Author :
Abstract
Türk halk edebiyatında fıkralarla ilgili çalışmaların niteliksel olarak derinliği son yıllarda artan çalışmalarla zenginlik kazanmaya başlamıştır. Buna karşın hala kuramsal anlamda fıkralarla ilgiliyapılacak çok çeşitli çalışmalar olduğu görülmektedir. Bu çalışma bu anlamda fıkra tiplerinden Bektaşi tipinin ne şekilde doğduğu vetoplumsal anlamda hangi şartlar kapsamında şekillendiği gibi hususları incelemeyi hedeflemektedir. Bu çerçevede özellikle Selçuklu ve Osmanlı yönetimlerinde meydana gelen değişimler ve bu değişimlerin topluma hangi ölçüde etki ederek Bektaşi tipini şekillendirdiği sorusuna cevap aranmaya çalışılmıştır. Özellikle Osmanlı- Safevi çatışması ekseninde gelişen bakış açısınıniktidarın kendini koruma isteği ve bu anlamda Sunni yapıyıtercihlemek zorunda kalarak digger tüm bakış açılarını olumsuzlayarak kendi varlığını ne şekilde korumaya çalıştığı verilmiştir. Türk fıkra tiplerine yönelik bu çerçevede bir bakış açısı, bize göre tamamıyla tarihsel süreçte meydana gelen sosyolojik etkenler çerçevesinde ilgili kitlelere yüklenen kabullerle şekillenmiştir. Günümüzde yeni doğan ve gelecekte doğacak tipler de bu anlayışın ve bakış açısının sonucunda meydana gelecektir. Fıkra tiplerine bu anlamda yapılacak yeni katkılar temel itibarla Türk kültürel hayatının izlenmesine imkan sağlayacaktır.
Keywords
Abstract
In the Turkish folk literature, the qualitative depth of the studies related to the anecdotes started to gain wealth with the increasing studies in recent years. On the other hand, there are still a lot of studies related to jokes in theoretical terms. In this sense, this study aims to examine the type of Bektashi type from the clause type and the conditions under which it is formed. In this context, the changes in Seljuk and Ottoman administrations and the effects of these changes on the society shaped the type of Bektashi type were tried to be searched. In particular, the point of view of the Ottoman-Safavid conflict is the desire to protect itself from the point of view of the desire to protect itself. In this framework, a perspective for Turkish clause types is shaped by the assumptions that are brought to the relevant masses within the framework of the sociological factors that occurred in the historical process. Today, the newborn and future will be born as a result of this understanding and perspective. New contributions to the joke types in this sense will allow the monitoring of Turkish cultural life.
Keywords
- Dalkıran, S (2002). İran Safevi Devleti’nin Kuruluşuna Şii İnançların Etkisi ve Osmanlı’nın İran’a
- Dalkıran, S (2002). İran Safevi Devleti’nin Kuruluşuna Şii İnançların Etkisi ve Osmanlı’nın İran’a Bakışı. AÜİTD,18, 87-96.
- Kalaycı, M. (2016). Matüridi-Hanefi Aidiyetinin Osmanlı’daki İzdüşümleri. CÜİFD, 20(2), 25 Küpeli, Ö. (2014). Osmanlı- Safevi Münasebetleri. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
- Ocak, A. Y. (2014). Osmanlı Toplumunda Zındıklar ve Mülhidler . İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Özkan, M. A. (2018). Fetvalar Ve Belgeler Işığında Osmanlıda Kızılbaşlık Meselesi (16.-17.Yüzyıllar), T.C. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
- Yıldırım, D. (1999) Türk Edebiyatında Bektâşî Fıkraları, Ankara,
