Çocukluk Çağı Travmaları ve Kişilik Bozuklukları: Davranışsal İnhibisyon ve Aktivasyon Sistemlerinin Aracı Rolü
Author :
Abstract
Bu araştırmada Davranışsal İnhibisyon / Davranışsal Aktivasyon sistemleri, Çocukluk Çağı Travmaları ve Kişilik Bozuklukları arasındaki ilişkilerin ve çocukluk çağı travmaları ile kişilik bozuklukları arasındaki ilişkide genetik etmen olarak belirlenmiş Davranışsal İnhibisyon / Davranışsal Aktivasyon sistemlerinin aracı rolünün incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın örneklemini 18-65 yaşları arasındaki yaş ortalaması 31.66 (Ss. = 11.29) olan %50.9’u kadın, %49.1’i erkek olmak üzere toplam 324 katılımcı oluşturmaktadır. Katılımcılara Bilgilendirilmiş Onam, Demografik Bilgi Formu, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği, Coolidge Eksen İki Envanteri + Türkçe Kısa Formu ve Davranışsal İnhibisyon Sistemi/Davranışsal Aktivasyon Sistemi Ölçekleri uygulanmıştır. Katılımcılar çocukluk çağı travmaları geçmişi varlığı açısından gruplandırılarak kişilik bozuklukları kümeleri açısından t testi ile karşılaştırılmış, tüm kişilik bozuklukları puanlarının travma geçmişi olan grup lehine anlamlı düzeyde yüksek olduğu tespit edilmiştir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda göre Davranışsal İnhibisyon Sistemi ile C Kişilik Bozuklukları Kümesi ve Davranışsal Aktivasyon Sistemi ile B Kişilik Bozuklukları Kümesi arasında pozitif yönde, Davranışsal Aktivasyon Sistemi ile Çocukluk Çağı Travmaları arasında ise negatif ilişkiler tespit edilmiştir. Çocukluk Çağı Travmaları toplam puanlarının tüm kişilik bozukluğu kümelerini yordadığı görülen aracılık modellerine göre Davranışsal Aktivasyon Sisteminin Çocukluk Çağı Travmaları ile A ve B Kişilik Bozuklukları Kümeleri arasında kısmi bir aracılık rolüne sahip olduğu bulgusuna ulaşılırken, Davranışsal İnhibisyon Sisteminin bu aracılık modellerinde herhangi bir aracı rolüne rastlanılmamıştır. Elde edilen sonuçlar, çocukluk çağı travmalarının kişilik bozukluklarının ortaya çıkmasında önemli bir risk faktörü olduğunu, davranışsal aktivasyon sisteminin ise bu ilişkide koruyucu faktör rolü oynadığını göstermektedir.
Keywords
Abstract
In this study, it is aimed to examine the relationships between Behavioral Inhibition/Behavioral Activation systems, Childhood Traumas and Personality Disorders and the mediating role of Behavioral Inhibition/Behavioral Activation systems determined as genetic factors in the relationship between childhood traumas and personality disorders. The sample of the study consisted of 324 participants, 50.9% female and 49.1% male, aged between 18 and 65 years with a mean age of 31.66 (SD = 11.29). Informed Consent, Demographic Information Form, Childhood Trauma Scale, Coolidge Axis Two Inventory + Turkish Short Form and Behavioral Inhibition System/Behavioral Activation System Scales were administered to the participants. Participants were grouped according to the presence of a history of childhood traumas and compared with t-test in terms of personality disorders clusters, and it was found that all personality disorders scores were significantly higher in favor of the group with a history of trauma. According to the results of the correlation analysis, there were positive correlations between Behavioral Inhibition System and Personality Disorders Cluster C and Behavioral Activation System and Personality Disorders Cluster B, and negative correlations between Behavioral Activation System and Childhood Traumas. According to the mediation models in which the total scores of Childhood Traumas predicted all personality disorder clusters, it was found that the Behavioral Activation System had a partial mediation role between Childhood Traumas and Personality Disorders Clusters A and B, while the Behavioral Inhibition System did not have any mediation role in these mediation models. The results obtained show that childhood traumas are an important risk factor in the emergence of personality disorders, and the behavioral activation system plays a protective factor in this relationship.
Keywords
- 1. Amerikan Psikiyatri Birliği (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, Fifth Edition. Personality Disorders içinde (s. 645-684). Arlington, VA, Amerikan Psikiyatri Birliği.
- 2. Ball, J. S., ve Links, P. S. (2009). Borderline personality disorder and childhood trauma: evidence for a causal relationship. Current psychiatry reports, 11(1), 63-68.
- 3. Battle, C. L., Shea, M. T., Johnson, D. M., Yen, S., Zlotnick, C., Zanarini, M. C., ... ve Morey, L. C. (2004). Childhood maltreatment associated with adult personality disorders: findings from the Collaborative Longitudinal Personality Disorders Study. Journal of personality Disorders, 18(2), 193211.
- 4. Bernstein, D. P., Fink, L., Handelsman, L., Foote, J., Lovejoy, M., Wenzel, K., vd. (1994). Initial reliability and validity of a new retrospective measure of child abuse and neglect. American Journal of Psychiatry, 151(2), 1132-1136.
- 5. Bilge, Y. (2014). Coolidge Eksen İki Envanteri Plus’ın Türkçe adaptasyonu ve DSM-5’te yer alan kişilik bozukluklarının davranışsal inhibisyon ve davranışsal aktivasyon sistemleriyle ilişkilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- 6. Bilge, Y. (2018). DSM-5 kişilik bozuklukları için kısa bir ölçek: Coolidge Eksen II Envanteri Plus Türkçe Kısa Formun geliştirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 19, 14-21.
- 7. Bilge, Y. (2020). Davranışsal İnhibisyon Sistemi ve Davranışsal Aktivasyon Sistemi Ölçeğinin Türk toplum örnekleminde psikometrik özellikleri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12, 219-234.
- 8. Bilge, Y. ve Bilge, Y. (2018). Behavioral Inhibition and Behavioral Activation System Levels, And Dsm- 5 Psychopathological Symptoms in Turkish Adolescents. International Review Of Humanities And Scientific Research.
- 9. Bilge, Y., ve Sertel-Berk, Ö. (2017). B ve C Kümesi Kişilik Bozukluklarının Davranışsal İnhibisyon ve Davranışsal Aktivasyon Sistemleriyle İlişkilerinin İncelenmesi. Social Sciences Studies Journal, 3(12), 1850-1866.
- 10. Bonanno, G. A. (2005). Resilience in the face of potential trauma. Current directions in psychological science, 14(3), 135-138.
- 11. Carr, C. P., Martins, C. M. S., Stingel, A. M., Lemgruber, V. B., ve Juruena, M. F. (2013). The role of early life stress in adult psychiatric disorders: a systematic review according to childhood trauma subtypes. The Journal of nervous and mental disease, 201(12), 1007-1020.
- 12. Carver, C. S., ve White, T. L. (1994). Behavioral inhibition, behavioral activation, and affective responses to impending reward and punishment: the BIS/BAS scales. Journal of personality and social psychology, 67(2), 319.
- 13. Coolidge, F. L. (2006). The Coolidge Axis II inventory Plus-Revised: Manual. Colorado Springs: Author.
- 14. Corr, P. J., Pickering, A. D., ve Gray, J. A. (1995). Personality and Reinforcement in Associative and Instrumental Learning. Personality and individual Differences, 19(1), 47-71.
- 15. Dünya Sağlık Örgütü. (2006). Preventing Child Maltreatment: A Guide To Taking Action And Generating Evidence. Geneva: World Health Organization.
- 16. George, D., ve Mallery, P. (1995). SPSS/PC+ step by step: A simple guide and reference. Duxbury Press.
- 17. Gray, J. A., ve McNaughton, N. (2003). The neuropsychology of anxiety. Crossref Google Scholar Article Locations: Article Location Article Location More AR articles citing this reference The Neurocognitive Bases of Human Volition Patrick Haggard, 1(2), 3.
- 18. Hayes, A. F. (2017). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. Guilford publications.
- 19. Kernberg, O. F. (1970). A psychoanalytic classification of character pathology. Journal of the American Psychoanalytic Association, 18(4), 800-822.
- 20. Kong, S., ve Bernstein, K. (2009). Childhood trauma as a predictor of eating psychopathology and its mediating variables in patients with eating disorders. Journal of Clinical Nursing, 18(13), 1897-1907.
- 21. McKinney, J. P. (2010). Psychosexual Stages. The Corsini Encyclopedia of Psychology, 1-2.
- 22. Millon, T., Millon, C. M., Meagher, S. E., Grossman, S. D., ve Ramnath, R. (2020). Modern Yaşamda Kişilik Bozuklukları (Çev. Gezmiş, E. O.) İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. (Özgün çalışma 2012 yılında yayınlanmıştır).
- 23. Muris, P.; Meesters, C.; De Kanter, E. ve Timmerman, P. E. (2005). Behavioural Inhibition and Behavioural Activation System Scales for Children: Relationships with Eysenck’s Personality Traits and Psychopathological Symptoms. Personality and Individual Differences, 38(4), 831-841.
- 24. Paris, J. (1982). Family theory and character pathology. International Journal of Family Psychiatry, 3, 475-485.
- 25. Paris, J. (1997). Childhood trauma as an etiological factor in the personality disorders. Journal of Personality Disorders, 11(1), 34-49.
- 26. Pastor, M. C., Ross, S. R., Segarra, P., Montañés, S., Poy, R., ve Moltó, J. (2007). Behavioral inhibition and activation dimensions: Relationship to MMPI-2 indices of personality disorder. Personality and Individual Differences, 42(2), 235-245.
- 27. Perry, B. D., Pollard, R. A., Blakley, T. L., Baker, W. L., ve Vigilante, D. (1995). Childhood trauma, the neurobiology of adaptation, and “use‐dependent” development of the brain: How “states” become “traits”. Infant mental health journal, 16(4), 271-291.
- 28. Pickett, S. M., Bardeen, J. R. ve Orcutt, H. K.(2011). Experiential Avoidance as a Moderator of the Relationship Between Behavioral Inhibition System Sensitivity and Posttraumatic Stress Symptoms. Journal of Anxiety Disorders, 25(8), 1038-1045.
- 29. Ross, S. R., Keiser, H. N., Strong, J. V. ve Webb, C. M. (2013). Reinforcement Sensitivity Theory and Symptoms of Personality Disorder: Specificity of the BIS in Cluster C and BAS in Cluster B. Personality And Individual Differences, 54(2), 289-293.
- 30. Slobodskaya, H. R. (2007). The Associations Among the Big Five, Behavioural Inhibition and Behavioural Approach Systems and Child and Adolescent Adjustment in Russia. Personality and Individual Differences, 43(4), 913-924.
- 31. Şar, V., Akyüz, G., Kundakçı, T., Kızıltan, E., ve Doğan, O. (2004). Childhood trauma, dissociation, and psychiatric comorbidity in patients with conversion disorder. American Journal of Psychiatry, 161(12),
- 32. Şar, V., Öztürk, P. E., ve İkikardeş, E. (2012). Çocukluk çağı ruhsal travma ölçeğinin Türkçe uyarlamasının geçerlilik ve güvenilirliği. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 32(4), 1054-1063.
- 33. Şişman, S. (2012). Davranışsal İnhibisyon Sistemi/Davranışsal Aktivasyon Sistemi Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Psikoloji Çalışmaları, 32(2), 1-22.
- 34. Zhao, X., Lynch Jr, J. G., ve Chen, Q. (2010). Reconsidering Baron and Kenny: Myths and truths about mediation analysis. Journal of consumer research, 37(2), 197-206.
