Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı, çalışanların örgütsel demokrasi algılarının, işle bütünleşme düzeylerine etkisini belirlemektir. Araştırma sorunsalını çözümlemek amacıyla nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya veri toplamak için anket tekniğinden faydalanılmıştır. Kullanılan anket formu, üç ölçek ile örneklemin demografik yapısını belirlemeye yönelik soru formu olmak üzere dört temel bölümden oluşmaktadır. Anketler, Nisan 2019 ile Haziran 2019 tarihleri arasında uygulanmış ve 252 kişilik bir örnekleme ulaşılmıştır. Katılımcıların örgütsel demokrasiye ilişkin algısını ölçmek amacıyla, katılım-eleştiri, şeffaflık, adalet, eşitlik ve hesap verebilirlik boyutlarından oluşan ve Geçkil ve Tikici tarafından geliştirilen örgütsel demokrasi ölçeği kullanılmıştır. Çalışanların işle bütünleşme düzeylerini ölçmek amacı ile azim, adanma ve benimseme alt boyutlarından oluşan ve Schaufeli ve arkadaşları tarafından geliştirilen işle bütünleşme ölçeği kullanılmıştır. Her iki ölçeğin de geçerlilik ve güvenilirlik analizlerinden elde edilen sonuçlar kabul edilebilir sınırlar içerisindedir. Araştırma sonuçlarına göre, örgütsel demokrasinin alt boyutları arasında en yüksek ortalamaya sahip olanın şeffaflık olduğu, en düşük ortalamaya sahip olanın ise adalet olduğu; bununla birlikte tüm boyutların orta düzeyde ortalamalara sahip olduğu görülmüştür. Buradan, demokrasiyi oluşturan unsurların, işletmede orta seviyede varlık gösterdikleri anlaşılmaktadır. Çalışanların fiziksel, zihinsel ve duygusal enerjilerini yüksek düzeyde işlerine yansıttıkları görülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre en yüksek ortalamaya sahip işle bütünleşme boyutunun adanma olduğu, en düşük ortalamaya sahip olanın ise benimseme olduğu görülmüştür. Değişkenler arasındaki yol analizi, örgütsel demokrasinin işle bütünleşme düzeyini pozitif yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Alt boyutlar arasında oluşturulan yapısal eşitlik modeli sonuçlarına göre, katılım-eleştiri boyutunun işle bütünleşmenin üç alt boyutunu negatif yönde etkilediği görülmüştür. Şeffaflık alt boyutunun, işle bütünleşmenin üç alt boyutunu pozitif yönde, adalet alt boyutunun, işle bütünleşmenin üç alt boyutu negatif yönde etkilediği, hesap verebilirlik boyutunun ise azim ve adanma boyutlarını negatif yönde etkilediği görülmüştür. Bu sonuçlara göre işletmenin demokratiklik düzeyinin artmasının çalışanların işlerinde daha azimli olacağını, kendilerini işlerine daha yüksek düzeyde adayacaklarını ve işlerine daha fazla yoğunlaşarak onu daha fazla benimseyeceklerini ispatlamaktadır.
Keywords
Abstract
The purpose of this study is to determine the effect of employees' perceptions of organizational democracy on levels of work engagement. Quantitative research method was used to analyze the research problem. Questionnaire technique was used to collect data for the research. The questionnaire used consists of three scales, and also an another questionnaire for determining the demographic structure of the sample was used. The surveys that reached to 252 samples were conducted between April 2019 and June 2019. Organizational democracy scale consisting of participation-criticism, transparency, justice, equality and accountability and developed by Geçkil and Tikici was used in order to measure the perception of the participants regarding organizational democracy. A work engagement scale developed by Schaufeli and his friends was used to measure the levels of work engagement of employees. The results obtained from the validity and reliability analysis of all three scales are within acceptable limits. According to the results of the research, the highest average among the sub-dimensions of organizational democracy is transparency, and the lowest average is justice; however, all dimensions were found to have moderate averages. From this, it is understood that the elements that constitute democracy show a medium level of existence in the organization. It has been observed that employees reflect their physical, mental and emotional energies to their jobs at a high level. According to the results obtained, it was observed that the dimension of work engagement with the highest average is dedication, and the one with the lowest average is absorbtion. Path analysis between variables reveals that organizational democracy positively affects the level of work engagement. According to the results of the structural equation model formed between the sub-dimensions, it was observed that the participation-criticism dimension negatively affected the three sub-dimensions of work engagement. It was observed that the transparency sub-dimension positively affects three sub-dimensions of work engagement, the sub-dimension of justice negatively affects the three sub-dimensions of work engagement, and the accountability dimension negatively affects vigor and dedication. According to these results, the increase in the democratic level of the organization proves that the employees will be more determined in their jobs, they will dedicate themselves to their jobs at a higher level and they will absorb it more by concentrating more on their jobs.
Keywords
- Ahmed, K., A. Adeel, R. Ali ve R. U. Rehman, "Organizational Democracy and Employee Outcomes: The Mediating Role of Organizational Justice." Business Strategy & Development, 2019/2 (3), ss.204-219.
- Akşit A. N., "Örgütsel Adaletin İşle Bütünleşme Üzerindeki Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Uyg.", The Journal of Academic Social Science Studies, 2016/8, ss.87-97.
- Aslan, H., "İşe Adanmışlığın Yenilikçi İş Davranışı Üzerindeki Etkisinde Kapsayıcı Liderliğin Aracılık Rolü.", OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 2019/14, (20), ss.1-1.
- Ataç, L. O., ve S. Köse, "Örgütsel demokrasi ve örgütsel muhalefet ilişkisi: Beyaz yakalılar üzerine bir araştırma.", İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 2017/46, (1), ss.117-132.
- Aydemir, C. ve H. Endirlik (2019), "İşe Adanmışlığın Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi:Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma.", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2019/23, (3), ss.1093-1107.
- Balassiano, M. ve D. Salles, "Perceptions of Equity and Justice and Their İmplications on AffectiveOrganizational Commitment: A Confirmatory Study in A Teaching and Research Institute.", BAR-Brazilian Administration Review, 2012/9, (3), ss.268-286.
- Barutçu, H., (2019) Örgütsel Demokrasinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkisi., (Yüksek Lisans Tezi), Beykent Üniversitesi, İşletme Yönetimi Anabilim Dalı/İşletme Yönetimi Bilim Dalı, İstanbul.
- Bhatti, N., G. M., Maitlo, N., Shaikh, vd. …, "The Impact of Autocratic and Democratic Leadership Style on Job Satisfaction.", International Business Research, 2012/5, (2), ss.192-201.
- Bozkurt, Z. (2012) Örgütsel demokrasiyi ve akademik özgürlüğü benimseme ve Türkiye'de uygulanabilirbulma düzeyine ilişkin öğretim elemanlarının görüşleri., (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Eğitim Yönetimi ve Politikası Anabilim Dalı/Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı, Ankara.
- Büyükbeşe, T. ve M. O. Gökaslan, "İşe Gömülmüşlük, İşe Adanmışlık Ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Bir Alan Çalışması.", Mukaddime, 2018/9, (2), ss.135-154.
- Chen, B. (2013), "An Exploration of Determinants of Organizational Commitment: Emphasis on the Relationship between Organizational Democracy and Commitment.", MPA/MPP Capstone Projects. 35.
- Cheney, G., "Democracy in The Workplace: Theory and Practice From The Perspective of Communication.", Journal of Applied Communication Research, 1995/23, ss.167-200.
- Colquitt, J. A., J. Greenberg ve C. P. Zapata-Phelan, "What Is Organizational Justice? A Historical Overview.", Handbook of Organizational Justice, 2005/1, ss.3-58.
- Coşan, P. E., ve A. A. Gülova, "Örgütsel demokrasi.", Yönetim ve Ekonomi, 2014/21, (2), ss.231-248.
- Çankaya, M., "Örgütsel Demokrasinin İş Tatminine Etkisi İle Sağlık Sektörü Çalışanlarının ÖrgütselDemokrasi Algıları ve İş Tatmini Düzeylerinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma.", Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2018/6, (82), ss.404-426.
- Çopur, Z., (2018), " Öğretim Elemanlarının Örgütsel Demokrasi Algıları İle Örgütsel Sinizm DüzeyleriArasındaki İlişki.", (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı/Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Ankara.
- Demirel, Y., ve Z. Seçkin, "Örgütsel Adaletin Bilgi Paylaşımı Üzerine Etkisi: İlaç Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma.", Bilig Dergisi, 2011/56, ss.99-119.
- Erkal, P.C. (2012) Örgütsel Demokrasi: Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma., (Doktora Tezi), Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Manisa.
- Eryılmaz, B. ve H.Biricikoğlu, "Kamu Yönetiminde Hesap Verebilirlik ve Etik.", İş Ahlakı Dergisi, 2011/4, (7), ss.19-45.
- Forcadell, F. J., "Democracy, Cooperation and Business Success: The Case of Mondragón Corporación Cooperativa.", Journal of Business Ethics, 2005/56, (3), ss.255-274.
- Geçkil, T., (2013) Örgütsel Demokrasi ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki: TRB1Bölgesindeki Üniversite Hastanelerinde Bir Uygulama., (Doktora Tezi), Cumhuriyet Üniversitesi, İşletme Anabilim Dalı, Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı, Sivas.
- Geçkil, T. ve M. Tikici, "Örgütsel Demokrasi Ölçeği Geliştirme Çalışması.", Amme İdaresi Dergisi, 2013/48,(4), ss.41-78.
- Geçkil, T., A. T. Akpınar ve Y. Taş, "Örgütsel Demokrasinin İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: Bir Alan Araştırması.", İşletme Araştırmaları Dergisi, 2017/9, (4), ss.649-674.
- Geçkil, T., Y. Y. İleri, , Ş. D. Kaya ve Ş. Karadağ, "The Relationship Between Organizational DemocracyPerceptions and Organizational Psychological Capital Levels of Physicians And Nurses.", InternationalJournal of Recent Advances in Organizational Behaviour and Decision Sciences (IJRAOB), 2016/2, (3), ss.818-835.
- Geçkil, T., ve N. Koçyiğit, "Örgütsel Demokrasi ile Psikolojik Sermaye Arasındaki İlişki: Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma.", Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 2017/6, (4), ss.331-346.
- Geldenhuys, M., K. Laba ve C. M. Venter, "Meaningful Work, Work Engagement and Organisational Commitment.", SA Journal of Industrial Psychology, 2014/40, (1), ss.01-10.
- Gökaslan, M. O., "Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, İşe Gömülmüşlük, İşe Adanmışlık ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Bir Alan Çalışması.", Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2018/3, (2), ss.25-46.
- Günden, Y., (2019) Otel İşletmelerinde Örgütsel Demokrasi Algısının Örgütsel Vatandaşlığa EtkisindeÖrgütsel Bağlılığın Rolü: Kapadokya Örneği., (Doktora Tezi), Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Nevşehir.
- Gürbüz, S. ve F. Şahin, (2016), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Felsefe-Yöntem-Analiz., (3. Baskı), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- Harrison, J. S. ve R. E. Freeman, "Special Topic: Democracy in and around Organizations: Is Organizational Democracy Worth The Effort?." Academy of Management Perspectives, 2004/18, (3), ss.49-53.
- İnce, A. R., "Algılanan Örgütsel Desteğin İşe Adanmışlık Üzerindeki Etkisinde Yönetici Desteğinin Aracılık Rolü.", Electronic Journal of Social Sciences, 2016/15,(57), ss.649-660.
- Kandemir, M., ve D. Yardımcıoğlu, (2014). İş Hukukunda Eşitlik İlkesi. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 19(30-31), 1-44.
- Karetepe, H.K., (2019) Hemşirelerde Politik Duyarlılık ve Örgütsel Demokrasi AlgısıArasındaki İlişkinin Belirlenmesi., (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı Hemşirelikte Yönetim Bilim Dalı, İstanbul.
- Kavgacı, H. ve T. Çalık, "Öğretmenlerin İşle Bütünleşme Düzeylerinin Örgütsel ve Bireysel Değişkenlerleİlişkisi: Bir Çoklu Aracılık Modeli.", Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 2017/23, (2), ss.223- 248.
- Kesen, M., "Örgütsel Demokrasinin Çalışan Performansı Üzerine Etkileri: Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü.", Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2015/6, (2), ss.535-562.
- Kline, R. B., (2005), Principles and practice of structrual equation modeling, New York: Guilford Press.
- Leiter, M. P., ve A. B. Bakker (2010), Work Engagement: Introduction., Work Engagement: A Handbook of Essential Theory and Research, Psychology Press, New York.
- Mellizo, P. ve M.D. Carr, (2015) Workplace Democracy: Current State and Future Directions of theLiterature, (Second Edition), ed. John B. Davis ve Wilfred Dolfsma, The Elgar Companion to Social Economics.
- McGregor, N. L. (2005) The Contribution of Workplace Democracy to Organizational Change (Doctoral dissertation), Walden University.
- Naldöken, Ü., ve G. Limoncu, "Örgütsel Demokrasinin Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Sağlık Kurumlarında Bir Uygulama.", International Journal of Tourism, Economics and Business Sciences, 2019/3, (1), ss.15-29.
- Onan, G., "Bankacılık Sektöründe Hizmet Kalitesinin Marka Bağlılığı Üzerine Etkisi.", ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD), 2017/7 (3), ss.529-538.
- Öngöre, Ö., (2015) Hizmet Sektöründe Çalışanların Kişilik Özelliklerine Göre İşle Bütünleşme Düzeylerineİlişkin Bir Araştırma., (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Ankara.
- Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan örgütsel adaletin bireylerarası saldırgan davranışlar üzerindekietkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Erciyes üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi dergisi, (21).
- Özkalp, E., ve B. Meydan, "Schaufeli ve Bakker Tarafindan Geliştirilmiş Olan İşe Angaje Olma ÖlçeğininTürkçe’de Güvenilirlik ve Geçerliliğinin Analizi.", ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 2015/17, (3), ss.1-19.
- Rich, B. L., J. A. Lepine ve E. R. Crawford, "Job Engagement: Antecedents and Effects on Job Performance.", Academy of Management Journal, 2010/53, (3), ss.617-635.
- Sadykova, G. ve H. Tutar, "Örgütsel Demokrasi ve Örgütsel Muhalefet Arasındaki İlişki.", İşletme Bilimi Dergisi, 2014/2, (1), ss.1-16.
- Schaufeli, W. B., M. Salanova, V. González-Romá ve A. B. Bakker, "The Measurement of Engagement andBurnout: A Two Sample Confirmatory Factor Analytic Approach.", Journal of Happiness Studies, 2002/3, (1), ss.71-92.
- Schaufeli, W. B. ve A. B. Bakker (2004), Utrecht Work Engagement Scale: Preliminary Manual, (Version 1.1), Occupational Health Psychology Unit, Utrecht University, Utrecht.
- Sundaray, B. K., "Employee Engagement: A Driver of Organizational Effectiveness.", European Journal of Business and Management, 2011/3(8), 53-59.
- Şeker, G., (2010) Yönetici ve Öğretmen Algılarına Göre İlköğretim Okullarında Örgütsel DemokrasininBenimsenme ve Uygulanabilme Düzeyi., (Yüksek Lisans Tezi), Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı/Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Van.
- Turabik, T., (2019) Yükseköğretim Örgütlerinde Örgütsel Demokrasi ile Politik Davranışlar Arasındakiİlişki., (Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı/Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Programı, Ankara.
- Turgut, T., "Çalişmaya Tutkunluk: İş Yükü, Esnek Çalişma Saatleri, Yönetici Desteği ve İş-Aile Çatişmasi İle İlişkileri.", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2011/25, (3-4), ss.155-179.
- Uysal, A. (2019) Örgütsel Demokrasi Algısının Örgütsel Bağlılığa Etkisi: İstanbul Deniz OtobüsleriÇalışanları Örneği., (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Gelişim Üniversitesi, İşletme Anabilim Dalı/İşletme Bilim Dalı, İstanbul.
- Uzunsakal, E. ve D. Yıldız, "Alan Araştırmalarında Güvenilirlik Testlerinin Karşılaştırılması ve Tarımsal Veriler Üzerine Bir Uygulama.", Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2018/2, (1), ss.14-28.
- Verdorfer, P. A. ve W. G. Weber, "Examining The Link Between Organizational Democracy and Employees’ Moral Development.", Journal of Moral Education, 2016/45, (1), ss.59-73.
- Yılmaz, V., H. E. Çelik ve E.H. Ekiz, "Kuruma Bağlılığı Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modelleriyle Araştırılması: Özel ve Devlet Bankası Örneği.", Sosyal Bilimler Dergisi, 2006/2, ss.171-184.
