Author :
Abstract
İşyerlerinin çalışma sistemi, düzeni ve verimliliğini etkileyebilen bir olgu olarak mobbing okullarda da önemli sorunlara kaynaklık etmektedir. Okullar hem bir iş yeri olarak hem de önemli bir toplumsal yapıyı oluşturan merkezlerdir. Bu nedenle okullarda yaşanan mobbing olayları, tüm paydaşlar için ekonomik, sosyal ve kültürel yönlerden dezavantajlar oluşturmaktadır. Bu çalışma, okullardaki mobbing sorununun incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ile son 5 yılda konuya ilişkin yayımlanan 17 adet makale belirlenmiş ve değerlendirilmiştir. Yapılan doküman incelemesi sonucunda, son 5 yılda okullarda mobbinge yönelik yapılan çalışmaların genel olarak yetersiz olduğu, yıllara göre dağılımının eşit olduğu, araştırma yöntemi olarak nicel çalışmaların ağırlıkta olduğu, araştırmaların daha çok öğretmen görüşlerine göre yapılandırıldığı, ağırlıklı olarak mobbinge yönelik genel algının incelendiği belirlenmiştir. Ayrıca ele alınan konular arasında okul müdürlerinin ve velilerin öğretmenlere uyguladığı mobbing, mobbing ile cinsiyet, eğitim düzeyi, yaş, performans gibi çeşitli değişkenler arasındaki ilişkinin araştırıldığı, mobbing ile başa çıkma yöntemleri ile ilgili çalışmaların azınlıkta olduğu belirlenmiştir. Sonraki çalışmalara yönelik araştırmacılara öneriler verilmiştir.
Keywords
Abstract
As a phenomenon that can affect the working system, order and efficiency of workplaces, mobbing also causes important problems in schools. Schools are centers that form both a workplace and an important social structure. For this reason, mobbing events in schools create disadvantages for all stakeholders in terms of economic, social and cultural aspects. This study was conducted to examine the mobbing problem in schools. For this purpose, 17 articles published on the subject in the last 5 years were evaluated by document analysis, one of the qualitative research methods. As a result of the document review, it has been determined that the studies on mobbing in schools in the last 5 years are generally insufficient, the distribution is equal according to years, quantitative studies are dominant as a research method, the researches are mostly structured according to the opinions of teachers, and the general perception of mobbing is mainly examined. In addition, among the topics discussed, it was determined that the mobbing applied by school principals and parents to teachers, the relationship between mobbing and various variables such as gender, education level, age, performance were investigated, and studies on methods of coping with mobbing were found to be in the minority. Suggestions were given to the researchers for future studies.
Keywords
- Aracı, F. & Okçu, V. (2017). “İlkokul ve Ortaokulda Görev Yapan Öğretmenlerin Mobbing (Yıldırma)
- Aracı, F. & Okçu, V. (2017). “İlkokul ve Ortaokulda Görev Yapan Öğretmenlerin Mobbing (Yıldırma) Yaşamaya Ilişkin Algıları”, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (10), 525-544.
- Aytaç, T. (2017). “Öğretmenlerin Eğitim Düzeyinin Yıldırma Algısına Etkisi: Meta-Analiz Çalışması”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 25 (1), 1-16
- Başar, M. A. & Dinçkal, E. (2019). “Okul Öncesi Eğitim Öğretmenlerinin Maruz Kaldıkları Veli Kaynaklı Yıldırma Davranışları”, IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (5), 297-316.
- Çelebi, N. & Taşçı Kaya, G. (2014). “Öğretmenlerin Maruz Kaldığı Mobbing (Yıldırma): Nitel Bir Araştırma”, Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 5(9), 43-66.
- Çınar, O. ve Akpunar, E.N. (2017). “Mobbing ve Iş Performansı Öğretmen Algılarının Çeşitli DeğişkenlerAçısından Değerlendirilmesi”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 41-58. Çobanoğlu, Ş. (2005). Mobbing Işyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri, Timaş, İstanbul.
- Çögenli, M. Z. ve Döner, E. (2015). “Türkiye’de Akademisyenler Üzerine Gerçekleştirilen Mobbing KonuluLisansüstü Çalışmaların Incelenmesi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (3): 27-46.
- Ertürk, A. (2005). “Öğretmen ve Okul Yöneticilerinin Okul Ortamında Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemleri”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Evcen Temelli, M. & Güven, S. (2021). “Öğretim Elemanlarının Mobbing (Psikolojik Yıldırma) Ve Örgütsel Sessizliğe Ilişkin Görüşleri”, Kesit Akademi Dergisi, 7 (26), 428-462.
- Göymen, Y. (2020). “İş Hayatında Mobbing ve Mobbingle Başa Çıkma Yolları”, Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 31-60.
- Güngör, S. K., & Potuk, A. (2018). “Öğretmenlerin Mobbing, Örgütsel Adalet Ve Örgütsel Sessizlik Algıları Ve Aralarındaki Ilişki”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(3), 723-742.
- Kazak, E. & Buldu, M. (2021). “Okul Yöneticilerinin Psikolojik Şiddet Içeren Söz Tutum ve Davranışlarına Ilişkin Öğretmen Görüşleri”, Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 40 (1), 206-230.
- Kıral, B. (2020). “Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 170-189.
- Kıranlı Güngör, S. & Potuk, A. (2018). “Öğretmenlerin Mobbing, Örgütsel Adalet Ve Örgütsel Sessizlik Algıları Ve Aralarındaki Ilişki”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33 (3), 723-742.
- Kış, A. (2016). “Öğretmenlerin Okulda Karşılaştıkları Yıldırmaya (Mobbing) Ilişkin Medeni Durumun Etkisi: Bir Metaanaliz”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 463-478.
- Kızıltan, E. (2019). “Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Mobbing Eylemlerine Yönelik Nitel Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
- Konan, N., & Umur Erkuş, Z. (2019). “İlkokul ve Ortaokul Öğretmenlerinin Mobbinge Uğrama Nedenleri ve Başa Çıkma Yöntemleri”, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 407-423.
- Leymann, H. (1996). “The Contantand Development of Mobbing at Work”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-185.
- Nanto, Z. & Özan, M. B. (2016). “Öğretmenlerin Yaşadıkları Yıldırma Durumlarının İncelenmesi” Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 112-128.
- Okçu, V. Ve Çetin, H. (2017). “Investigating the relationship among the level of mobbing experience, jobsatisfaction and burnout levels of primary and secondary school teachers”, Universal Journal of Educational Research, 5(1), 148-161
- Özdoğru, M. (2020). “Okul yöneticilerinin farklılıkları yönetme becerileri ile yıldırma arasındaki ilişki”, Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3 (2), 73-85.
- Özkuşcu, E. & İhtiyaroğlu, N. (2021). “Okul Müdürlerinin ve Öğretmenlerin Mobbing Davranışlarına Yönelik Algılarının Incelenmesi”, Erciyes Journal of Education, 5 (1), 23-50.
- Türk, H. & Kıroğlu, K. (2018). “Ailelerin Sınıf Öğretmenlerine Uyguladığı Mobbing Davranışları”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (4), 2357-2389.
- Yıldırım, G. & Tekin Bozkurt, A. (2019). “Yıldırma (Mobbing) Kavramına Ilişkin Kadın Okul Yöneticilerinin Görüşlerinin Incelenmesi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (50), 413-426.
- Yılmaz, A., Özler, D. & Mercan, N. (2008). “Mobbing ve Örgüt Iklimi Ile Ilişkisine Yönelik Ampirik Bir Araştırma”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(26), 334–357.
