2016-2021 Yılları Arasında Kadın Okul Yöneticilerinin Karşılaştığı Sorunları Konu Alan Makale Ve Tezlerin İncelenmesi
Author :
Abstract
Bu araştırma, 2016-2021 yılları arasında YÖK Tez’de bulunan tezlerin ve çeşitli elektronik veritabanlarında yayınlanmış makalelerin sistematik taramasıyla, okullarda idareci olan kadınların yaşadıkları problemlere dair yapılmış akademik çalışmaların belirlenerek incelenmesini amaçlar. Kadınların çalışma ortamlarında karşılaştığı zorlukların belirlenmesi ve bu konudaki farkındalığın arttırılması, çözüm geliştirilmesi yolunda önemli bir adımdır. Bu nedenle, kadın yöneticilerin eğitim ortamınaki çalışma ortamlarına dair yapılan çalışmaların dökümantasyonu, bu konuda çalışma yapacak araştırmacılara da eğilimin hangi yönde olduğuna yönelik bir fikir verecek, bir çerçeve çizerek içgörü kazandıracaktır. Bu açıdan yapılan bu araştırma literatürde önemli bir boşluğu doldurmaktadır.
Bu bağlamda eğitim alanında idarecilik yapan kadınların çalışma ortamında karşılaştığı problemlerle ilgili olarak 27 makale ve tez belirlenmiş ve çalışmaya dahil edilmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi deseniyle gerçekleştirilen bu çalışmada tematik inceleme ile okullarda görev alan kadın yöneticilerle iligli yapılan araştırmalar araştırma yöntemleri ve konularına göre kategorize edilmiştir. Ayrıca bu kaynaklarda belirlenen kadın okul yöneticilerinin karşılaştığı sorunlar ve önerilern çözümler incelenmiştir. Yapılan literatür taraması sonucunda kadın yöneticilerin problemleriyle ilgili olarak yapılmış 17 yüksek lisans ve 1 doktora tezi ile 13 adet akademik makale belirlenmiştir. Bu çalışmaların büyük çoğunluğu nitel ve fenomenolojik araştırma desenini kullanmıştır. Derlenen veriler genellikle betimsel analiz ve içerik analizi ile değerlendirildiği belirlenmiştir. Araştrımaların ele aladığı konular sonuçlarda özetlenmiştir.
Keywords
Abstract
This research aims to determine and analyze the academic studies on the problems experienced by women who are administrators in schools by systematically scanning the theses in YÖK Thesis and articles published in various electronic databases between 2016-2021. Identifying the challenges women face in their work environment and raising awareness on this issue is an important step towards developing solutions. For this reason, the documentation of the studies on the working environments of female administrators in the educational environment will give an idea about the direction of the trend for the researchers who will work on this issue, and will provide insight by drawing a framework. In this respect, this study fills an important gap in the literature.
In this context, 27 articles and theses related to the problems faced by women who are administrators in the field of education were determined and included in the study. In this study, which was carried out with the document analysis pattern, which is one of the qualitative research methods, the thematic analysis and the studies on female administrators working in schools were categorized according to research methods and subjects. In addition, the problems faced by female school administrators identified in these resources and the solutions of their suggestions were examined. As a result of the literature review, 17 master's and 1 doctoral thesis and 13 academic articles were determined about the problems of female managers. The majority of these studies used qualitative and phenomenological research designs. It was determined that the collected data were generally evaluated by descriptive analysis and content analysis. The topics covered by the research are summarized in the results.
Keywords
- Ağaoğlu, S. (2018). “Kadın eğitim yöneticilerinin eğitim yöneticiliğine ilişkin görüşleri (Tokat ili örneği)”,
- Ağaoğlu, S. (2018). “Kadın eğitim yöneticilerinin eğitim yöneticiliğine ilişkin görüşleri (Tokat ili örneği)”, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
- Akgöl, K. (2020). “Öğretmenlerin Kadın Yöneticilere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
- Alican, F. & Çelik, A. (2017). “Orta Öğretimde Görev Yapan Kadın Öğretmenlerin Yöneticilik TalepleriniEtkileyen Faktörlere İlişkin Öğretmen ve Yönetici Görüşleri”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3): 911-926.
- Asar, R. (2016). “Eğitim Kurumlarında Kadın Yöneticilere Karşı Tutumların Değerlendirilmesi”, Turkish Journal of Educational Studies, 3(2): 47-66.
- Aslan, Z. (2018). “Kadın Yöneticilerin Kariyer Engelleri: Cam Tavan Sendromuna İlişkin Okul Yönetici Görüşlerinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Avcular, A. (2020). “Eğitim Örgütlerinde Kadın Yöneticilerin Kariyer Engellerinin İncelenmesi (Edirne İli Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
- Balcı, N. (2016). “Eğitim Kurumlarındaki Kadın Yöneticilere Karşı Tutumlar”, Yüksek Lisans Tezi, Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
- Baz, D. (2021). “Üst Düzey Kadın Yöneticilerin Kariyer Gelişimi Deneyimlerinin İncelenmesi”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi- Cerahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Çankaya, T. (2017). “M.E.B. Mensubu Kadın Yöneticilerin Mesleki Yeterlilik Algısı”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Çelikten, Y., Yıldırım, A., Çelikten, M. & Ayyıldız, K. (2019). “Profesyonel Okul Yöneticiliği ve Kadın Faktörü”, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(12): 123-143.
- Ciğer, S. (2019). “Özel Okul ve Devlet Okullarında Kadın Yöneticilere Karşı Tutumlar”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Okan Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Dak, G. (2019). “Milli Eğitim Bakanlığı Taşra Örgütündeki Üst Düzey Yöneticilerin Algılarına Göre KadınYöneticilerin Liderlik Davranışları ve Öğretmenlerin Örgütsel Stres Düzeyleri”, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
- Doğramacı, E. (1993). “Atatürk’ten Günümüze Sosyal Değişmede Türk Kadını”, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Araştırma Merkezi Yayını, Ankara.
- Erbek, D. (2021). “Öğretmenlerin Toplumsal Cinsiyet Algıları ve Kadın Yöneticilere Karşı Tutumları Arasındaki İlişki”, Yüksek Lisans Tezi, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
- Ercoşkun, M. H. & Yıldırım, A. (2020). “Kadin Öğretmenlerin Yöneticiliğe Bakiş Açilarinin İncelenmesi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (53): 164-182.
- Erdoğan, R. (2020). “İlkokul ve Ortaokullarda Görev Yapan Öğretmen ve Yöneticilerin Kadınların YöneticilikTalepleri İle Kadın Yöneticilere İlişkin Tutumların Değerlendirilmesi”, Yüksek Lisans Tezi, TokatErot, B. (2016). “Antalya Devlet Okullarında Görev Yapan Kadın Yöneticilerin Cam Tavan SendromuHakkında Görüşlerine İlişkin Nitel Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
- Fırat, S. (2019). “Ortaöğretim Okullarındaki Kadın Yöneticilerin Karşılaştıkları Zorluklarla Baş Etmedeİhtiyaç Duydukları Sosyal Desteğin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
- Gökalp, E. Ş. (2008). “Türkiye’de Kadın Girişimciler ve Kadın Yöneticiler”, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
- Gülbay, M. (2012). “Kadın Yöneticilerin Kariyer Sorunları: Cam Tavan Sendromu Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma”, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- İmamoğlu Akman, G. & Akman, Y. (2016). “Kraliçe Arı Sendromu Bağlamında Kadın Öğretmenlerin Kadın Yöneticilere İlişkin Görüşleri”, Bartın University Journal of Faculty of Education, 5(3): 748-763.
- Kabasakal, H.(1991). “Yöneticilik, Kadınlar ve Toplumsal Tutumlar”, Journal of Economics and Administrative Studies, 5(1): 25-35.
- Karaoğlu, Z. (2020). “Okullarda Kadın Yöneticilerin Yönetim Sürecinde Karşılaştığı Sorunlar”, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
- Kirişci, G. & Can, N. (2020). “Eğitim ve Okul Yöneticilerinin Cam Tavan Sendromuna İlişkin Görüşleri”, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 6 (2): 618-636.
- Köse, A. & Uzun, M. (2017). “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Kadın Yönetici Olmak: Sorunlar ve Eğilimler”, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3): 1058-1083 .
- Mert, P. & Topcu, F. (2021). “Kadin Yöneticilerin Kariyer Engelleri Hakkinda Bir Doküman Analizi”, Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 4(2): 285-304.
- Özertürk, M. & Gül, İ. (2021). “Eğitim Çalişani Kadinlarin Yönetici Olmalarinin Önündeki Cam Tavan Sendromuna Yönelik Görüşleri”, Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1 (51): 24-44 .
- Özkan, E. (2019). “Kadın yöneticilere ait cam tavan algıları: Bir kamu üniversitesinde uygulama”. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Şar, E. (2018). “Öğretmenlerin Kadın Yöneticilerin Dönüşümcü Liderlik Yeterliliklerine İlişkin Algıları”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Sarper, A. D., (2021). “Kadın Okul Yöneticilerinin Yönetici Olma Süreçlerine İlişkin Görüşleri”, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
- Tanrısevdi, F., Yengin Sarpkaya, P. & Sarpkaya, R. (2019). “Eğitim Örgütlerindeki Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Deneyimleri”, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(4): 1590-1617.
- Tok, T.N. & Yalçın, N. (2017). “Okul Yöneticileri Gözünden Kadın Okul Yöneticileri”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü Dergisi, (28): 353-366.
- Topçu, F. (2021). “Bağımsız Devlet Okullarında Çalışan Yöneticilerin Kadın Yöneticilere İlişkin Cam TavanAlgılarının İncelenmesi: Küçükçekmece Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Tüzel İşeri, E, & Çalik, T. (2019). “Kadın Okul Yöneticilerinin Karşılaştıkları Kurumsal Kariyer Engelleri veBunları Aşmaya Yönelik Çözüm Yolları”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8 (3): 1470-1503.Ünal, A. (2015). “Cam tavan etkisinin aşılmasında dönüşümcü liderliğin rolü bilişim sektöründe çalışan kadın liderler üzerine bir araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
- Üstün, A. & Bahçivan, H. Z. (2021). “Kadın Okul Yöneticilerinin Liderlik Becerilerine ve YönetimSüreçlerinde Karşılaştıkları Cinsiyetçi Yaklaşımlara İlişkin Tutumları”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 10(3): 657-677.
- WEF (2021). The World Economic Forum, https://www.weforum.org/reports?year=2021#filter
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). “Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri”, (6. Baskı), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- Yılmaz, A., Kandak, M., Demir, E., Çelik, A., Kaya, H. & Demir, M. (2021). “Eğitim Alaninda KadinYöneticilerin Kariyer Engellerinin İncelenmesi”. Türkiye Mesleki ve Sosyal Bilimler Dergisi, (5): 90-104.
