Avoiding De-Natured Science: Activities That PromoteUnderstanding of the Nature of Science. In W. Mccomas (Ed.), The Nature of Science in Science Education: Rationales and Strategies. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
- Lederman, N. G. (1999). Teachers' understanding of the nature of science and classroom practice: Factors that facilitate or impede the relationship, Journal of Research in Science Teaching, 36(8), 916- 929.
- Liu, A.Y., & Lederman, N.G. (2007). Exploring prospective teachers’ worldviews and conceptions of nature of science. International Journal of Science Education, 29(10), 1281-1307.
- Lederman, N. G., Abd‐El‐Khalick, F., Bell, R.aL, & Schwartz, R. S. (2002). Views of nature of sciencequestionnaire: Toward valid and meaningful assessment of learners' conceptions of nature of science, Journal of Research in Science Teaching, 39(6), 497-521.
- Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen Ve Uygulama İçin Bir Rehber (3. Baskıdan Çeviri, Çeviri Editörü: S. Turan), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Mıhladız, G., & Doğan, A. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenleri ve öğretmen adaylarının bilimin doğasıkonusundaki alan bilgilerinin karşılaştırılması. E-International Journal of Educational Research, 3(1), 78- 96.
- Morgil, İ., Temel, S., Seyhan, H. G, Alşan, E. U. (2009). Proje Tabanlı Laboratuvar Uygulamasınınöğretmen adaylarının bilimin doğası konusundaki bilgilerine etkisi, Türk Fen Eğitimi Dergisi 6 (2), 92-109.
- Moss, D. M., Abrams, E. D., & Robb, J. (2001). Examining student conceptions of the nature of science, International Journal of Science Education, 23, 771-790.
- Muğaloğlu, E. Z. (2006). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimin Doğasına İlişkin Görüşlerini Açıklayıcı Bir Model Çalışması, Doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Özgelen, S. (2012). Bilimin Doğası Ölçeğinin Geliştirilmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 711-736.
- MEB, (2006). İlköğretim Kurumları Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7, ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı,MEB, (2013). İlköğretim Kurumları Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7, ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı, MEB, (2017). Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7, ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı, Ankara.
- Saban, A. İ. ve Saban, A. (2014). Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Bilimin Doğası Hakkındaki GörüşlerininCinsiyet ve Sınıf Düzeyine Göre İncelenmesi, Gaziantep University Journal of Social Sciences. 13(4),1121- 1135.
- Saraç, E. (2012). Sınıf öğretmenleri ve sınıf öğretmeni adaylarının bilimin doğasına ilişkin görüşleri, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
- Schwartz, S. R. and Lederman, N. G. (2002). “It s the Nature of the Beast”: the Influence of Knowledge andIntentions on Learning and Teaching Nature of Science. Journal of Research in Science Teaching, 39(3),Tairab, H.H. (2001). How do Pre-service and In-service Science Teachers View the Nature of Science and Technology? Research in Science & Technological Education, 19 (2) 235-250.
- Taşar, F.T. (2003). Teaching History And The Nature Of Science İn Science Teacher Education Programs, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (13), 30-42.
- Taşdere, A. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin doğasına yönelik pedagojik alan bilgisigelişimlerinin incelenmesi. Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.Tatar, E. Karakuyu, Y. ve Tüysüz, C. (2011). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilimin Doğası Kavramları: Teori, Yasa ve Hipotez, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 363-370.
- Yalçın, S. A. Kahraman, S. Açışlı, S. Yılmaz, Z. A. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin doğası konusundaki görüşlerinin tespit edilmesi EÜFBED-Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 3(2), 181-197.
- Yaşar, Ş., Ayaz, A., Kaptan, F. ve Gücüm, B. (1998). Fen bilgisi öğretimi, Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayıncılık.
- YÖK, Eğitim Fakültelerinde Uygulanacak Yeni Programlar Hakkında Açıklama. (2006). https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/egitim-fakultesi-ogretmen-yetistirme-lisans-
- programlari.pdf adresinden 12.03.2021 tarihinde alınmıştır.
- YÖK, Eğitim Fakültelerinde Uygulanacak Yeni Programlar Hakkında Açıklama. (2018).https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Fen_Bilgisi_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf adresinden 12.03.2021 tarihinde alınmıştır.
