Author :
Abstract
Ayrımcılığın en yaygın şekilde görüldüğü alanlardan biri olan emek piyasasında cinsiyet, engellilik ve yaş temelli ayrımcılık hem yapılan çalışmalar hem de sosyal politikalar bağlamında görece kendisine daha fazla yer bulurken; cinsel yönelim kaynaklı ayrımcılık daha geç bir dönemde ve daha sınırlı sayıda araştırmaya konu olmuştur. Bu durum cinsel yönelim kaynaklı ayrımcılık konusundaki farkındalığı, görünürlülüğü ve duyarlılığı kısıtlamaktadır. İşgücü piyasalarında cinsel yönelime bağlı olarak uygulanan ayrımcılık doğrudan ve dolaylı yollarla söz konusu piyasalar ve dolayısıyla da ülkelerin ekonomileri üzerinde olumsuz etkiler ortaya çıkarmaktadır. Cinsel yönelimleri nedeniyle istihdam bağlamında uygulanan ayrımcılık söz konusu bireylerin emek piyasasına katılım kararlarını etkilemekte; ücret eşitsizlikleri ve terfilerle ilgili dağıtım adaleti de marjinal verimliliğin düşmesine, motivasyon ve tatminin azalmasına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı cinsel yönelim perspektifinde bireylerin Türkiye’de emek piyasasına katılımında ve emek piyasasına dahil olanların da çalışma hayatında karşılaştıkları sorunların kaynaklarını tespit etmektir. Ancak burada Türkiye’de emek piyasasında cinsel yönelim nedeniyle yapılan ayrımcılık konusunda yeterli veri tabanı ve çalışma olmadığından gerçekçi bir tespit yapmanın güçlüğünü de vurgulamak gerekir. Bu kısıtlara karşın çalışmada ayrımcılığa yönelik ulusal ve uluslararası istatiksel raporlar ve çeşitli sektörlerde cinsel yönelim kaynaklı ayrımcılığa ilişkin yapılan ampirik çalışmaların bulguları doğrultusunda Türkiye’de cinsel yönelim temelli ayrımcılığın boyutu ve kaynakları değerlendirilmiştir. Emek piyasalarında ve iş dünyasında cinsel yönelim temelli ayrımcılığı önlemenin yolu herşeyden önce tüm çalışanların farklı olduğunun ve bu farklılıklara karşın haklarda herkesin eşit olduğunun kabul görmesinden geçmektedir. Bu anlayış doğrultusunda ayrımcılığa yönelik verilecek temel eğitimin, çıkarılacak anti-ayrımcılık yasalarının ve bu yasaların denetiminin, iş dünyasına verilecek eğitimlerin ayrımcılığı azaltabileceği düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
In the labour market, one of the fields where discrimination is most commonly experienced, discrimination based on gender, disability and age find a larger place for themselves in the studies and social policies; on the other hand, discrimination based on sexual orientation has started at a later period and become the subject of a more limited number of studies. This case restricts the awareness, publicity and sensitivity to the discrimination based on sexual orientation. Discrimination based on sexual orientation at labour markets produces negative effects on the markets concerned and the economies of the countries in direct and indirect ways. Discrimination in employment based on sexual orientation affects these individuals’ decisions to participate in the labour market; also inequality in wages and injustice in promotions causes the marginal productivity to fall and the motivation and satisfaction to decrease. The purpose of this study is to determine the sources of the problems faced by the individuals in participation in labour market in Turkey from the perspective of sexual orientation and by those who are already included in the labour market in their working life. Toward this end, discrimination based on sexual orientation has been explained in the study; the dimension and sources of discrimination based on sexual orientation in turkey have been evaluated in the light of the findings of labour force surveys, national and international statistical reports concerning the discrimination and empirical studies into the discrimination based on sexual orientation at various sectors. However, there are not enough databases and studies into the discrimination based on sexual orientation from the aspect of labour force at labour market in Turkey, for which it is necessary to emphasize the difficulty of making a realistic evaluation. Despite these limitations, the way of preventing discrimination based on sexual orientation at labour markets and business world is the acknowledgement of the very fact that all the employees are different but have equal rights in spite of their differences. It is thought in this regard that basic training to be offered on discrimination, anti-discrimination laws to be issued and the supervision of these laws as well as the trainings to be delivered to the business world can diminish this discrimination.
Keywords
- Badgett, M. L. (1995). The Wage Effects of Sexual Orientation Discrimination, Industrial & Labor
- Badgett, M. L. (1995). The Wage Effects of Sexual Orientation Discrimination, Industrial & Labor Relations Review, 48 (4), 726-739.
- Blanford, J. M. (2003). The Nexus of Sexual Orientation and Gender in the Determination of Earnings. Industrial and Labour Relations Review, 56(4).
- Bora, A. (2012). Toplumsal Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık, Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar, Der.Kenan Çayır ve Müge Ayan Ceyhan, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.Çelenk, S. (2010). Ayrımcılık ve Medya, Televizyon Haberciliğinde Etik, 211-228.
- Clain, H. S. and K.,Leppel (2001). An Investigation into Sexual Orientation Discrimination as an Explanation for Wage Differences. Applied Economics, (33).
- Çolak, Ö.F ve Ardor, H. (2001). “İşgücü Piyasasındaki Ayrımcılık: Türkiye ve Seçilmiş Ülke Örnekleri”, Ekonomik Yaklaşım, 12 (40), 89-112.
- Chung, Y. B. (2001). Work Discrimination and Coping Strategies: Conceptual Frameworks forCounseling Lesbian, Gay, and Bisexual Clients. The Career Development Quarterly, 50 (1), 33-44.
- Croteu, M. J. (1996). Research on the Work Experiences of Lesbian Gay and Bisexual People: An intergrative Review of Methodology and Findings. Journal of Vocational Behavior,48.
- Demirdizen, D., Cınar S., Kesici M.R. (2012). İşyerinde Cinsel Yonelim Ayrımcılığı: LGB Bireylere Yonelik Bir Alan Calışması, IV. Sosyal Haklar Sempozyumu, 311-330.
- Doğan, E.T. (2012). Bir Sosyal Politika Meselesi Olarak LGBT Bireylerin Calışma Yaşamında Karşılaştığı Ayrımcı Pratikler, Kaos GL Dergisi, Sayı 127,13-15.
- Doğan, E.T. (2015). “İşgücü Piyasasında Cinsel Yönelim ve Cinsiyet Kimliği Ayrımcılığının SosyalPolitika Açısından Değerlendirilmesi”, Çalışma Hayatında Ayrımcılık, Der. Yıldız Tar, KaosGL Dergisi, 1: 57-76.
- Erdoğan, B. ve Köten, E. (2014). Yeni Toplumsal Hareketlerin Sınıf Dinamiği: Türkiye LGBT Hareketi. Siyasal Bilimler Dergisi, 2(1), 93-113.
- Göregenli, M. (2012). Önyargı, Kalıpyargı ve Ayrımcılık, Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar, Der.Griffin, P. (1992). “From Hiding Out to Coming Out: Empowering Lesbian and Gay Educators”,Harbeck, K. (der.) Coming Out of the Classroom Closet: Gay and Lesbian Students, Teachers, and Curricula içinde, New York: Haworth Press.
- Gulmez, M. (2010). İnsan Haklarında Ayrımcılık Yasaklı Eşitlik İlkesi: Aykırı Duşunceler. Çalışma ve Toplum, 25, 217-266.
- ILGA, (2016). State-Sponsored Homophobia. http://ilga.org/downloads/02_ILGA_State_Sponsored_Homophobia_2016_ENG_WEB_15051
- 6.pdf , (erişim tarihi: 17.05.2018).
- Kaos GL, (2009). Çalışma Hayatı ve Sendikal Süreçlerde LGB Çalışanlar Kitabı, Ayrıntı Basımevi: Ankara.
- Kaos GL, (2011) "10. Maddeye Ek: LGBT Realitesi Tanınsın!", http://kaosgl.org/sayfa.php?id=10216, (erişim tarihi: 06.05.2018).
- Kaos GL, (2016). Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı için LGBTİ Hakları El Kitabı, Kaos GL Yayınları, Ankara.
- Kaos GL, (2016). Türkiye’de Kamu Çalışanı Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İntersekslerin Durumu. Kaos GL Yayınları, Ankara.
- Kutlu, D. (2009). Calışma Yaşamında Ayrımcılık: Gey Calışanlar Orneği, Sosyal Dışlanma ve Sosyal Hizmet Sempozyumu Bildiriler Kitabı.
- Lambdaİstanbul (2006). Ne Yanlış Ne de Yalnızız: Bir Alan Araştırması Eşcinsel ve Biseksü ellerin Sorunları. İstanbul: Lambdaİstanbul.
- Lambdaİstanbul (2010). İt İti Isırmaz. Bir Alan Araştırması: İstanbul’da Yaşayan Trans Kadınların Sorunları. Punto Yayınevi: İstanbul.
- Levine, M. P., & Leonard, it (1984). Discrimination Against Lesbians in The Work Force. Signs: Journal of Women in Culture and Society, 9, 700-710.
- Oral, A.İ. ve Şişman, Y. (ed.) (2012). Sosyal Politika, Eskişehir: Anadolu Universitesi Yayınları.
- Öner, A. (2015). Beyaz Yakalı Eşcinseller, İşyerinde Cinsel Yönelim Ayrımcılığı ve Mücadele Stratejileri, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Özen Kutanis, R. ve Ulu, S. (2016). “İşgücü Piyasalarında Ayrımcılığın Kaynakları”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 359-372.
- Özturk, M. B. (2011). Sexual Orientation Discrimination: Exploring the Experiences of Lesbian, Gay and Bisexual Employees in Turkey. Human Relations, 64 (8), 1099-1118.
- Paker, M. (2012). Psikolojik Açıdan Önyargı ve Ayrımcılık, Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar, Der. Kenan Çayır ve Müge ayan Ceyhan, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
- SPoD (2012). LGBT YurttaşlarınYeni Anayasaya Yonelik Talepleri, SPoD Anayasa Calışma GrubuRaporu: http://www.spod.org.tr/turkce/eskisite/wp-content/uploads/2012/06/SPoD-Anayasa- Raporu.pdf , (erişim tarihi: 10.05.2018).
- Talas, C. (1997). Toplumsal Politika, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
- Tokol, A. (2012). Sosyal Dışlanma ve Ayrımcılık, Sosyal Politika, (ed. A.İ.Oral ve Y. Şişman), Eskişehir: Anadolu Universitesi Yayınları, 150-172.
- Tokol, A. ve Alper, Y. (ed.) (2014) Sosyal Politika, Bursa: Dora Yayıncılık.
- Weichselbaumer, D. (2003). Sexual Orientation Discrimination in Hiring. Labor Economics, (10).
- Yıldız, G. B. (2012) Calışma Hayatında LGBT Bireylere Yonelik Ayrımcılığın Onlenmesi ve İlgili Mevzuat, Kaos GL Dergisi, Sayı 127, 36-37.
