Author :
Abstract
Issık göl civarı ve İli havzasında Türgişlerle bir arada yaşamış Peçenekler daha sonra bölgede Karlukların güçlenmesiyle göç etmek zorunda kalmışlardır. Bunun sonucunda önce Uzlar kendi vatanlarından ayrılmış ve Uzların batıya göç etmesi sonucu da Peçenekler İdil boylarına gelerek buraya yerleşmişlerdir. İdil bölgesinde Hazarlar Oğuzlarla birleşip kendilerine komşu olan Peçeneklerle savaşarak onları bu bölgeden çıkarmışlardır. Bu durum karşısında Peçenekler de Macarları kendi yurtlarından ederek Karadeniz'in kuzeyini yurt edinmişlerdir. Karadeniz'in kuzeyinde 150 yıllık süre zarfında hayatlarını sürdüren Peçenekler önce Ruslarla ardından da Bizans'la ilişkiler kurmuşlardır. Belli bir merkezleri olmayan Peçenekler bölgede Rus topraklarına saldırarak yağma hareketlerinde bulunmuşlardır. Karadeniz'in kuzeyinde yaşadıkları zaman diliminde Rusların önünü keserek onların sıcak denizlere inme planına engel olmuşlardır. 1036 yılına kadar Ruslarla mücadele eden Peçenekler bu tarihten sonra kaynaklarda yer almamışlardır. Karadeniz'in kuzeyinden Balkanlara göç eden Peçenekler burada da Bizans'la komşu olmuşlardır. Her ne kadar Bizans İmparatorluğu onlarla iyi geçinmeye çalışsalar ve ilk ilişkiler ticari olarak başlasa da Peçenekler Bizans topraklarına girip yağma yapmaktan çekinmemiş ve bunun sonucunda ilişkiler bozularak taraflar arasında savaşlar başlamıştır. Tek başına Türklerle mücadele edemeyeceğini çok iyi bilen Bizans, Peçeneklere karşı Kuman-Kıpçakları kullanarak onları ortadan kaldırmışlardır. Balkanlarda yerleşik hayata geçen Peçenekler Kuman-Kıpçaklara yenilmenin ardından askeri güçlerini tamamen kaybetmiş ve bölgeye gruplar halinde dağılarak hayatlarına devam etmişlerdir.
Keywords
Abstract
The Peceneks, who lived together with Turgesh in the Issik lake and the Ili basin, had to migrate later with the power of the Karluk in the region. As a result, the Uzs were separated from their homeland and as the Uzs migrated west, the Pechenegs came to Idil lengths and settled here. In the Idil region, the Hazars have joined the Oğuzs and fought the Pechenegs who are neighbors, and they have taken them out of this area. In the face of this situation, the Pechenegs have also made the Hungarians their own dormitories and made their homes to the north of the Black Sea. In the north of the Black Sea, the Pechenegs, who lived their lives during the 150-year period, first established relations with the Russians and then with the Byzantine. The Pechenegs, who have no specific centers, have attacked Russian territory in the region and made looting movements. In their time period in the north of the Black Sea, they blocked their plan to land in the warm seas by blocking the Russians. Pechenegs, who fought the Russians until 1036, were not involved in the resources since then. The Pechenegs, who migrated from the north of the Black Sea to the Balkans, have also been neighbors here with Byzantine. Although the Byzantine Empire tried to get along with them and the initial relationships began commercially, the Pechenegs did not hesitate to enter Byzantine territory and plunder, and as a result, relations were broken and wars began between the parties. Knowing that he could not fight the Turks alone, Byzantine has eliminated them using Cuman-Kipczak against the Pechenegs. Living in the Balkans, the Pechenegs lost their military power completely after being defeated by Cuman-Kipczak and spread out in groups and moved on.
Keywords
- 2. Atalay, B. (1985). Divanü Lugat-it-Türk Tercümesi, C. I, TDK Yay., Ankara.
- 3. Aydoğdu, Ö. (2009). “Divanü Lüğat’it-Türk’te Geçen Türk Boyları ve Boylara Ait Dil Özellikleri”, ZFWT, 1(1): 55–81.
- 4. Ayönü, Y. (2009). “Bizans Ordusunda Ücretli Türk Askerleri (XI-XII. Yüzyıllar)”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 25: 53–69.
- 5. Bi, M. (2000). Kafkas Tarihi 2, Berikan Yayınevi, Ankara.
- 6. Demir, N. (2002). Karadeniz’in Kuzeyinde Peçenekler, Türkler, (2): 1245–1255, Ankara.
- 7. Dilbaş, G. (2013). “Macar Tarihinde Peçenekler”, History Studies, 2(5): 137–154.
- 8. Doğan, İ. (2007). "Macar Ulusal Kimliğinin Oluşumunda Türk Etkisi", AÜDTCFD, 47: 1–12.
- 9. Ercilasun, A. B. (2008). “Oğuz Boy Adlarının Etimolojisi”, Dil Araştırmaları dergisi, 3: 9–25.
- 10. Ersan, M.& Alican M. (2013). Sorularla Selçuklu Tarihi Osmanlı’dan Önce Onlar Vardı Türkiye Selçukluları, Timaş Yay., İstanbul.
- 11. Fadlan, İ. (1995). İbn Fadlan Seyahatnamesi, Prof. Dr. Ramazan Şeşen, Bedir Yayınevi, İstanbul.
- 12. Golden, P. B. (2002). Türk Halkları Tarihine Giriş, (Çev. Osman Karatay), Karam Yay., Ankara.
- 13. Gökbel, A. (2000). Kıpçak Türkleri, Ötüken, İstanbul.
- 14. Gömeç, S. (2006). Türk Kültürünün Ana Hatları, Akçağ Yay., Ankara.
- 15. Gömeç, S. (2013). “Türk Tarihinde Peçenekler”, AÜDTCF Dergisi, 53(1): 251–266.
- 16. Grousset, R. (1996). Bozkır İmparatorluğu Atilla-Cengiz Han-Timur, (Çev. Dr. M. Reşat Uzmen), Ötüken Yayınevi, İstanbul.
- 17. Koca, S. (2003). Türkiye Selçukluları Tarihi II Cilt Malazgirtten Miryokefalona (1071–1176), KaraM, Çorum.
- 18. Komnena, A. (1996). Alexiad Anadolu’da ve Balkan Yarımadası’nda İmparator Alexios Komnenos Dönemi’nin Tarihi Malazgirt’in Sonrası, (Çev. Bilge Umar), İnkılap Kitabevi, İstanbul.
- 20. Kurat, A. N. (1972). IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, TTK Yay., Ankara.
- 21. Memiş, S. (2012). “Rus Kültüründe Türk İzleri”, Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 2(1): 85–87.
- 22. Rasonyı, L. (1996). Tarihte Türklük, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay., Ankara.
- 23. Sümer, F. (2007). “Peçenekler” mad., İA, (34): 213-214, Ankara.
- 24. Takacs, B. Z. (2002). IX. Yüzyılda Hazarlar, Peçenekler ve Macarlar, Türkler, (2): 869- 881, Ankara.
- 25. Togan, Z. V. (1982). Oğuz Destanı Reşideddin Oğuznamesi, Tercüme ve Tahlili, Enderun Kitabevi, İstanbul.
- 26. Vörös, G. (2002). Peçeneklerin Dili ve Erken Tarihi Üzerine Notlar, Türkler, (2): 1213–1244, Ankara.
- 27. Yücel, M. U. (2002). Balkanlar’da Peçenekler, Türkler, (2): 1256–1276, Ankara.
- 28. Yücel, M. U. (2013). “Peçenekler” Doğu Avrupa Türk Tarihi, editörler. Osman Karatay-Serkan Acar, Kitabevi Yay., İstanbul.
