Son yıllarda küreselleşmeyle birlikte, iletişim ağındaki teknolojik değişimler, ulaşım imkânlarının gelişmesi, dünyada özellikle gelişmiş ülkelerde yaşlı nüfusun artması, tedavi sürelerinin uzun olması, sağlık okuryazarlığının yaygınlaşması, mevcut sağlığın korunması, sağlık hizmetlerine erişimde ihtiyaçların artması ve artan maliyetler gibi nedenler sağlık turizminin hizmet ihracatındaki önemini giderek artırmaktadır. Türkiye’de ise bu sektöre yönelik yapılan çalışmalar, sektörü daha da önemli kılarak, sağlık turizmi yoluyla Türkiye’ye gelen birey sayısında her geçen gün artışlara ve sağlık turizminin gelişmesine neden olmaktadır. Yapılan bu araştırmada sağlık turizmi ihracatında önemli bir yeri olan İstanbul ilinde yataklı tedavi hizmet sunumu yapan özel hastanelerin mevcut uygulamaları ele alınmıştır. Yapılan görüşmeler ve elde edilen nitel verilerde, sağlık hizmeti almak için ülkemize gelen medikal turistlerin İstanbul ilindeki özel hastanelerden hangi branşlarda hizmet aldıklarını ve bu ili neden tercih ettiklerini ölçmek; diğer taraftan hizmet sunucusu olan özel hastanelerin markalaşma yolundaki stratejilerini, teknolojik alt yapılarının yeterliliğini, nitelikli işgücü istihdamında ve verdikleri hizmet kalitesi gibi sağlık hizmeti ihracatının belirleyici unsurlarının mevcut durumlarını tespit etmek amaçlanmaktadır. Çalışmadan çıkan sonuçlar analiz edildiğinde, sağlık turistlerinin kurum tercihinde en önemli sebebin fiyat uygunluğu olduğu görülmektedir. Diğer taraftan kurumların teknolojik alt yapı olarak yeterli olduğu, yabancı dil ve personel kalifikasyonu açısından yetersizliklerle karşılaşıldığı, coğrafi konum ve ulaşım kolaylığının ise hasta tercihinde önemli bir değişken olduğunu göstermektedir. Sağlık hizmetlerinde hizmet ihracatına ilişkin özel hastaneler kapsamında yapılmış çalışmaların kısıtlı olduğu düşünüldüğünde, bu çalışma İstanbul’da yataklı tedavi hizmeti veren hastanelerin hem etkin hizmet vermeleri hem de verimli olabilecek stratejilerini geliştirmeleri adına önemli bir kaynak oluşturmaktadır.
In recent years, along with globalization, the technological developments in communication networks, improvements in transportation facilities, the increase in the elderly population in the world particularly in developed countries, the long treatment periods, the widespread use of health literacy, the protection of existing health, the increase in the need for access to health services and the increasing costs have gradually increased the importance of health (medical) tourism in the context of services export. The studies carried out and efforts made in Turkey in recent years for the development of the health sector has given rise to the development of health tourism day by day and to the number of individuals coming to Turkey to receive health services. In addition, it is stated that the foreign currency income to the country provided by health tourism has been increased and it is expected to continue increasing. In this research, the current practices of private hospitals providing inpatient treatment services in Istanbul, which is an important city for health tourism, are discussed. Through interviews and obtained qualitative data; it is aimed to find out which branches of private hospitals in Istanbul the medical tourists come for and why they prefer this city. It is also aimed to determine the current status of the determinants in the exportation of health services, such as the branding strategies of private hospitals, which are service providers, the adequacy of their technological infrastructure, the employment of qualified labor and the quality of service they provide. The analytical results of the study show that the most important reason for choosing a hospital is the affordability. On the other hand, the results show that although the hospitals are found to be sufficient in terms of technological infrastructure, there are encountered inadequacies in terms of foreign language and personnel qualification; besides the geographical location and the ease of transportation are found to be important factors affecting patients’ preferences. Considering that within the scope of health services, there are limited studies on private hospitals in relation to health services export, this study constitutes an important resource for hospitals providing inpatient treatment in Istanbul not only to provide effective service, but also to develop strategies that can be efficient.