TÜRKİYE’DE YOKSULLUKLA MÜCADELEDE KAMUSAL SOSYAL YARDIMLAR VE BİR KURUM İNCELEMESİ SOSYAL YARDIMLAŞMA ve DAYANIŞMA VAKIFLARI
Author:
Abstract
Geçmişten günümüze toplumları olumsuz etkileyen sosyal sorunların başında yoksulluk gelmektedir. Devletlerin yoksullukla mücadelede kullandığı temel araçların başında kamusal sosyal yardımlar yer almaktadır. Türkiye’de devletin yoksullukla mücadelede uyguladığı kamusal sosyal yardım politikalarının hayata geçirilmesinde en kapsamlı faaliyetler Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları aracılığıyla yürütülmektedir. Çalışma, bu vakıfların kurumsal yapısı ve sosyal yardım hizmetlerini incelemektedir. Yapılan inceleme neticesinde vakıfların kurumsal yapısına ilişkin olarak Türkiye’de yoksulluğun giderek arttığı 1980 yılı sonrası dönemde “3294 Sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu” kapsamında kurulduğu; idaresinin illerde valiler, ilçelerde kaymakamların başkanı olduğu mütevelli heyetlerince gerçekleştirildiği; bütçelerinin büyük bir bölümünün 3294 Sayılı Kanun kapsamında kurulan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu’ndan aktarılan kaynaklardan oluştuğu; insan kaynağı seçiminde vakıf mütevelli heyetlerinin karar verici olduğu ve çalışanların “4857 Sayılı İş Kanunu” hükümlerine tabi olduğu; denetiminin Vakıflar Genel Müdürlüğü, İç İşleri Bakanlığı ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca yapıldığı; yerelden yönetim birimi gibi görünmesine rağmen merkeziyetçi karakterinin baskın olduğu; hizmet sunumunda belirlediği temel kriterlerin başında muhtaçlık tespitinin geldiği görülmüştür. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından sunulan kamusal sosyal yardım türleri ise aile, eğitim, sağlık, yaşlı ve engelli, proje ve özel amaçlı yardımlar başlığı altında toplanmaktadır.
Keywords
Abstract
The poverty has been at the top of the social problems that negatively affects societies from the past to the present. Public social assistance is one of the main tools used by states to combat poverty. In Turkey, the most comprehensive activities in the implementation of the state's public social assistance policies in the fight against poverty are carried out through social assistance and solidarity foundations. The study examines the institutional structure and social assistance services of these foundations. As a result of the examination, it was determined that the foundations were established in accordance with the social assistance and solidarity Promotion Law No. 3294 in the period after 1980, when poverty in Turkey was increasing. It has been determined that the administration of the foundations is carried out by the board of trustees headed by the governors in the provinces and the district governors in the districts. It has been determined that a large part of the budgets of the foundations consists of the resources transferred from the Social Assistance and Solidarity Encouragement Fund established within the scope of Law No. 3294. It has been understood that the boards of trustees of the foundations are the decision-makers in the selection of human resources of foundations and that the employees are subject to the provisions of the "Labor Law No. 4857" and that the inspections are carried out by the General Directorate of Foundations, the Ministry of Internal Affairs and the Ministry of Family, Labor and Social Services. Although foundations seem to be local administrative units, it has been observed that their centralist character is dominant, and the determination of neediness comes first among the basic criteria they determine in service delivery. The types of public social assistance provided by Social Assistance and Solidarity Foundations are grouped under the headings of family, education, health, elderly and disabled, project and special purpose aids.