COVID-19 PANDEMİ KRİZİ ve TÜRKİYE’NİN BU KRİZE YANITI: SEÇİLMİŞ ALAN ve GÖSTERGELER ÜZERİNDEN ÇALIŞMA YAŞAMINA YÖNELİK SOSYAL POLİTİKA UYGULAMALARI
Author :
Abstract
Özellikle ekonomik krizler, salgın hastalıklar, doğal afetler gibi sosyo-ekonomik koşulların ağırlaştığı dönemlerde sosyal devlet fonksiyonları daha sık gündeme gelmektedir. Dünyayı etkisi altına alarak gerek çalışma yaşamında gerekse de eğitim ve sağlık gibi kamu hizmetlerinde etkisini derinleştiren ve genişleten Covid-19 pandemisi, doğal olarak sosyal devlete özel bir önem atfedilmesine neden olmuştur. Üstelik salgın atlatılsa dahi etkisinin önümüzdeki birkaç yıl daha süreceği varsayımları, sosyal devlet-sosyal politika eksenli tartışmaları canlı tutmaya devam etmektedir. Bu krizden nasibini alan Türkiye’de diğer tüm kesimlerde olduğu gibi çalışma yaşamı da fazlasıyla etkilenmiş; binlerce işyerinin faaliyetleri kısıtlanmış, geçici olarak kapatılmış, üretim kapasiteleri düşmüş, esnek ve uzaktan çalışmaya geçilmiştir. Süreç binlerce çalışanın işini kaybetmesi, gelirinin azalması veya sosyal koşullarının bozulmasıyla sonuçlanmıştır. Literatür taramasının tercih edildiği bu çalışmada, 2020 yılı özelinde Covid-19 pandemi krizinin çalışma yaşamına yönelik etkilerini hafifletici uygulama ve önlemlere odaklanılmıştır. Bu maksatla sözü edilen dönem içerisinde çıkarılan mevzuat, resmi raporlar ve istatistikler incelenmiştir. Ayrıca ulusal ve uluslararası raporlar, göstergeler ve yayınlar aracılığıyla Covid-19 pandemisi döneminde Türkiye’nin sosyal politika performansı yerel, bölgesel ve küresel düzeyde karşılaştırılmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Social state functions come up more frequently particularly during periods when socio-economic circumstances like an economical crisis, epidemic diseases, natural disasters worsen. The Covid-19 pandemic, which deepened and expanded its impact both in working life and in public services such as education and health, as a matter of cause led to attributing special importance to the social state. Furthermore, the assumption that the effect of the Covid-19 pandemic shall continue for a few more years even if the epidemic ends continues to keep the social state-social policy-based discussions alive. Upon getting its own share from this crisis, in Turkey, as in all other segments, the working life has been severely affected; the activities of thousands of workplaces have been restricted, temporarily closed, their production capacity has decreased, and flexible and remote working has been initiated. The process has concluded in thousands of employees losing their jobs, decreasing their income, or deteriorating their social conditions. In this study in which the literature review has preferred the implementations and measures to mitigate the effects of the Covid-19 pandemic crisis on working life in 2020 were focused. For this purpose, the legislation, official reports, and statistics issued during the said period were analyzed. Besides, through national and international reports, indicators, and publications, the social policy performance of Turkey during the Covid-19 pandemic has been tried to be compared at local, regional, and global levels.
Keywords
- AÇSHB. (2021). 2 Milyon 300 Bin Haneye 1.000’er TL Nakdi Destek Ödemeleri Başladı.
- AÇSHB. (2021). 2 Milyon 300 Bin Haneye 1.000’er TL Nakdi Destek Ödemeleri Başladı.https://ailevecalisma.gov.tr/sakarya/haberler/2-milyon-300-bin-haneye-1-000-er-tl-nakdi-destek-odemeleri- basladi/ (Erişim Tarihi: 14.02.2021).
- Bedir, E. (2016). Sosyal Politika bilim Dalına İlişki Genel Bilgiler. Sosyal Politika-I içinde (Ed. A. İ. Oral ve Y. Şişman), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını No: 3318, 1. Baskı, Mayıs.
- Bekiroğlu, C. (2010). Türkiye’de İşsizlik Sorununun Çözümlenmesinde Uygulanan Ekonomi PolitikalarınınAnalizi. Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Finans Bankacılık Yüksek Lisans Programı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Biçerli, M., K. (2011). Çalışma Ekonomisi. İstanbul: Beta Yayınları, Yayın No: 2596, 6. Baskı.
- Bulut, N. (2001). Sosyal Devletin Düşünsel Temelleri ve Çağdaş Sosyal Devlet Anlayışı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi.
- Çakır, Ö. (2002). Sosyal Dışlanma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (3).Çelik, A. (2020). İşsizlik Yazıları. https://www.researchgate.net/publication/341701228_Issizlik_Yazilari (Erişim Tarihi: 12.01.2021).
- Çubuk. A. (1986). Sosyal Politika ve Sosyal Güvenlik. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayın No: 21.
- Deloitte. (2020). COVID-19 Etkisinde Restoran Sektörünün Bugünü ve Geleceği.https://www2.deloitte.com/tr/tr/pages/consumer-business/articles/COVID-19-etkisinde-restoran-sektorunun- bugunu-ve-gelecegi.html (Erişim Tarihi: 08.02.2021).
- Deloitte. (2021). Küresel Pazarlama Trendleri 2021. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Documents/consulting/gmt/amac-kuresel-pazarlama-
- trendleri-2021.pdf (Erişim Tarihi: 08.02.2021).
- Disk-Ar. (2021). İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu. İstanbul: Türkiye Devrimci İşçi SendikalarıKonfederasyonu (Disk-Ar) Yayınları. http://arastirma.disk.org.tr/wp- content/uploads/2021/01/D%C4%B0SK-AR-2021-Ocak-%C4%B0%C5%9Fsizlik-ve-
- %C4%B0stihdam%C4%B1n-G%C3%B6r%C3%BCn%C3%BCm%C3%BC-Raporu-son.pdf (Erişim Tarihi: 24.01.2021).
- European Union. (2020). European Economic Forecast: Autumn 2020. Luxembourg: Publications Office of the European Union, Institutional Paper: 136, November.
- Eurostat. (2020). People at Risk of Poverty or Social Exclusion. https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/bookmark/12e2b51f-b27e-46b3-8cc5-3ae85e16e363?lang=en
- (Erişim Tarihi: 19.12.2020).
- Friedrich Ebert Vakfı. (2013). Sosyal Demokrasi El Kitabı 3: Sosyal Devlet ve Sosyal Demokrasi. İstanbul: Friedrich Ebert Vakfı Siyaset Akademisi Birimi Yayınları, Ocak.
- Güven, S. (1995). Sosyal Politikanın Temelleri. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları, 1. Baskı, Eylül.
- Güven, S. (1996). Türkiye’de Sosyal Sorular ve Sosyal Politikalar. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları, 1. Baskı, Ocak.
- ILO. (2020). Social Protection Spotlight: Extending Social Protection to Informal Workers in the COVID-19 Crisis. Genève: International Labour Organization, September.
- ILO. (2020a). ILO Monitor: COVID-19 and the World of Work. Fourth Edition Updated Estimates and Analysis. International Labour Organization, May.
- İŞKUR Genel Müdürlüğü. (2021). Kısa Çalışma Ödeneği. https://www.iskur.gov.tr/isveren/kisa-calisma- odenegi/genel-bilgiler/ (Erişim Tarihi: 14.12.2020).
- İŞKUR Genel Müdürlüğü. (2021a). Nakdi Ücret Desteği. https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/issizlik-sigortasi/nakdi-ucret-destegi/#:~:text=Koronavir%C3%BCs%20(Covid%2D19)%20salg%C4%B1n%C4%
- İŞKUR Genel Müdürlüğü. (2021b). İşsizlik Sigortası Fonu Bülteni, Ocak 2021. https://www.iskur.gov.tr/yayinlarimiz/issizlik-sigortasi-bulteni/ (Erişim Tarihi: 08.02.2021).
- İŞKUR Genel Müdürlüğü. (2021c). Kısa Çalışma. https://media.iskur.gov.tr/43151/12_aralik-2020- bulten.pdf (Erişim Tarihi: 08.02.2021).
- İŞKUR Genel Müdürlüğü. (2021d). İşsizlik Ödeneği. https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/issizlik- sigortasi/issizlik-odenegi/ (Erişim Tarihi: 08.02.2021).
- Kalkınma Bakanlığı. (2014). Onuncu Kalkınma Planı 2014/2018: İstihdam ve Çalışma Hayatı Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara: Kalkınma Bakanlığı Yayınları, Yayın No: KB: 2882- ÖİK: 727.
- Kara, B. (2009). Sosyal Devletten Küresel Devlete: Türkiye’de Kamu Çalışanları ve Temel Haklar. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14 (1).
- Kara, E. (2020). Covid-19 Pandemisi: İşgücü Üzerindeki Etkileri ve İstihdam Tedbirleri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 7 (5).
- Kara, M. ve Duruel, M. (2005). Türkiye’de Ekonomik Büyümenin İstihdam Yaratamama Sorunu. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 50.
- Koray, M., ve Topçuoğlu, A. (1995). Sosyal Politika. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları, 3. Baskı, Mart.
- Koronavirüs Salgını Nedeniyle Verilecek Hibe Desteği Programı ve Uygulama Esasları Hakkında Tebliğ, 24 Aralık 2020 tarih ve 31344 Sayılı Resmî Gazete.
- KPMG. (2019). İnşaat Sektörel Bakış. https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2019/01/sektorel-bakis- 2019-insaat.pdf (Erişim Tarihi: 16.12.2020).
- Legatum Institute. (2021). The Legatum Prosperity Index: A Tool for Transformation 2020.https://docs.prosperity.com/2916/0568/0539/The_Legatum_Prosperity_Index_2020.pdf (Erişim Tarihi: 21.01.2021).
- Lordoğlu, K. ve Özkaplan, N. (2005). Çalışma İktisadı. İstanbul: Der Yayınları, Yayın No: 358.
- OECD. (2020). Social Expenditure (SOCX) Update 2020. https://www.oecd.org/els/soc/OECD2020-Social- Expenditure-SOCX-Update.pdf (Erişim Tarihi: 02.02.2021).
- Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2020). Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler Bülteni: 2020/1-2. EkonomikModelleme ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü Konjonktür Değerlendirme Daire Başkanlığı.
- Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2021). Kamu Kesiminde Sosyal Harcama İstatistikleri. https://www.sbb.gov.tr/resmi-istatistik-programina-katkilarimiz/ (Erişim Tarihi: 11.01.2021).
- Sustainable Governance Indicators. (2020). Policy Performance. https://www.sgi- network.org/2020/Policy_Performance (Erişim Tarihi: 22.02.2021).
- Sustainable Development Solutions Network. (2021). World Happiness Report 2020. https://happiness- report.s3.amazonaws.com/2020/WHR20.pdf (Erişim Tarihi: 04.01.2021).
- Şişman, Y., Sosyal Politika ve İş Hukuku, Cilt 1., Birlik Ofset Yayıncılık, Eskişehir 2002.
- Talas, C. (1967). Sosyal Politika: Birinci Kitap Sosyal Politikaya Giriş ve Tarihsel Gelişim. Ankara: Sevinç Matbaası, Yenilenmiş Üçüncü Baskı.
- Ticaret Bakanlığı. (2021). Bakan Pekcan, Esnafa Şubat Ayı Gelir Kaybı ve Kira Desteği ÖdemelerineBaşladıklarını Bildirdi. https://ticaret.gov.tr/haberler/bakan-pekcan-esnafa-subat-ayi-gelir-kaybi-ve-kira- destegi-odemelerine-basladikla (Erişim Tarihi: 22.02.2021).
- TOBB. (2020). 2020 Ekim Ayına Ait Kurulan ve Kapanan Şirket İstatistikleri Haber Bülteni. 20 Kasım 2020 Tarih ve 2020/10 Sayılı TOBB Bülteni.
- Tokol, A. (1997). Sosyal Politika. Bursa: Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 20, 2. Baskı.
- TÜİK. (2019). İşgücü İstatistikleri Mikro Veri Seti, 2019. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu, Yayın No: 4584, Mayıs.
- TÜİK. (2021). İşgücü İstatistikleri, Ekim 2020. https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=37485TÜRMOB. (2020). Korona Salgınının Türkiye Ekonomisine Etkisi Değerlendirmeler ve Öneriler Raporu. Ankara: TÜRMOB Yayınları: 503, Nisan.
- Yanık, C. ve Kara, M. (2014). Küreselleşmenin Sosyal Devlet Anlayışındaki Dönüşüme Etkisi: Genel Bir Değerlendirme. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3 (6).
- Yiyecek ve İçecek Hizmeti Faaliyetlerinde Bulunan İşletmelere Koronavirüs Salgını Nedeniyle VerilecekCiro Kaybı Desteği Programı ve Uygulama Esasları Hakkında Tebliğ. 17 Şubat 2021 tarih ve 31398 Sayılı Resmî Gazete.
