Psikolojik Sözleşme İle İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinde Kariyer Yönetiminin Rolünün Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma (Bir Kamu Bankası)
Author :
Abstract
Çalışanlar gelecekte olmak istedikleri yer için kendilerini geliştirirler, güçlü yanlarını artırmaya çalışırlar; tüm bu çabalar kariyer planlama olarak adlandırılır. Örgüt; insan kaynakları uygulamalarını kullanarak ulaşmayı hedeflediği örgütsel sonuçlar için faaliyetler yürütmektedir. Bu çalışmalar da kariyer yönetimini ifade etmektedir. Birey örgüt içinde yükselmek, saygınlık görmek, iyi bir ücret, eğitim-geliştirme desteği isterken, örgüt de çalışanlar aracılığıyla kendi amaçlarına ulaşmak istemektedir. Örgüt ve birey arasında konuşulmadan gerçekleşeceğine inanılan bu karşılıklı beklentiler psikolojik sözleşmeyi oluşturmaktadır. Beklentiler karşılık bulmazsa bireylerin tutum ve davranışları etkilenmekte ve işten ayrılma niyetine yol açabilmektedir. Bu çalışma; psikolojik sözleşme ile işten ayrılma niyeti kavramı arasındaki ilişkiyi araştırırken, kariyer yönetimi, kariyer geliştirme ve kariyer planlamanın aracılık rolünün bu ilişkiyi nasıl etkilediğini ortaya koymayı amaçlamıştır.
Keywords
Abstract
Employees develop themselves with a view to their future prospects by trying to enhance their strengths, which could be named as career planning. Organisation, operates to reach organisational goals by using human resources practices, which is named as career management. The individual employee intends to be respected, to be paid well and to be supported in their education-development efforts, while the organisation seeks to reach its goals by utilizing its employees. These implicit and mutual expectations of the individual and the organisation constitute a psychological contract. Unfulfilled expectations of the individual may lead to negative changes in their attitude and behaviour towards work bringing along intentions to leave job. This study investigates the relations between the concept of psychological contract that includes two sub dimensions and the intent to leave job, while aiming to explain how the mediation role of career management, career development and career planning influence that relation.
Keywords
- Anderson, N., René, S. (1998). The psychological contract in retrospect and prospect. Journal of
- Anderson, N., René, S. (1998). The psychological contract in retrospect and prospect. Journal of Organizational Behavior, 19: 637-647.
- Aytaç, S., (2005). Çalışma yaşamında kariyer yönetimi planlaması gelişimi ve sorunları. Bursa: Ezgi Kitapevi.
- Azım, A. M. M., Ahmad, A., Omar, Z. & Silong, A. D. (2012). Work-family psychological contract,job autonomy and organizational commitment. American Journal of Applied Science, 9(5): 740-747.Berberoğlu, G. (1991). İşletmelerde organizasyon-birey bütünleşmesini sağlayan etkili bir uygulama, kariyer yönetimi. Amme İdaresi Dergisi, 24(1): 135-153.
- Blau, G. (1993). Further exploring the relationhip between job search and voluntary individual turnover, Personnel Psychology, 46: 313-330.
- Bolat, T. & Aytemiz Seymen, O. (2003). Örgütlerde iş etiği ve kariyer yönetimi ilişkisi: normatif etik boyutuyla bir değerlendirme. Yönetim Dergisi, 13(45): 3-19.
- Büyükyılmaz, O. & Çakmak, A. F. (2014). İlişkisel ve işlemsel psikolojik sözleşmede algılananihlalin işten ayrılma niyeti ve algılanan örgütsel destek üzerindeki etkisi. Ege Akademik Bakış, 14(4): 583-596.
- Braekkan, K. F. (2012). High performance work systems and psychological contract violations. Journal of Managerial Issues 24(3): 277-292.
- Coyle-Shapiro, J. & Kessler, I. (2002). Exploring reciprocity through the lens of the psychologicalconcract: employee and employer perspectives. European Journal of Work and Organizational Psychology, 11(1): 69-86.
- Coyle-Shapiro, J., Parzefall, M. R. (2008). Psychological contracts. 17-34, http://eprints.lse.ac.uk/26866/1/Psychological_contracts_(LSERO).pdf, 30.03.2015.
- Cuyper, N. D. & Witte, H. D. (2006). The impact of job ınsecurity and conract type on attitudes, well-being and behavioural reports: a psychological contract perspective, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 79: 395-409.
- Cuyper, N. D., Rigotti, T., Witte, H. D. & Mohr, G. (2008). Balancing psychological contracts:validation of a typology. The Internationsl Journal of Human Resource Management, 19(4): 543-561.Dündar, G., (2013). Kariyer geliştirme. İnsan Kaynakları Yönetimi 267-299. İstanbul: Beta Basım,
- Erdem, H., Gökmen, Y. & Türen, U. (2015). Psikolojik sermayenin örgütsel özdeşleşmeüzerine etkisinde algılanan örgütsel desteğin aracılık rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(2): 38- 62.
- Gerber, M., Grote, G., Geiser, C. & Reader, S. (2012). Managing psychological contracts in the eraof the “new” career”. European Journal of Work and Organizatioal Psychology, 21(2): 195-221.
- Hess, N. & Jepsen, M. D. (2009). Career stage and generational differences in psychologicalchallenge consulting, Sydney, Australia and contracts. Career Development International, 14(3): 261- 283.
- Igbaria, M., J Greenhaus, J. & Parasuraman, S. (1991). Career orintations of mıs employess: an empirical analysis. MIS Career Orientation, June: 151-169.
- Iverson, R., Deery M., (1997). Turnover culture in the hospitality industry. Human Resource Management Journal, 7(4): 71-82.
- Kılıç, G. ve Öztürk, Y. (2009). Kariyer yönetimi: beş yıldızlı otellerde bir uygulama. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(1): 45-60.
- Leibowitz, Z., Farren, C. & Kaye, B. (1986). Designing career development systems. Jossey-Bass Publishers, San Francisco, 1st Ed.
- Lester, S., Turnley, W., Bloodgood, J. & Bolino, M. (2002). Not seeing eye to eye: differences insupervisor ve subordinate perceptions of and attributions for psychological contract breach. Journal of Organizational Behavior, 23: 39-56.
- Martin, G., Staines, H. & Pate, J., (1998). Linking job security and career development in a new psychological contract, Human Resource Management Journal, 8(3), 20-40.
- Okan, T., Sar, S. & İlhan Nas, T. (2014). Yönetim kurulu yapısı ile finansal performans arasındakiilişkide uluslararası çeşitlenmenin aracılık etkisi. İ. Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25(77): 39-78.
- Patrick, A. H. (2008). Psychological contract and employment relationship. The Icfai University Journal of Organizational Behavior, 7(4): 7-24.
- Rousseau, D. M. (2004). Psychological contracts in the workplace: understanding the ties that motivate. The Academy of Management Executive, 18(1): 120-127.
- Robinson, S. L. & Rousseau, D. (1994). Violating the psychological contract not the exception but the norm. Journal of Organizational Behavior, 15: 245-259.
- Robinson, S. L. & Morrison, E. W. (1995). Psychological contracts and ocb: the effect of unfulfilled obligations on civic virtue behavior. Journal of Organizational Behaviour, 16: 289-298.
- Schein, E. (1996). Implications for career development in the 12st century. The Academy of Management Executive, 10(4), 80-88.
- Scheepers, C. B. & Shuping, J. G. (2011). The effect of human resource practices on psychologicalcontracts at an ıron ore mining company in south africa. Journal of Human Resource Management, 139-157.
- Seymen, O. (2004). Geleneksel kariyerden, sınırsız ve dinamik/değişken kariyere geçiş: nedenleri vesonuçları üzerine yazınsal bir inceleme. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1): 79-114.
- Sims, R. (1994). Human resource management’s role in clarifying the new psychological contract, Human Resource Management. 33(3): 373-382.
- Sturges, J. Conway, N. Guest, D. & Liefooghe, A. (2005). Managing the career deal: thepsychological contract as a framework for understanding career management, organizational commitment and work behavior. Journal of Organizational Behavior, 26: 821-838.
- Topçu, M. K. & Basım, N. (2015). Kavramsal bağlamı ve olası tartışma alanlarıyla psikolojiksözleşme: bir gözden geçirme çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2): 83-103.
- Turnley, W. & Feldman, D. (1999). The impact of psychological contract violationas on exit, voice, loyalty and neglect. Human Relations, 52(7): 895-922.
- Turnley, W. & Feldman, D. (2000). Re-examining the effects of psychological contract violations:unmet expectations and job dissatisfaction as mediators. Journal of Organizational Behavior, 21: 25-Yan, A., Zhu, G. & Hall, D. (2002). International assignments for career building: a model of agency relationships and psychological contracts. Academy of Management Review, 27(3): 373-391.
- Yanık, O. (2014). Ahlaki liderliğin çalışanların iş tatminine, örgütsel bağlılığına ve işten ayrılmaniyetine etkisi: örgütsel güven ve örgütsel adalet algısının aracı rolü. Basılmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
