Author :
Abstract
Diyarbakır Surları ile bütünlük oluşturan Hevsel Bahçeleri, Dicle vadisi ile çevrelenmiş olarak sekiz bin yıldır, otuzdan fazla uygarlığın izlerini taşımaktadır. Hem tarımsal, hem tarihi, hem de kültürel anlamda halkın kullanımına açık olan özgün bir değere sahip olarak “Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzaj Alanı” olarak 2015 yılında Unesco kültürel miras listesine alınmıştır. Çalışma Diyarbakır’daki Hevsel bahçeleri kültürel peyzaj alanı mirası hakkında yerel halkın düşüncelerinin tespit edilmesi, destinasyona bakış açılarının analiz edilmesi, yörede yapılacak olan turizm araştırmalarına katkı sağlanması amacıyla yapılmıştır. Bu nedenle araştırmacı tarafından hazırlanan anket uygulaması Diyarbakır’da yerel halkla gerçekleştirilmiştir. Anketlerden elde edilmiş olan verilerin analizi SPSS paket programı ile değerlendirilmiştir. Araştırmanın hedefleri doğrultusunda elde edilen veriler analiz edilmiştir. Sahada yapılan çalışmalarda yerel halk ile iletişim kurularak görüşmeler yapılmıştır. Çalışmada yerel halkın Hevsel bahçelerinin tarihi geçmişi hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıkları, bahçelerin şehrin turizmine katkısı konusunda olumlu düşünceye sahip oldukları, bahçelerin korunması için yeterince önlem alınmadığını düşündükleri belirlenmiştir. Diyarbakır’da yerel halkın ve diğer paydaşların kültür turizminin bir parçası haline getirilmesi konusunda öneriler sunulmuştur.
Keywords
Abstract
Hevsel Gardens, which form an integrity with the Diyarbakır Walls, have been surrounded by the Tigris valley and bear the traces of more than thirty civilizations for eight thousand years. It was included in the UNESCO cultural heritage list in 2015 as the “Diyarbakır City Walls and Hevsel Gardens Cultural Landscape Area”, having a unique value that is open to the public in both agricultural, historical and cultural terms. The study was carried out in order to determine the opinions of the local people about the cultural landscape area heritage of Hevsel gardens in Diyarbakır, to analyze their perspective on the destination, and to contribute to the tourism researches to be conducted in the region. For this reason, the survey application prepared by the researcher was carried out with the local people in Diyarbakır. The analysis of the data obtained from the surveys was evaluated with the SPSS package program. The data obtained in line with the objectives of the research were analyzed. During the field studies, interviews were made with the local people. In the study, it was determined that the local people do not have enough information about the historical background of Hevsel gardens, they have a positive opinion about the contribution of the gardens to the tourism of the city, and they think that enough measures are not taken to protect the gardens. In Diyarbakır, suggestions have been made to make local people and other stakeholders a part of cultural tourism.
Keywords
- Aas, C., Ladkin, A. & Fletcher, J. (2005). Stakeholder collaboration and heritage management. Annals of
- Aas, C., Ladkin, A. & Fletcher, J. (2005). Stakeholder collaboration and heritage management. Annals of Tourism Research, 32(1), 28-48, doi:10.1016/j.annals.2004.04.005.
- Albayrak, A. (2013). Alternatif Turizm. Detay Yayıncılık, Ankara.
- Alberti, F. G. & Giusti, J. D. (2012). Cultural heritage, tourism and regional competitiveness: The motor valley cluster. City, Culture and Society (3), 261-273. doi:10.1016/j.ccs.2012.11.003.
- Arı, Y. (2005). Amerikan Kültürel Coğrafyasında Peyzaj Kavramı. Doğu Coğrafya Dergisi, 10(13): 311- 340.
- Avcıkurt, C. (2003), Turizm Sosyolojisi; Turist-Yerel Halk Etkileşimi. Detay Yayınları, Ankara. Bahar, H.İ. (2011). Sosyoloji. Hayat Yayıncılık, İstanbul.
- Bowitz, E. & Ibenholt, K. (2009). Economic impacts of cultural heritage research and perspectives. Journal of Cultural Heritage, (10), 1-8, doi:10.1016/j.culher.2008.09.002.
- Bulut, M. (2018). Unesco Dünya Kültür Mirası Tescilli Şehrin Turizm Potansiyeli, INESEC InternationalSocial Sciences And Education Conference (ISSEC) Program, 14-17 November 2018 Diyarbakır/Turkey www.ineseg.org www.inesegconferences.org
- Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegem Yayınları, Ankara.
- Cave, J., Ryan, C. & Panakera, C. (2003). Residents’ perceptions, migrant groups and culture as anattraction—The case of a proposed Pacific Island Cultural Centre in New Zealand.Tourism Management, (24), 371-385.
- Ceylan, S., & Somuncu, M. (2016). Kültür Turizmi Alanlarında Turizmin Çeşitlendirilmesine Eleştirel BirBakış: Safranbolu UNESCO Dünya Miras Alanı. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 53-64.
- Cuccia, T., Guccio. C. & Rizzo, I. (2016); The Effects Of UNESCO World Heritage List İnscription On Tourism Destinations Performance İn Italian Regions, Economic Modelling, 53, 494-508.
- Çağlar, Z. & Doğan, M. (2018). UNESCO Dünya Miras Listelerinin Turizm Arzına Etkisi: Diyarbakır Örneği, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 455-471 DOI: 10.21325/jotags.2018.293
- Demirçivi, B.M. (2017). Göreme Millî Parkı ve Kapadokya Kayalık Bölgeleri’ne İlişkin UNESCO Raporu Değerlendirmeleri ve Öneriler, Turizm Akademik Dergisi, 4 (2), 91-106.
- Düzgün, E. & Acar, A. (2016). Safranbolu Turizminin Sürdürülebilir Gelişiminde UNESCO’nun Etkileri, II. Ulusal Sürdürülebilir Turizm Kongresi, 28-30 Nisan Adrasan, Antalya.
- Enemau, Ogechi, B., & Oduntan, O. C. (2012). Social Impact Of Tourism Development On HostCommunities Of Osun Oshogbo Sacred Grove. IOSR Journal of Humanities and Social Science (JHSS), Emekli, G. (2006). Coğrafya, Kültür ve Turizm: Kültürel Turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 15, 51-59.
- Emekli, G., & Soykan, F. (2014). Turizm Coğrafyası Yaklaşımıyla Türkiye Turizm Stratejisinin Değerlendirilmesi”. (Erişim Tarihi: 25.08.2020 https://www.academia.edu/9588752/).
- Gümüş, E. (2015). The Importance Of Hevsel Gardens For The City of Amid/Diyarbekir Through HistoryAnd The Reflection of This In Documents, July 2015, In book: Diyarbakir fortress and Hevsel gardensculturel landscape (pp.143-154), Chapter: 3. The Islamic Period, Publisher: Diyarbakir Metropolitan Municipality (Editors: Nevin Soyukaya).
- Güneş E., Pekerşen Y., NizamlıoğluH. F. & Ünüvar R. T. (2019). Konya İlinde Sürdürülebilir TurizmKapsamında Kültürel Mirasın Korunması Ve Kullanımına Yönelik Yerel Halkın Görüşleri. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10(Ek Sayı), 01-14.
- Huang, C. H., Tsaur, J.R. & Yang, C .H. (2012). Does World Heritage List Really İnduce More Tourists Evidence From Macau, Tourism Management, 33, (6), 1450-1457.
- Karabaşa, S. (2014). Uygulamaları Açısından Somut Olmayan Kültürel Miras ve Folklor. Folklor/Edebiyat Dergisi, 20(80), 99-105.
- Karadoğan, S. & Kuzucuoğlu,C. (2018). Diyarbakır Kenti Civarında Dicle Nehri Taraçalarının YaşBulgularına Ait İlk Değerlendirmeler, www.e-dusbed.com Yıl / Year 10 Sayı / Issue 20 Nisan / April 2018.
- Karakaş, A. & Çenberlitaş,İ. (2014) Diyarbakır İlinin Turizm Potansiyelinin Swot Analizi İle Belirlenmesi,Balıkesir Universty 9.International Conference: “New Perspectives in Tourism Management”, 25-27 September, 2014, Burhaniye, Turkey 352- 375,
- Karakaş, A. & Şengün, H. (2017). Yerel Halkın Turizm Faaliyetlerine Yönelik Tutumları. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (15), 183-202.
- Kejanlı,T. & Dinçer,İ. (2011). Diyarbakır Kale Kenti’nde Koruma ve Planlama Sorunları, megaron journal,Kurtar, C. & Somuncu, M. (2013). Kentsel Kültürel Mirasın Korunması Ve Sürdürülebilirliği: Ankara Hamamönü Örneği. Ankara Araştırmaları Dergisi, 1(2), 5-47.
- Kültür Aktan, C. C. & Tutar, H. (2007). Bir Sosyal Sermaye Olarak Kültür. Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi. Cilt 6 (20), 1-11.
- McKercher, B. & DuCros, H. (2015). Cultural Tourism. New York: Routledge.
- Okuyucu, S. (2016). Kazdağı Milli Parkı Ve Yakın Çevresinin UNESCO Kriterlerine Göre JeoparkPotansiyelinin Belirlenmesi ve Eğitim Amaçlı Kullanımı, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Balıkesir.
- Okuyucu, A. & Somuncu, M. (2012). Kültürel Mirasın Korunması ve Turizm Amaçlı Kullanılmasında YerelHalkın Algı ve Tutumlarının Belirlenmesi: Osmaneli İlçe Merkezi Örneği. Ankara Üniversitesi, Çevrebilimleri Dergisi, 4(1), 37-51.
- Ökse, A. T. (2015). “Doğu Anadolu Demir Çağı Kültürünün Güneye Yayılımı: Yukarı Dicle HavzasındanYeni Bulgular”, M. Işıklı - B. Can (ed.), International Symposium on East Anatolia – South Caucasus Cultures, Proceedings II, 262-270. Cambridge Scholars Publishing, Cambridge.
- Öksüz Kuşçuoğlu, G. & Taş, M. (2017). Sürdürülebilir Kültürel Miras Yönetimi. Süleyman Demirel Üniversitesi Yalvaç Akademi Dergisi, 2(1), 58-67.
- Önen & Oğraş, (2019). Dicle Nehri’nin Taşkın Analizinin Hec-Ras Programı İle Yapılması, DÜMF Mühendislik Dergisi, 10(3), 1087-1098
- Özgüç, N. (2017). Turizm Coğrafyası (9. Baskı), Çantay Kitabevi, İstanbul.
- Ryan, C. (2002). Tourism and Cultural Proximity Examples from New Zealand, Annals of Tourism Research, 29(4), 952-971.
- Saarinen, J., Moswete, N. & Monare, M. (2014). Cultural tourism: new opportunities for diversfying the tourism industry in Botswana. Bulletin of Geography. Socio–economic Series, 26: 7-18.
- Santa-Cruz, F.G. & López-Guzmán, T. (2017). Culture, Tourism and World Heritage Sites, Tourism Management Perspectives, 24, 111-116.
- Somuncu, M. & Yiğit, T. (2009). Göreme Milli Parkı ve Kapadokya Kayalık Sitleri Dünya MirasıAlanı’ndaki Turizmin Sürdürülebilirlik Perspektifinden değerlendirilmesi. Ankara: V.Ulusal Coğrafya Sempozyumu, 387-402.
- Stylidis, D., Biran, A., Sit, J. & Szivas, E. M. (2014). Residents’ support for tourism development: The role of residents’ place image and perceived tourism impacts. Tourism Management, 45(1), 260-274.
- Rodzi, N. I. M., Zaki, S. A. & Subli, S. M. H. S. (2013). Between tourism and intangible cultural heritage. Procedia –Social and Behavioral Sciences, 85, 411-420.
- TDK. (Türk Dil Kurumu) (2019). http://www.tdk.gov.tr. (Erişim Tarihi: 19.05.2020). TUİK. (2020). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Veri Tabanı.
- URL.1 http://whc.unesco.org/en/list/stat (Erişim:08.06.2019).
- URL.2 http://whc.unesco.org/en/news/1315/ (Erişim:13.07.2020).URL.3 https://whc.unesco.org/en/news/1905 (Erişim:05.06.2019).URL.4 https://whc.unesco.org/en/list/1488 (Erişim:08.11.2020).
- URL.5 https://archive.org/stream/EvliyaCelebiSeyahatname (Erişim:17.06.2020).
- URL.6 http://www.worldheritageturkey.com/media/dosyalar/Diyarbakir_alan_yonetim_plani (Erişim:23.11. 2020).
- Uygur, S. M. & Baykan, E. (2007). Kültür Turizmi ve Turizmin Kültürel Varlıklar Üzerindeki Etkileri. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 30-49.
- Varnacı Uzun, F. & Somuncu, M. 2011. Ihlara Vadisi’ni Ziyaret Eden Turistlerin Yerel Halkın Turizme Katılımına İlişkin Görüşleri. KMU Sosyal ve Ekonomı̇k Arastırmalar Dergı̇si, 14 (22), 113-118.
- Yenişehirlioğlu, E. & Kalay, H.A. (2017). UNESCO Dünya Miras Listesi'nin Kültürel Miras AlanlarındakiZiyaretçi Sayılarına Etkisi, International Congress on Cultural Heritage And Tourism, https://www.researchgate.net/publication/322662944.
- Yılmaz, Ş. K., Şahbudak, E., Akkuş, G. & Işkın, M. (2017). Kültürel Miras Farkındalığı: CumhuriyetÜniversitesi Öğrencilerine Yönelik Bir Uygulama Çalışması. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi,
