Author :
Abstract
Orta Doğu’da, Osmanlı Devleti’nin hâkimiyetini kaybettiği alanlarda yönetim biçimi manda, ulus devlet ve çoğunlukla monarşi olan birçok devlet kurulmuştur. Bu dönemde kurulan devletlerden biri de Suriye’dir. Suriye’de yönetim boşluğunun giderilmesi çalışmaları yaklaşık 80 yıl öncesine dayanmaktadır. Birinci Dünya Savaşı sonrasında bölgede kurulan Fransız manda yönetimi birleştirici olmaktan çok ayrıştırıcı bir rol üslenmiştir. Fransa, Suriye’de Sünni çoğunluğa karşın azınlık durumundaki dini grupları kayırmış ve ülke yönetiminde etkin hale getirmiştir. Günümüzde yaşanan çatışma iklimlerinin temeli de bu dönemde atılan, ayrıştırıcı adımlardan kaynaklanmaktadır. Fransa manda yönetimi döneminde Suriye’de, merkezi Şam ve Halep olan iki devlet, ayrıca birer tane de Alevi-Dürzi devleti kurulmuştur. Bu yönetimler, varlıklarını 40’lı yıllara değin sürdürmüştür. Pan-Arabizm temelli Baas Partisi’nin kuruluşu da bu döneme denk gelmektedir. Baas Partisi bir darbe girişimi ile 1963 yılında Suriye iktidarını ele geçirmiştir. Bu partinin temelinde Arap milliyetçiliği olsa da Araplar arasında da tam bir birlik sağlayamamıştır. Baas Partisi’nin Suriye’deki asıl iktidarı, 1970-2000 yılları arasında başkanlık yapan Hafız Esad dönemi ile şekillenmiştir. Sonrasında ise oğlu Beşar Esad yönetimi devralmış ve 2011 yılına kadar iktidarını sorunsuz sürdürmüştür. 2010 yılı Orta Doğu’da demokrasi ve daha iyi bir yönetim için halk isyanlarının başladığı, Arap Baharı diye adlandırılan bir dönemin ilk kıvılcımının ateşlendiği yıl olmuştur. Tunus’ta 2010 yılı aralık ayında başlayan ve nerdeyse bütün Orta Doğu’ya yayılan, özgürlük, demokrasi ve eşitlik isteyen halkların ayaklanmaları birçok ülkede çözüme ulaşsa da Suriye’de sonuçsuz kalmıştır. Bu durumun birçok sebebi olmakla birlikte ülke üzerinde dış güçlerin etkisi bu sebeplerin en önemlisi olarak görülebilir.
Keywords
Abstract
In the Middle East, in areas where the Ottoman Empire lost its domination, many states with, mandate state , nation state, and mostly monarchy state were established. One of the states established in this period is Syria. The efforts to overcome the administrative gap in Syria go back nearly 80 years. The French buffalo management established in the region after the First World War has a distinctive role rather than unifying. Despite the Sunni majority in Syria, France favored minority religious groups and made them effective in the country's administration. The basis of today's conflict climates stems from the discriminatory steps taken during this period. During the mandate period of France, two states, the center of Damascus and Aleppo, and one Alevi-Druze state were established in Syria. These administrations continued their existence until the 40s. The establishment of the Pan-Arabism based Baath Party coincides with this period. The Baath Party seized the Syrian power in 1963 with an attempted coup. Although Arab nationalism was the basis of this party, it could not achieve a complete unity among the Arabs. The main power of the Ba'ath Party in Syria was shaped by the period of Hafez Assad, who chaired between 1970 and 2000. Later, his son Bashar Assad took over the administration and continued his power until 2011. 2010 was the year when the popular revolts started for democracy and a better administration in the Middle East and the first spark of a period called the Arab Spring was fired. Although the uprisings of people who started in Tunisia in December 2010 and spread to almost the entire Middle East, seeking freedom, democracy and equality have resolved in many countries, they have been fruitless in Syria. Although there are many reasons for this situation, the effect of foreign powers on the country can be seen as the most important of these reasons. As a matter of fact, in this mixed period, which we can call the Spring of Syria, many groups and external supporters in the country also make it difficult to work on solutions. Syria, the starting point of the Arab world revolutions in the Middle East, lagged behind the popular uprisings, later called the Arab Spring. Although there are many reasons for this situation, the effect of foreign powers on the country can be seen as the most important of these reasons.
Keywords
- Arslan, G. (2018). Türkiye - Suriye İlişkilerinde Kriz Dönemlerinin Değerlendirilmesi (1915 -
- Arslan, G. (2018). Türkiye - Suriye İlişkilerinde Kriz Dönemlerinin Değerlendirilmesi (1915 - 1998), Y. E. Tansü (Ed.), Gaziantep: İksad Publishing House
- Ataman, M. (Nisan 2012). Suriye’de İktidar Mücadelesi, Baas Rejimi, Toplumsal Talepler ve Uluslararası Toplum, Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplumsal Araştırmalar Vakfı, S.6.
- Cop, B. (Ekim 2015). ‘‘Ortadoğu’da Diktatörlük Sonrası Seçim Sistemi Tasarımı: Mısır ve Irak’’, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, S: 53, ss. 87-101.
- Çağ, G. ve Eker, S. (2013). “Ortadoğu’da Baas Rejimleri: Suriye ve Irak”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası Avrasya Strateji Dergisi, S. 2, ss. 057-072.
- Çimen, M. (2016). Milli Güvenlik Stratejileri Açısından Hafız Esad Dönemi Türkiye-Suriyeİlişkileri, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), YÖK Ulusal Tez Merkezi, T.C. Yeditepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnklâp Tarihi Enstitüsü, İstanbul.
- Dağ, A. E. (2013). Suriye Bilad-İ Şam’ın Hazin Öyküsü, İstanbul: İHH, (http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/201183_13) (18.02.2012).
- İnce, E. (2017). ‘‘Suriye’de Baas Rejiminin Kuruluşu ve Türkiye’’, Tarih ve Günce, S. 1 , ss. 261- 280.
- Özlü, Z. , Kara, A., Karkın, V. (2017). ‘‘Suriye Özelinde Arap Baharı ve Türkiye’ye Etkileri’’, Samsun: Canik Sempozyumu, Geçmişten Günümüze Göç I, ss.477-484.
- Sağsen, İ. (Temmuz, Ağustos 2011). ‘‘Arap Baharı, Türk Dış Politikası ve Dış Algılaması’’, Orta Doğu Analiz, C: 3, S: 31-32. , ss.57-67.
- Süer, B., (2012). ‘‘Suriye’de Değişim Çabaları: Bir Bağlam ve Süreç Analizi’’, Akademik Ortadoğu, Cilt 6, S.2, ss.1-20.
- Tansü, Y. E., Arslan, G. (2018a). ‘‘Suriye Krizi (1957)’’, Social Mentality and Research Thinkers Journal Smart Journal, C.4, S.12, ss. 640-647 (http://www.smartofjournal.com/) (04.03.2020).
- Tansü, Y. E., Arslan, G. (2018b). ‘‘Türkiye-Orta Doğu ilişkileri ve Bağdat Paktı’’, Social Science Development Journal, C. 3, S.12, ss. 424-423. (http://ssdjournal.org/) (04.03.2020).
