Author :
Abstract
Alman felsefesinin temellerinin atılmasına katkıda bulunmuş olup Aydınlanma Çağı’nın önde gelen isimlerinden biri olan Immanuel Kant epistemoloji, etik, metafizik alanlarının yanı sıra sanat felsefesine dahil olan ve güzel kavramını inceleyen estetik bilimi hakkında önemli teoriler ortaya koymuştur. Güzele ilişkin olarak güzelin duyumsanması, sanat ve ne’lik kavramlarına vurgu yapmış olan düşünür için estetik alanında güzellik ve yücelik kavramları önem kazanmıştır. Kant’ın güzel kavramı, biçim ile özdeşleşmiş, yüce kavramı ise anlamaya gücün yetmediği sırada ortaya çıkan şaşkınlık, korku gibi duyguların beraberinde getirdiği hayranlık sonucu ortaya çıkan haz ile ilişkilendirilmiştir. Düşünüre göre; nesnelerin güzel veya yüce olmaları izleyicilerin nesne üzerindeki estetik beğeni ve estetik yargılarına göre değişiklik gösterebilir. Kant’a göre sanat eseri bir amaca yöneliktir ve amaca yönelik ortaya konan yapıt, güzel olarak değerlendirilir. Kant’ın güzel kavramı biçim, yücelik kavramı ise duygular olmuştur. Bu bağlamda biçimin ve duyguların ön planda olduğu sanat akımı Ekspresyonizm, modern sanat dünyasına damga vurmuştur. Ekspresyonizm biçimdeki yenilikler ile düşünce ve hislerin temel alındığı bir akım olarak Kant’ın güzellik ve yücelik kavramları ile örtüşmektedir. Araştırmada nitel araştırma tekniklerinden betimsel tarama modeli kullanılmış, veriler yazılı ve görsel literatür taraması ile toplanmış, içerik analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiştir Bu araştırmanın amacı Kant’ın estetik teorisi bağlamında Ekspresyonizm sanat akımını incelemek ve Munch’un “Çığlık” adlı resminin Kant’ın güzellik ve yücelik kavramları üzerinden biçimsel çözümlemesini yapmaktır.
Keywords
Abstract
Immanuel Kant, a prominent figure of the Age of Enlightenment, made significant contributions to German philosophy. He proposed important theories in the fields of epistemology, ethics, metaphysics, and aesthetics, which encompass the philosophy of art and explore the concept of beauty. The concepts of beauty and sublimity became significant in the field of aesthetics due to the emphasis placed by the thinker on the sense of beauty, art, and the essence of beauty. Kant's concept of beauty is characterized by its emphasis on form, but the sublime is linked to the pleasure derived from the admiration evoked by emotions like amazement and fear, which arise when one is unable to comprehend. According to the thinker, the aesthetic value and grandeur of items might differ based on the aesthetic perception and judgments of the audience towards the object. Kant argued that a work of art is directed towards a purpose, and a work of art that is directed towards a purpose is regarded as beautiful. Kant's concept of beauty is form, and his concept of sublimity is emotion. Expressionism, an art movement that prioritizes form and emotions, has significantly influenced the contemporary art world. Expressionism shares common ground with Kant's notions of beauty and sublimity, as it is a movement that combines intellectual and emotional elements and introduces novel approaches to artistic form. The descriptive research model, one of the qualitative research techniques, was used in the study. The data were collected through a written and visual literature review and analyzed using the content analysis technique. The present study aimed to analyze the Expressionism art movement in the context of Kant's aesthetic theory and to make a formal analysis of Munch's painting “The Scream” through Kant's concepts of beauty and sublimity.
