Author :
Abstract
Uluslararası ekonomilerin temel girdisi olan enerji, modern jeopolitikte siyasi ve ekonomik savaşların merkezinde yer almaktadır. Enerji kaynakları üzerinde egemen olma mücadelesi, ekonomik alanda sıkıntısız bir gelecek sürmek isteyen her ülkenin içinde olduğu bir mücadeledir. SSCB’nin dağılmasıyla birlikte Avrasya coğrafyası sahip olduğu petrol ve doğalgaz kaynakları ile modern jeopolitikte yeni bir mücadele alanı olarak ortaya çıkmıştır. Bölgenin enerji kaynakları potansiyeli birçok devleti bu kaynaklara erişim sağlama hususunda bölgeye çekmektedir. Bu çalışmada, soğuk savaş sonrası dönemde değişen uluslararası şartlar karşısında küresel güç olarak var olan ABD, Rusya ve Çin’in Avrasya bölgesine yönelik enerji politikaları ele alınmaktadır. Çalışmanın amacı, Avrasya bölgesindeki enerji kaynaklarına dikkat çekmek ve bu bölgede hegemon heveslisi ülkelerin var olan kaynaklar üzerinden enerji politikalarını incelemektir.
Keywords
Abstract
Energy, the basic input of international economies, is at the center of political and economic wars in modern geopolitics. With the collapse of the USSR, the Eurasian geography has emerged as a new area of struggle for modern geopolitics with its oil and natural gas resources. The potential of the region's energy resources draws many states to the region to provide access to these resources. In this study, energy policies towards the Eurasian region of the US, Russia and China, which exist as global power in the face of changing international conditions in the post-cold war period, are discussed. The aim of the study is to draw attention to the energy sources in Eurasia and to examine the energy policies of the countries in this region through the available resources.
Keywords
- ADIBELLİ, B. (2008). Avrasya Jeopolitiğinde Büyük Oyun, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
- AKGÜL, F. (2007). Rusya’nın Putin Dönemi Avrasya Enerji Politikalarının Türkiye Rusya İlişkilerine Etkileri, Güvenlik Stratejileri Dergisi, Harp Akademileri Basım Evi, ss.129-157.
- ARI, T., (2010). Orta Asya Ve Kafkasya Rekabetten İşbirliğine, MKM Yayıncılık, Bursa.
- ARMAOĞLU, F. (2012). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995), Alkım Yayınevi, İstanbul.
- ATASOY, F. (2005). Küreselleşme ve Milliyetçilik, Ötüken Yayınları, İstanbul.
- ATEŞ, D., (2014). Uluslararası Örgütler-Devletlerin Örgütlenme Mantığı, Dora Yayınları, Bursa.
- AZER, Ö. A. (2012). Çin’in Enerji Güvenliği Bağlamında Kafkasya ve Orta Asya Politikası, Internatıonal Conference On Eurasıan Economıes Bildiri Kitabı: 233-240.
- BAGHAT, G. (2002). Pipeline Diplomacy: Geopolitics of the Caspian Sea region, International Studies Perspectives, 3(2).
- BRZEZİNSKİ, Z., (1997). The Grand Chess Board, American Primacy and Its Geostrategic Imperatives, Washington, 240s.
- BURKE, S. (2015). “China’s Energy Security”, https://www.newamerica.org/weekly/81/chinas- energy-security/ (08.09.2018).
- CAFERSOY, N. (2000). Enerji Diplomasisi: Rus Dış Politikasında Stratejik Araç Değişimi, Stratejik Analiz, 1(8): 52-60
- ÇINAR, B.(2009). Tarihte Üçüncü Güç Ve Orta Asya Enerji Savaşları, Güvenlik Stratejileri Dergisi, 5(8): 21-44.
- ÇOLAKOGLU, S. (2004). Şanghay İşbirliği Örgütü’nün Geleceği ve Çin, Uluslararası İlişkiler, 1(1): 173-197.
- DENISON, M., (2012). Game Over? Shifting Energy Geopolitics in Central Asia, The George Washington University The Elııot School of International Affairs, Central Asıa Polıcy Brıef, No:5.
- DİKKAYA, M. (2009). Orta Asya ve Kafkasya Dönüşüm Süreci ve Uluslararası Ekonomi Politik, Beta Yayınları, İstanbul.
- ELÇİN, A.B., (2012). Küreselleşmenin Tarihçesi,http://www.meritymm.com/wp content/uploads/2013/05/kuresellesme.pdf (08.11.2018).
- ERDEM, D., F., (2016). Dünyada ve Türkiye'de Avrasya ve Avrasyacılık Algılamalar Yaklaşımlar ve Stratejiler, Barış Kitap, Ankara.
- ESLEN, N. (2008). Çok Kutuplu Düzene Doğru, Truva Yayınları, İstanbul.
- FİDAN, G. (2011). Çin’in Orta Asya Enerji Politikası. 21. Yüzyıl Dergisi, 11(31): 23-28.
- GOLDEN, P. B., (2014). Dünya Tarihinde Orta Asya, (Çev.: Y. K. Taştan), Ötüken Yayınları, Ankara.
- HACISALİHOĞLU, İ. Y. Avrasya Jeopolitiği Büyük Ortadoğu Projesi ve Türkiye, http://www.turkpolitika.com/doryasar-hacihoglu-mainmenu-72/535-yahaciho (11.11.2018)
- HELD, D. & McGREW, A. (2008). Küresel Dönüşümler Büyük Küreselleşme Tartışması, Phoenix Yayınevi, Ankara.
- İMANOV, V., (2008). Avrasyacılık: Rusya'nın Kimlik Arayışı, Küre Yayınları, İstanbul.
- İŞCAN, İ. H. (2004). Uluslararası İlişkilerde Klasik Jeopolitik Teoriler ve Çağdaş Yansımaları, Uluslararası İlişkiler Dergisi,1(2): 47-79.
- İŞLER, A. (1999). Hazar Petrolleri ve Petrol Boru Hatları Sorunu, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- İŞYAR, Ö. G., (2013). Avrasya ve Avrasyacılık, Dora Yayınları, Bursa.
- KAFKASYALI, M. S., (2012). “Orta Asya’da Güç ve Zihniyet”, Bölgesel ve Küresel Politikalarda Orta Asya, (Ed.: M. Savaş Kafkasyalı), SFN Televizyon Tanıtım Tasarım Yayıncılık, Ankara.
- KARACA, K. (2013). Çin Halk Cumhuriyeti’nin Dış Politikasında Orta Asya, Uluslararası Sistemde Orta Asya Dış Politika ve Güvenlik, (Der.: T. Demirtepe & G. Özkan) Usak Yayınları, Ankara: 59- 82.
- KARAKUZU, T. & LİMON, İ. (2015). Hegemon Güçlerin Enerji Siyaseti: Orta Asya Türk Cumhuriyetleri Örneği, Uluslararası Avrasya Enerji Sorunları Sempozyumu Bildiri Kitabı, İzmir: 404-420.
- KHODZHAEV, A. (2009). The Central Asian Policy of The People’s Republic of China, China and Euroasia Forum Quarterly, 7(1).
- KISACIK, S. “ABD’nin Avrasya Enerji Politikası Bağlamında Azerbaycan ve Orta Asya Ülkeleriyle İlişkileri’’, http://politikaakademisi.org/2013/01/03/abdnin-avrasya-enerji-politikasibaglaminda-azerbaycan-ve-orta-asya-ulkeleriyle-iliskileri/ (08.10.2018).
- KODAMAN, T. & GONCA, İ. B. (2016). Jeo ekonomik Hayaller: Çin’in Yeni İpek Yolu Girişimi’nin Orta Asya’da Algısı, İnsan toplum bilimleri araştırmaları dergisi, 5(5): 1251-1261.
- KULNAZAROV, R., (2015). “New Geopolitical Role of Central Asia within Foreign Policy Interests of World Powers”, Asian Social Science, 11(12): 125-130.
- KÜRKÇÜ, D. D., (2013). Küreselleşme Kavramı Ve Küreselleşmeye Yönelik Yaklaşımlar, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication–TOJDAC, 3(2): 1-11.
- MUGHEES A., RUBAB M., & AKRAM S., (2015). “Geo-Strategıc Analysıs Of Central Asıa And Interests Of Pakıstan”, Grassroots, 2(49): 144-151.
- NAZARBAYEV, N., (2011). Yevraziiskiy Sayuz: Otidei Kistorii Budushego İzvestia, http://izvestia.ru/news/504908, (11.10.2018).
- ÖZDEMİR, H.,(2006). AB’nin Ortak Dış ve Güvenlik Politikası Açısından Kazakistan’ın Bölgedeki Önemi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Topluluğu Anabilim Dalı, İstanbul.
- ÖZDER, A., (2013). Avrasya Kavramı ve Önemi, Avrasya İncelemeleri Dergisi (AVİD), 2(2): 65- 88.
- SANDER, O., (2014). Siyasi Tarih: 1918-1994, İmge Kitabevi, Ankara.
- SARIAHMETOĞLU, N. & Kemaloğlu İ.. (2016). İkinci Dünya Savaşı ve Türk Dünyası, Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB), İstanbul.
- SEMSARI, M. C. (2015). Enerji Güvenliği Bağlamında Orta Asya Enerji Politikaları, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı.
- TANRISEVER, O., (2004). Orta Asya ve Çevresindeki Bölgesel İş Birliği Arayışlarında Rusya Faktörü, (Der.: E. Efegil, P. Akçalı ve E. H. Kılıçbeyli) Yakın Dönem Güç Mücadeleleri Işığında Orta Asya Gerçeği, Gündoğan Yayınları, İstanbul.
- TEKİR, O. (2015). Küresel Güç Mücadelesinde Enerji Faktörü, Uluslararası Avrasya Enerji Sorunları Sempozyumu Bildiri Kitabı, İzmir: 374-388.
- UÇAR, F., (2007). Dış Türkler: Türk Dünyası’nın parlayan 5 Yıldızı, Ankara: Fark Yayınları, 214s.
- YILMAZ, M. E., (2009). 'Soğuk Savaş Sonrasında “Yeni Dünya Düzeni”, Akademik Bakış Dergisi, (17): 1-14.
- YÜCE, Ç. K.(2006). Kafkasya ve Orta Asya Enerji Kaynakları, Ötüken Yayınları, İstanbul.
