Author :
Abstract
Cumhuriyet dönemi yazarlarından Ayhan Bozfırat (1932-1981), öykülerini İstasyon (1971), Fırıldak (1972) ve Sokak Lambaları ( 1980) adlı kitaplarda toplamıştır. Hayata toplumcu bir duyarlılıkla bakan yazar, eserlerinde sıradan insanın gündelik hayatını konu edinir. Ayhan Bozfırat, toplumsal meseleleri birey üzerinden anlattığı öykülerinde olay yerine durumu esas alındığı için onun öykülerinde kurmaca kişileri karşı karşıya getiren açık çatışmalar görülmez. Çoğunlukla yoksul sınıfın insanını temsil eden öykü kişileri, yaşadıkları sıkıntıları bunalmış, bezgin, yorgun, amaçsız ve edilgin duruşlarıyla ortaya koyarlar. Hayatla uyum sağlayamayan bu kişilerin varoluş biçimleri, öykülerin karakteristik tarafını oluşturur. Modern kısa öykü olarak tanımlanabilecek olan öyküler, kurgu ve içerik bağlamında değerlendirildiğinde yazarın farklı kaynaklardan beslendiğine işaret eden bir yapının olduğu görülür. Kurgusal bağlamda klasik bir yapısı bulunmayan öyküler, hem teatral özellikler taşır hem de Absürt Tiyatro oyunlarına benzer. Bu çalışmada Bozfırat’ın öykülerinde görülen teatral özellikler ile öykülerin Absürt Tiyatro oyunlarına benzeyen tarafları, yapı ve içerik unsurlarından hareketle incelenmeye çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Ayhan Bozfırat (1932-1981), who wrote her works in the 1970s, collects her stories in the books called İstasyon/ Station (1971), Fırıldak/ Windmill (1972) and Sokak Lambaları/ Street Lamps (1980). The author, who looks at life with a socialist sensitivity, deals with the daily life of ordinary life of ordinary people in her stories. Since Ayhan Bozfırat's stories, in which she tells social issues through the individual, are based on the situation rather than the scene, open conflicts that bring fictional people against each other are not seen in her stories. The story characters, who mostly represent the people of the poor class, reveal their troubles with their overwhelmed, weary, tired, aimless and passive stances. The existence of these people, who cannot adapt to life, forms the characteristic side of the stories. When these stories, which can be defined as modern short stories, are evaluated in the context of fiction and content, it is seen that there is a structure that indicates that the author is fed from different sources. Stories that do not have a classical fiction have both theatrical features in the structural context and are similar to Absurd Theater plays. In this study, the theatrical features seen in Bozfırat's stories and the aspects of the stories that resemble the Absurd Theater plays were tried to be examined in terms of structure and content.
Keywords
- Aydemir, B. (2003). “Absurd (Uyumsuz) Tiyatro ve Yapısal Özellikleri” Sanat, Atatürk Üniversitesi Güzel
- Aydemir, B. (2003). “Absurd (Uyumsuz) Tiyatro ve Yapısal Özellikleri” Sanat, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi /Atatürk Unıversıty Journal Of Fıne Arts Faculty, 4:11-29
- Aykaç, O. (2009). “Ayhan Bozfırat’ın Hayatı, Sanatı ve Eserleri”, Yüksek Lisans Tezi, GaziosmanpaşaÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı, Tokat.
- Bates, H.E. (2005). Yazınsal Bir Tür Olarak Kısa Öykü, (Çev.: Gökçen Ezber), Bilge Sanat Yapım Yayınları, İstanbul.
- Boyacıoğlu, F. (2004). “Geleneksel Tiyatro ve Uyumsuzluk Tiyatrosu”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11: 205-219.
- Bozfırat, A. (1999). Bütün Hikâyeleri, 1. Baskı, Oğlak Yay., İstanbul.
- Brockett, O. G. (2000). Tiyatro Tarihi, (Çev.: Sevinç Sokullu, Sibel Dinçel, Tülin Sağlam, Semih Çelenk, Selda B. Öndül, Beliz Güçbilmez), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
- Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul.
- Dirlikyapan, Özata, J.(2013). Kabuğunu Kıran Hikâye- Türk Öykücülüğünde 1950 Kuşağı, Metis Yayınları, İpşiroğlu, Z. (1996). Uyumsuz Tiyatroda Gerçeklik, Mitosboyut Yayınları, İstanbul.
- Korkmaz, R. (2002). “Romanda Dramatik Aksiyonu Sağlayan Değerlerin Görüntü Seviyeleri Üzerine BazıÖneriler”. (Ed. Nurettin Demir-Fikret Turan), Scholarly Depth and Accuracy: Lars Johanson Armağanı, 271-278, Grafiker Yayınları, Ankara.
- Moran, B. (2001). “Aylak Adam’dan Anayurt Oteli’ne”, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 2, 291-313, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Özyön, A. (2017). “Absürt Tiyatro’nun 1970 Sonrası Tiyatromuza Yansımaları”, Doktora Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Sartre, J. P. (1985). Varoluşçuluk –Existentialisme, (Çev.: Asım Bezirci), Say Yayınları, İstanbul. Sazyek, H. (2013). Roman Terimleri Sözlüğü, Hece Yayınları, Ankara.
- Şener, S. (2006). “Absürd Tiyatro”, Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi, 296-308, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
- Taner, H.; And, M. & Özdemir, N. (1966). Tiyatro Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.“Theatre of the Absurd”, https://www.britannica.com/art/Theatre-of-the-Absurd, (Erişim: 01.03.2021).
- Zorkul, T. (2015). Öykücülüğümüzün Unutulan Yüzü Ayhan Bozfırat’ın Öyküleri, Grafiker Yayınları,
