Author :
Abstract
Klasik Türk Edebiyatı araştırmalarında manzum metinlerin, bunlar arasında da divanların önemli bir yeri vardır. Yutdışında bulunan el yazması eserlerin birçoğu araştırmacıların ilgisini beklemektedir. Çalışmamıza konu olan eser, İran Milli Kütüphanesinin El Yazmalar bölümünde Divan-ı Dilsûz-ı Türkî adıyla ve 1787067 numarasıyla kayıtlıdır. Eser şairin tüm şiirlerini ihtiva eden düzenli bir divandır. Başlangıçta Farsça, sonrasında ise Türkçe şiirler mevcuttur. Toplam 65 varaklı divanın ilk 7 varağı tamamen Farsçadır. Türkçe olan kısımlarda da ara ara Farsça beyitler bulunmaktadır. Eserdeki şiirlerin çoğu Hz. Ali ve Şia mezhebi ile ilgilidir. Eserin bir özelliği de içinde bulunan orjinal resimlerdir. Toplam 129 yaprakta 11 el çizimi resim mevcuttur. Resimler kara kalemle çizilmiş olup yazılarla iç içedir ve genellikle Şia inanışları çerçevesinde Hazret-i Ali ve ehl-i beyt imamlarının tasvirleridir. Resimlerde Hazret-i Ali’nin yüzü açıkça çizilmemiş hatta kırmızı bir örtüyle kapatılmıştır. Divan’daki resimler işlenen konuları görselleştirmiş ve böylece şiirlerin muhtevasını daha belirgin hâle getirmiştir.
Keywords
Abstract
Verse texts and especially divans have an important place in the studies of Classical Turkish Literature. Many of the manuscripts found abroad await the attention of researchers. The work subject to our study is registered under the name Divan of Dilsuz-i Turki was recorded on the shelf numbered as 1787067 in the Manuscripts section of the National Library of Iran. This manuscript is a regular divan. There are some poems in Persian at the beginning and Turkish afterwards. The first 7 pages of the divan which has a total of 129 leaves are entirely in Persian. There are occasionally Persian couplets in Turkish parts. Most of the poems in this work are about Shia sect. Another feature of this manuscript has some original pictures in it. There are 11 pictures in 129 sheets. Pictures are drawn with pencil and in some parts there are red paints. They are also about Shia sect and Caliph Ali. The drawn pictures are relevant and explain the contents of the poems more clearly.
Keywords
- Akay, H. (2005). İslami Terimler Sözlüğü, İşaret Yay., İstanbul.
- Akay, H. (2005). İslami Terimler Sözlüğü, İşaret Yay., İstanbul.
- Akün, Ö. F. (1994). “Divan Edebiyatı” md., DİA, IX, ss. 389-427, İstanbul.Aydın , A. (2014). “Klasik Türk Edebiyatında Divana İsim Verme”, Ekev Ak. Dergisi, S. 59, ss.45-59, Ankara.
- Cebecioğlu, E. (2014). Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Otto Yay., Ankara. Develi, H. (2005). Osmanlı Türkçesi Kılavuzu-1, Kesit Yay., İstanbul.
- Devellioğlu, F. (2010). Osmanlıca- Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kit.Yay., Ankara. Dilçin, C. (2009). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, TDK Yay., Ankara.
- Divan-ı Dilsûz-ı Türkî (tarihsiz). İran Milli Kütüphanesi, Nu: 1787067, Tahran.Güzel, A. (2006). Dini-Tasavvufi Türk Edebiyatı, Akçağ yayınları, Ankara.
- İpektan, H. (2008). Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz , Dergâh Yay., İstanbul. İsen, M. vd. (2011). Eski Türk Edebiyatı, El Kitabı, Grafiker Yay, Ankara.
- Kara, Ö. (2016). Divan Edebiyatının Dini Kaynakları, M.Ü. İlahiyat Fak. Yay., İstanbul. Kemikli, B. (2010). Türk İslam Edebiyatı Giriş, Emin Yay., Bursa.
- Köprülü, F. (2006). Divan Edebiyatı Antolojisi, Akçağ Yay., Ankara.
- Mengi, M. (2006). Eski Türk Edebiyatı Tarihi-Metinler, Akçağ Yay., Ankara.Mermer, A. vd. (2011). Eski Türk Edebiyatına Giriş, Akçağ Yay., Ankara. Pala, İ. (2008). Divan Edebiyatı, Kapı Yay., İstanbul.
- Pala, İ. (2009). Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü,: Kapı Yay., İstanbul.
- Poyraz, Y. (2010). “Uzaktaki Yazmalarımız: İngiltere Ulusal Kütüphanesi’ne İlk Kaydedilmiş Divanlar ve Mecmû’alar”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, ss.364-377.
- Poyraz, Y. (2014). Tayyar Mahmud Paşa ve Divanı, Etüt Yay., Samsun.
- Şemseddin Sami (2016) Kâmûs-ı Türkî, Nadir Eserler Kitaplığı Yay., İstanbul.
- Şener, H. İ. & Yıldız, A. (2003). Türk İslam Edebiyatı, Rağbet Yayınları, İstanbul.
- Tarlan, A. N. (1990). Divan Edebiyatı: Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan’ın Makalelerinden Seçmeler, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara.
- Yılmaz, M. (1992). Edebiyatımızda İslami Kaynaklı Sözler, Enderun Kitabevi, İstanbul. İnternet Kaynakları
- Link-1 http://www.nlai.ir/ (E.T.: 01/09/2018)
- Link-2 http://www.kamusiturki.com/ (E.T.: 10/11/2018)Link-3 https://www.vajehyab.com/ (E.T.: 18/10/2018)
- Link-4 https://www.lexiqamus.com/ (E.T.: 17/04/2019)
- Link-5 https://www.farsilookup.com/ ( E.T.: 08/02/2019)
- Link-6 http://www.biyografya.com/biyografi/7178 (E.T.: 29/01/2019) Link-7 http://tdk.gov.tr/ (E.T.: 10/11/2018)
- Link-8 https://www.osmanlicayazilisi.com/ (E.T.: 16/05/2019) Link-9 https://rasekhoon.net/ (E.T.: 27/03/2019)
- Link-10 https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/13/C13004772.pdf (E.T.: 21.11.2018)Link-11 http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/dilsuz-mehemmed-emin (E.T.: 11.11.2020)EKLER
