Author :
Abstract
Haşhaş bitkisi hem Anadolu topraklarında hem dünya topraklarında yadsınamayacak derecede önemli bir bitki olup, tarih boyunca çeşitli şekillerde kullanılmıştır. Anadolu’da ve dünyanın çeşitli bölgelerinde çok eski çağlardan beri yetiştirildiğine hem tarihi eserlerde hem de yazılı kaynaklarda rastlanılmıştır. Haşhaştan hem sağlık hem de yeme içme alanına kadar birçok alanda yararlanılmıştır. Yararı olduğu kadar kapsülünden çizilerek çıkan sıvıdan afyon elde edildiği için uyuşturucu olarak da kullanılmış ve bu durum zaman zaman uluslararası problemler ortaya çıkmıştır. Osmanlı Devleti’nin son yılları ile Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren özellikle ABD ile çekişmelere sebep olmuştur. ABD de zaman içerisinde artan uyuşturucu bağımlılığı sebebiyle Türkiye hedef gösterilmiştir. 1974 yılında haşhaş ekiminin yasaklanmasına giden süreç yavaş yavaş ilerlemiş ve özellikle 1960’lı yıllardan itibaren olayın ciddiyeti baş göstermiştir. 1971 yılında gerçekleşen muhtıra ile birlikte ABD’ye direnen Türk hükümeti Erim kabinesi ile birlikte ABD ile uyumlu bir politika izlemiş ve haşhaş ekim yasağını mecbur kılmıştır. Haşhaş ekim yasağı ile birlikte hem hükümet hem de geçimini haşhaş tarımından sağlayan binlerce aile çok zor duruma düşmüştür. Bu makalede 1960-1980 darbeleri arasında Türkiye’nin haşhaş konusunda izlediği politikayı ele alacağız.
Keywords
Abstract
The poppy plant is an undeniably important plant both in Anatolia and in the world, and it has been used in various ways throughout history. It has been found in both historical artifacts and written sources that it has been cultivated in Anatolia and various parts of the world since ancient times. Poppy has been used in many areas from both health and eating and drinking areas. As opium is obtained from the liquid that comes out of the capsule, it has also been used as a drug, and this has caused international problems from time to time. Since the last years of the Ottoman Empire and the first years of the Republic, it has caused conflicts especially with the USA. Due to the increasing drug addiction in the USA, Turkey has been targeted. The process leading to the prohibition of poppy cultivation in 1974 progressed slowly, and the seriousness of the event began, especially from the 1960s. With the memorandum of 1971, the Turkish government, which resisted the USA, followed a policy in line with the USA, together with the Erim cabinet, and forced the poppy cultivation ban. With the poppy cultivation ban, both the government and thousands of families who make their living from poppy farming have fallen into a very difficult situation.
Keywords
- Akşam, 5 Mart 1972.Akşam, 1 Şubat 1974.Akşam, 4 Mart 1974.
- Cumhuriyet, 17 Mayıs 1971.
- Cumhuriyet, 30 Temmuz 1971. Hürriyet, 5 Aralık 1969.
- Hürriyet, 1 Temmuz 1970. Ulus, 9 Eylül 1970.
- Altındal, A. (2019). Haşhaş ve Emperyalizm, Destek Yayınları, İstanbul.
- Çağrı, E. (2018). Beyaz Savaş Türk-Amerikan İlişkilerinde Afyon Sorunu, Altınbaş Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
- Uslu, N. (2000). Türk-Amerikan İlişkileri, 21. Yy Yayınları, Ankara.
- Yalçın, D.; Akbıyık, Y., Özkaya, Y. (2016). Türkiye Cumhuriyeti Tarihi II, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
- Başlamışlı, M. (2021). “ABD’nin Türkiye’ye Yönelik Ambargo Kararına İlişkin Haşhaş Sorunu Yerine 1974 Kıbrıs Krizini Ön Plana Çıkarma Girişimi”, Asia Minor Studies Dergisi, 9(1): 695-712.
- Bozkur, Ö. (2018). “Anılarda 12 Mart Muhtırası: Bizden Başka Herkesin İktidarda Olduğu O Dönem”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1): 209-243.
- Çebi, S. S. (2018). “Modern Devlet ve Uyuşturucu ABD Örneği Üzerinden Bir İnceleme”, TBB Dergisi, 103-154.
- Keskin, Y. Z. (2012). “Demokrat Parti İktidarı ve Günümüze Yansımaları”, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1): 107-130.
- Köse, S. (2010). “Türk Demokrasi Hayatında 12 Mart 1971 Muhtırası”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
- Özmen, Ö. (2009). “Uyuşturucu veya Uyarı Madde Suçları”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Gürses, Ü. (2015), “Haşhaş Ekim Krizi”, https://tdpkrizleri.org/index.php/1972-1973-hashas-krizi, [Erişim Tarihi: 20 Haziran 2021].
- https://uzaklarayolculuk.com/2017/09/01/suhut-synnada-antik-kenti/, [Erişim Tarihi: 01 Mayıs 2021]EKLER
