Author :
Abstract
Anadolu'da Ahilik teşkilatının kurucusu, esnaf ve sanatkar zümresinin kurucusu olarak kabul edilen, çok yönlü bir ilim ve fikir insanı Ahi Evran'ın, ahilik teşkilatı ile sosyal, iktisadi ve siyasi hayata yön verdiğini, Anadolu'nun vatan olmasında, Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda ve bir cihan devleti olmasında büyük rol oynadığını, tefsir, hadis, fıkıh, kelam ve tıp alanlarında derin bir alim, tasavvuf yolunda yüksek makam sahibi mütefekkir bir alimdir. Kardeşliğe, cömertliğe, yiğitliğe, fedakarlığa, ahlaka, akla, bilime ve sanata dayanan, kaliteli üretimin ve adil paylaşımın esas alındığı ahilik teşkilatının Anadolu'da birliğin, beraberliğin ve kardeşliğin mayasını oluşturan ahilerin, "Hakka hizmet, halka hizmet" anlayışıyla uzun yıllar Anadolu'da ticaretin ve sanat dallarının gelişmesinde, barış ve huzurun tesisinde önemli roller üstlenmişlerdir. Ahilik teşkilatı, geçmişte sosyal ve ekonomik hayati yönlendirdiği gibi günümüzdeki birçok sosyal ve ekonomik kuruluşun oluşumunda ve şekillenmesinde de önemli rol oynamıştır. Türk kültür tarihinin önemli müesseselerinden olan Ahilik, Hacı Bektaşi Veli'nin tavsiyesi üzerine Ahi Evren tarafından kurulan esnaf dayanışma teşkilâtıdır. Horasan asıllı olan Ahi Evran Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Anadolu’ya göç eden Müslüman Türkmen boyların hayatına dokunarak onlara sanat, ticaret, ekonomi gibi çeşitli meslekler kazandırmıştır. Sosyal ve ekonomik hayatın farklı alanlarında manevi değerlere sahip ahlak timsali Ahiler, yaşamın her safhasında iyi insan meziyetlerini esas alarak hayatlarını düzenlemişlerdir. Başlıca meslekleri "Dabbaklık" olan ahiler kendi düzen ve kurulları olan günümüzün esnaf odalarına benzer bir işlevleri vardır. Ahilik teşkilatı, iyi ahlakın, doğruluğun, kardeşliğin, yardımseverliğin kısacası bütün güzel meziyetlerin birleştiği bir sosyo-ekonomik bir kurum olarak Türk tarihine önemli katkılar sunmuşlardır. Onların kazandırdığı dini- ahlaki değerler, özellikle Anadolu insanına sosyal, kültürel ve ekonomik yaşamlarında bu değerlerin hepsini bir arada bulundurarak hayatlarını sürdürmelerini sağlamakta idi.
Bu çalışmanın başlıca amacı, kültür mirasımız- Ahilik teşkilatının tarih sürecindeki çok yönlü işlevlerini, faydalarını, toplumsal etkilerini ve özelliklerini ortaya koyarak önemini vurgulamak ve değerlendirmek ve ayrıca bu bağlamda Rusya coğrafyasında yaşayan soydaşlarımıza Türk Kültür tarihinin önemini de aktarmaktır.
Keywords
Abstract
Founder of the Ahi organization in Anatolia, artisans, and regarded as the founder of the Society of artists, versatile and intellectual people of Ahi Evran, Ahilik organization with social, economic and political life gives direction, vatanlasmas Anatolia, the Ottoman Empire and the foundation of a world-wide empire played a great role in, Tafsir, Hadith, Fiqh, theology and a profound scholar in the fields of Medicine, Sufi thinker of high rank, who is a scholar in the path. Brotherhood, generosity, valor, sacrifice, morality, Reason, Science and art, quality production and fair sharing based on the Ahilik organization in Anatolia unity, unity and brotherhood form the yeast, "Hakka Service, Public Service" understanding in Anatolia for many years in the development of trade and art branches, peace and tranquility have played an important role in the establishment. Organization Ahi has played an important role in the formation and formation of many social and economic organizations today, as well as direct social and economic life in the past.
Ahilik, one of the important institutions of Turkish cultural history, is a tradesmen's solidarity organization founded by Ahi Evren upon the recommendation of Hacı Bektaşi Veli. Ahi Evran, who is of Khorasan origin, touched the lives of the Muslim Turkmen tribes that migrated to Anatolia during the Seljuk and Ottoman periods and gave them various professions such as art, trade, and economy. Moral Ahis, who have spiritual values in different areas of social and economic life, have organized their lives on the basis of good human qualities at every stage of life. Ahis, whose main profession is ’’Dabbaklık’’, has a function similar to today's chambers of tradesmen who have their own orders and boards. The Ahi Organization, as a socio-economic institution where good morality, integrity, brotherhood, benevolence, in short, all good virtues are combined, made important contributions to Turkish history. The religious-moral values that they brought in enabled the Anatolian people to continue their lives by keeping all of these values together in their social, cultural, and economic lives.
The main purpose of this study is to emphasize and evaluate the importance of our cultural heritage-Ahilik organization by revealing its versatile functions, benefits, social effects, and characteristics in the historical process, and also to convey the importance of Turkish cultural history to the peoples living in the Russian geography.
Keywords
- 2. BAYRAM, Mikail, (1991), Ahi Evren and the Establishment of the Ahi Organization, Konya.
- 3. “Ahi Evran”, Ahilik Encyclopedia, I-II, Ankara 2014, p. 81. “Ahi Organization”, Ahi Order and Professional Ethics, Konya 2016.
- 4. ÇAĞATAY, Neset (1997). Ahilik, a Turkish Institution, Ankara
- 5. CEKER, Faisal, (2017). “Ahilik as a Moral and Social Organization”, Journal of Dicle University Faculty of Economics and Administrative Sciences, 7/12
- 6. ÇAĞATAY, Neşet (1988). Observations on the Economic Lives of Anatolian Turks (The Effects of Ahilik in This Field), TTK, Mainland.
- 7. ÇALIŞKAN, Yaşar- TWO, M.Lütfi (1993). Culture, Art and Ahi-Order in Our Civilization, Ankara.
- 8. CETIN, Osman, (1996). Ahis in the Institutionalization of the Ottoman State, Symposium Conclusions-, Bursa, pp.105-115 DEMİR, Ahmet (2002). “The Origin, Formation and Situation of the Fütüvvet Organization in the Turkish Seljuks”, Türkler, C.7, Ankara, c.7, pp.264-271.
- 9. ERDEM, Ekrem (2009). Ahilik: A Craftsman Organization Model Where Morality Meets Quality, Ankara. ERKEN, Veysi (2008). A Civil Organization Model Ahilik, Ankara.- EROĞLU, Mehmet Akif(2000)“Ahiler ve AhiZaviyeleri in Anatolia”,Turkish WorldInvestigations Magazine,S.IV,İzmir.
- 10. GÜLENSOY, Tuncer (2005).“Ahimi?Current?”,I-AhiEvran-ıVelîveAhilikResearchSymposium Papers,Kırşehir.
- 11. GÜLERMAN, AdnanTAŞTEKİN(1993). Sevda, The Effects of Ahi Organization on the Social and Economic Structure of Turkish Society, Ankara
- 12. GÜLLÜ, Sabahattin, (1977), Ahi Unions, Istanbul.
- 13. GÜLLÜ, Sabahattin (1992)., Istanbul.
- 14. GÜLVAHABOĞLU, Adil (1991). Social Security Pioneer Ahi Evran and Ahilik, Mainland. DAY, Ahmet (2005). The Political and Military Role of the Ahis in the Principalities and the Establishment of the Ottoman State, Ahi Evran-ı Veli and Ahi-Order Research Symposium, (12-13 October 2004, Kırşehir, 465-491).
- 15. GUNAY, Unver (1998). “Ahilik as a Religious Social Institution”, Erciyes University Journal of Theology Faculty, P.10, Kayseri.
- 16. SHAHİN, İlkan, (1988), “Ahi Evran”, Turkish Religious Foundation Encyclopedia of Islam, Access; 529- 530.https://islamancyclopedisi.org.tr/ahi-evran
- 17. KAZIKCI, Ziya(1988)“Ahilik” Turkish Religious Foundation Encyclopedia of Islam, Access; On pages 540-542 .https://islamancyclopedisi.org.tr/ahilik
- 18. KARAKASH, Ayhan (2017), "A Multifaceted Non-Governmental Organization: Ahilik" . International Western Black Sea Journal of Social and Human Sciences, 1 1-20
- 19. KAZIM, Ceylan, (2013), Worldly and Otherworldly System in Ahilik Turkish-Islamic Civilization, Ankara: Ministry of Customs and Trade Culture Publications.
- 20. OZKAN, Salih, (2010), History of Turkish Education, Ankara.
- 21. SHAHIN, Ilhan (1988). “Ahi Evran”, TDVIA, C.I, Istanbul, p.530.
- 22. SHAHİN, İlhan, (1988), “Ahi Evran”, Turkish Religious Foundation Encyclopedia of Islam, Access; 529- 530. https://islamancyclopedisi.org.tr/ahi-evran
- 23. SHEKER, Mehmet (2011). The Place of Akhism and Fütüvvetnames in Turkish-Islamic Civilization, İstanbul: Ötüken Publications.
- 24. SHEKER, Mehmet (2001). According to Ibn Batuta, Anatolia's Social-Cultural and Economic Life and Ahilik, Ministry of Culture Publications, Ankara.
- 25. TAESCHNER, Franz (1955). “Fütüvva Organization in the Islamic Middle Ages”, (Trans.Fikret Işıltan), ÜİFM,C.XV, No:1-4, İstanbul, pp.3-32
- 27. KAZICI, Ziya. ’’Ahilik” Turkish Religious Foundation Encyclopedia of Islam. 1: 540. Istanbul: TDV Publications, 1988.
- 28. KIZILER, Hamdi. “Ahilik Institution, One of the Social Dynamics of Ottoman Society”. Journal of Human and Social Sciences Research 4/2 (2015): 408-423.
- 29. OZTURK Huseyin, (2019), Ahi culture and Professional Ethics, editor, Nobel Publications, Ankara.
- 30. KOKSAL, M. Fatih. Ahi Evren and Ahilik. Kırşehir: Kırşehir Governorship Cultural Service Publications, 2008.
- 31. KUZU, Ali, Ahi Evren. Ankara: Paraf Publications, 2013.
