Author :
Abstract
Covid-19’un ölümcül etkisinin ortadan kaldırılması amacıyla dünyada çalışmalar yürütülmektedir. Henüz etkin bir tedavisi bulunmayan virüsten korunmanın en iyi yolu temastan kaçınmak olarak gösterilirken, salgınla mücadele eden sağlık çalışanları hastalarla yakın temas içinde faaliyetlerini sürdürmektedir. Amaç: Covit-19 salgınıyla mücadelede risk alan sağlık çalışanlarının hastalığa yönelik algıları ile stres düzeyinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma kesitsel tanımlayıcı türdedir. Veri toplama aracında Çırakoğlu’nun (2001) geliştirdiği salgın hastalık algısı ölçeği ile Eskin ve arkadaşlarının (2013) türkçeye uyarladığı stres ölçeğinden faydalanılmıştır. Veri toplama aracının Coronbach alfa değeri 0,801 olarak hesaplanmıştır. Elektronik ortamda 1-31 Mayıs 2020 tarihinde 590 kişiyle yürütülmüştür. Analizlerde SPSS programı kullanılmıştır. Mesleki parametreler ve ölçek değerlerinin ilişkileri ki-kare, t-testi, Anova ve Pearson korelasyon analizleriyle test edilmiştir. Bulgular: Katılımcıların %28,5’i Covid-19’u sosyal deneyin parçası olarak görmekte, %61’i sağlık çalışanlarına verilen destekleri yeterli bulmakta, %93,8’i hayatını kaybeden meslektaşlarının şehit sayılması gerektiğini düşünmektedir. Örneklemde sağlık çalışanlarının %40’ının Covid-19 hastalarıyla birebir temasının olduğu belirlenmiştir. Covid-19 vakalarıyla temas halinde olan sağlık çalışanlarının %75,4’ü kişisel koruyucu malzemelerin yeterli olduğunu belirtmektedir. Covid-19 tanısı almış vakalarla birebir temas halinde olanların stres düzeyi %63 olarak belirlenmiştir. Salgın hastalık algısının diş hekimleri, 4-d kadrosundaki işçiler ve sağlık teknikerlerinde yüksek olduğu, stres algısının ise diş hekimleri, yöneticiler ve hemşirelerde yüksek olduğu izlenmektedir. Sağlık çalışanlarının salgın hastalık algısı ile algılanan stres düzeyi ilişkisinin pozitif yönlü zayıf ilişkili olduğu istatistiki analizlerden anlaşılmaktadır. Sonuç: Sağlık çalışanları yoğun psikolojik baskı altında olduğu görülmektedir. İdarecilerinin diğer çalışanlar kadar hastalarla birebir teması olmamasına rağmen stres düzeyleri diğer gruplara göre yüksek bulunmuştur. Sağlık çalışanlarının motivasyonunun artırılması sürecin yönetilmesine katkı sağlayacaktır.
Keywords
Abstract
Studies are carried out around the world to eliminate the deadly effect of Covid-19. While the best way of protection from the virus, for which there is no effective treatment yet, is shown as avoiding contact, healthcare professionals struggling with the epidemic continue their activities in close contact with patients. Aim: In this study, it was aimed to investigate the perceptions of the healthcare workers who take risks in combating Covid-19, and their stress levels. Materials and Methods:The research is cross-sectional descriptive. In the data collection tool, the epidemic disease perception developed by Çırakoğlu (2001) and the stress scale adapted to Turkish Eskin et al. (2013) was used. Coronbach alpha value was calculated as 0.801. It was conducted electronically on May 1-31, 2020, reaching 590 people. SPSS program was used in the analysis of the data. The relations of Covid-19 theme, professional parameters and scale values were tested with Chi-square, t-test, Anova and Pearson correlation analysis. Results:Participants, 28.5% see Covid-19 as part of the social experiment, 61% find the support given to healthcare workers sufficient, 93.8% think their colleagues who lost their lives should be counted as martyrs. In the sample, it was determined that 40% of healthcare professionals had one-to-one contact with Covid-19 patients. 75.4% of healthcare workers who are in direct contact with Covid-19 cases state that personal protective materials are sufficient. The stress level of those who were in direct contact with the cases diagnosed with Covid-19 was determined to be 63%. The perception of epidemic disease is high among dentists, workers in 4-d staff and health technicians, stress perception is observed to be high among dentists, managers and nurses. It is understood from the statistical analysis that the relationship between healthcare workers’ perception of epidemic disease and perceived stress level is positively weak. Conclusion: Healthcare professionals appear to be under intense psychological pressure. Although their administrators did not have direct contact with patients as much as other employees, stress levels were found to be higher than other groups. Increasing the motivation of healthcare professionals will contribute to the management of the process.
Keywords
- Adhikari, SP, Meng, S, Wu, YJ, Mao, YP, Ye, RX, Wang, QZ, Sun, C, Sylvia, RS, Raat, H, Zhou,H. (2020). “Epidemiology, Causes, Clinical Manifestitation and Diagnosis, Prevention and Controlof Coronavirus Disease (Covid-19) Durinh the Early Outbreak Period: A Scoping Reviev” Infectious Diseases of Poverty, 1-12.
- Arslan İ, Karagül S. (2020). Küresel Bir Tehdit (COVID-19 Salgını) ve Değişime Yolculuk. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10: 1-36.
- Balta, E. (2020). “Covid-19 Demokratik Bir Virüs mü?” 10.05.2020, Erişim Adresi: https://www.birikimdergisi. com /haftalik/9975/covid-19-demokratik-bir-virus-mu.
- Bryman A, Cramer D, (2001). “Quantitative data analysis with SPSS 12 and 13; A guide for social scientists”. First Edition. London and New York, Taylor&Francis Group.
- Çırakoğlu, O.C, (2011). “Domuz Gribi (H1N1) Salgınıyla İlişkili Algıların, Kaygı ve Kaçınma Düzeyi Değişkenleri Bağlamında İncelenmesi”. Türk Psikoloji Dergisi, 26 (67): 49-64.
- Çimen, İ. (2020). “İyi Parti: Salgın Hastalıklarla Mücadelede ölen Sağlık Çalışanları ŞehitSayılsın”. Erişim Tarihi: 10.05.2020, Erişim Adresi: https://www.aa.com.tr/tr/politika/iyi-parti- salgin-hastaliklarla-mucadelede-olen-saglik-calisanlari-sehit-sayilsin/1785032.
- Demircan, D. (2020). “Turkey Applouds Health Workers Fighting Covid-19”. Erişim Tarihi:25.04.2020, Erişim Adresi: https://www.aa.com.tr/en/latest-on-coronavirus-outbreak/turkey- applauds-health-workers-fighting-covid-19-/1773686.
- Dorsey, D. (2020). “Lee Health Cleaning Crews Clear Covid-19 Rooms with Little Fanfare”.Erişim Tarihi: 25.04.2020, Erişim Adresi: https://www.news-press.com/story/news/local/2020/04/24/ coronavirus-custodians-lee-health-cleaning-crews-clear- covid-19-little-fanfare/5154110002/.
- Eskin M, Harlak H, Demirkıran F, Dereboy Ç. (2013). “Algılanan Stres Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Güvenirlik ve Geçerlik Analizi”. New/Yeni Symposium Journal, 51(3): 132-41.
- Euronews, (2020). “Covid-19 Salgını Sonrası Tek Kutuplu Küresel Sistem Sona mı Erecek?NATO’nun Rolü ne Olur?” Erişim Tarihi: 15.05.2020, Erişim Adresi: https://tr.euronews.com/ 2020/03/26/kuresel-kapitalist-sistem-sonu-mu-covid-19-koronavirus-sonra-yeni-duzen-turkiye-
- Habertürk, (2020). “Covid-19 Pandemisinde Koruyucu Önlemler Yeterli mi?” Erişim Tarihi:10.05.2020, Erişim Adresi: https://www.haberturk.com/covid-19-pandemisinde-saglik-calisanlari- icin-koruyucu-onlemler-yeterli-mi-2665363.
- Himmelstein, D.U. (2020). “Health Insurance Status and Risk Factors for Poor Outcomes With COVID-19 Among” U.S. Health Care Workersk.
- IOM, International Organization for Migration, https://iris.iom.int/sites/default/files /IOM- COVID%2019_Employer_Guidance_V1.pdf.
- Karakaş, B. (2020). “Sağlık çalışanları anlatıyor. Silahsız cepheye sürülüyor gibiyim”. ErişimTarihi: 08.04.2020, Erişim Adresi: https://www.dw.com/tr/sa%C4%9Fl%C4%B1k-%C3%A7al%C4%B1 %C5 %9Fanlar %C4%B1 -anlat%C4%B1yor-silahs%C4%B1z-cepheye- s%C3%BCr%C3%BCl %C3%BCyor-gibi-hissediyorum/a-52916173.
- Keskin, BY. (2020). “Corona Virüs Aslında Ne Değildir?” Erişim Tarihi: 10.05.2020, ErişimAdresi: https://www.milliyet.com.tr/corona-virus-aslinda-ne-degildir--molatik-14911/?Sayfa=2.
- Lai J, MSc; Simeng Ma, MSc; Ying Wang, MSc; Zhongxiang Cai, MD; Jianbo Hu, MSc; NingWei, MD; Jiang Wu, MD; Hui Du, MD; Tingting Chen, MD; Ruiting Li, MD.(2019). “FactorsAssociated With Mental Health Outcomes Among Health Care Workers Exposed to Coronavirus” Disease 2019.
- New York Times 2020. “The Heroism of Health Workers in the Coronavirus Crisis”. Erişim tarihi:27 Ağustos 2020. Erişim adresi: https://www.nytimes.com/2020/03/26/opinion/letters/coronavirus- health-care.html.
- Ngabo, G. (2020). “Toronto Charity Helps Health-Care Workers Find Temporary AccommodationDuring Covid-19 Crises”. Erişim Tarihi: 25.04.2020, Erişim Adresi: https://www.thestar.com/news/gta/2020/04/01/toronto-charity-helps-health-care-workers-find-temporary-accommodation-during- covid-19-crisis.html.
- Şeker, M. (2020). “Covid-19 Pandemi Değerlendirme Raporu”. Türkiye Bilimler Akademisi, Ankara.
- Taylor, C. (2020). “Airbnb Seeks to Provide Free Housing to 100.000 Healthcare Profeeionals”.Erişim Tarihi: 25.04.2020, Erişim Adresi: https://www.irishtimes.com/business/technology/airbnb- seeks-to-provide-free-housing-to-100-000-healthcare-professionals-1.4213136.
- Yazıcıoğlu, Y. Erdoğan, S. (2004). “SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri”. Detay Yayıncılık, Ankara.
- WHO, World Health Organization, https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/naming-the-coronavirus-disease-(covid-2019)-and-the-virus-that-causes-it WHO, World Health Organization https://covid19.who.int/.
- Wu PE. (2020). “Mitigating the psychological effects of COVID-19 on health care workers”. DOI: 10.1503/cmaj.200519
- Xu, M, Zhang, Y. (2020). “Investigation on the Psychological Status of the First Batch of ClinicalFirst-Line Support Nurses to Fight Against Pneumonia Caused by Novel Coronavirus. Chinese”Nursing Research. 34, 1-3, Erişim Tarihi: 15.05.2020, Erişim Adresi: https://idpjournal. biomedcentral.com/track/pdf.
