Author:
Abstract
Bu araştırma, cam tavan sendromu konulu lisansüstü tezleri çeşitli özellikleriyle incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında, tezlerin hazırlandıkları yıl, dil, üniversite, enstitü türü, araştırma yaklaşımları, araştırma yöntemleri, çalışma grupları, veri toplama araçları, konuları ve sonuçları gibi farklı parametreler değerlendirilmiştir. Araştırmanın verileri, YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanında yer alan ve erişim izni bulunan 2011-2022 yılları arasında Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanmış olan cam tavan sendromu konulu tezlerle sınırlıdır. Erişime kapalı olan tezler çalışmaya dahil edilmemiştir. Nitel araştırma yaklaşımının kullanıldığı bu çalışmada, veriler doküman incelemesi yoluyla elde edilmiş ve betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırmanın temel sonuçlarına göre, en fazla tez 2019 yılında hazırlanmıştır ve büyük çoğunluğu yüksek lisans tezi olarak karşımıza çıkmaktadır. İncelenen tezlerin çoğunluğu Türkçe olarak kaleme alınmıştır ve nicel araştırma yaklaşımı kullanılarak betimsel tarama deseni benimsenmiştir. Tezler farklı üniversitelerin 25 farklı enstitüsünde hazırlanmıştır, en fazla tez ise sosyal bilimler enstitüleri bünyesinde yer almaktadır. Çalışma grupları olarak öğretmenler ve kadın okul yöneticilerinin yoğunlukta olduğu görülmüştür. Veri toplama aracı olarak ise yarı yapılandırılmış görüşme formu en çok tercih edilen yöntem olmuştur. Tezlerde ele alınan konular arasında cam tavan sendromunun kariyer beklentileri ve girişimleri, yöneticilik algısı, cinsiyet temelli ayrımcılık, kadınlara yönelik tutumlar ve kalıp yargılar, toplumsal roller, toplumsal kültür, kraliçe arı sendromu, toplumsal baskı, rekabet, örgütsel adalet ve yaş gibi çeşitli temalar bulunmaktadır. Araştırma sonuçlarına dayanarak bazı önerilerde bulunulmuştur.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to examine postgraduate theses on the topic of glass ceiling syndrome. Within the scope of the research, the theses were analyzed in terms of their year of completion, language, university affiliation, institute type, research approaches, research methods/designs, study groups, data collection tools, topics, and findings. The research data is limited to Turkish and English theses on glass ceiling syndrome that were prepared between 2011 and 2022 and accessible through the YÖK National Thesis Center database. Theses that were not accessible were not included in the study. In this qualitative research approach, the data was obtained through document analysis and analyzed using descriptive analysis technique.The main findings of the research are as follows: The majority of theses were completed in 2019. The majority of theses were master's theses. The examined theses were predominantly in Turkish, utilized quantitative research approaches, and employed descriptive survey designs. It was determined that the theses were prepared within 25 different universities, with the highest number of theses being affiliated with social sciences institutes. The study groups in the theses were predominantly composed of teachers and female school administrators. The most commonly used data collection tool in the theses was semi-structured interview forms. The theses revealed that glass ceiling syndrome is related to career expectations and initiatives, perceptions of leadership, gender-based discrimination, attitudes and stereotypes towards women, social roles, cultural factors, queen bee syndrome, societal pressures, competition, organizational justice, and age. Some recommendations were also made based on the findings of the research.