Author:
Abstract
Kadim topraklarda yaşama ayrıcalığına sahip olan biz Türkler, Anadolu coğrafyasının zenginlikleri ile jeopolitik/jeoekonomik önemden kaynaklı zorluklarını da nesillerce yaşamak durumunda kaldık. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da (TCMB), Cumhuriyetin temel kurumlarından biri olarak ülkenin kaderini paylaşarak kuruluşu çok sancılı olurken bankanın kurulabilmesi için günün konjonktürü gereği olarak bulundurulması gerekli altın rezervinin sağlanabilmesi ise yeni kurulmuş ve ekonomik zorluklar içinde olan Türkiye Cumhuriyeti için büyük bir ekonomik ve politik zaferdir. 11 Haziran 1930 tarihinde Merkez Bankası yasa tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisince (TBMM) kabul edilmiş ve 30 Haziran 1930 tarihinde 1715 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. TCMB'nin temel amacı, fiyat istikrarını sağlamak ve ekonomik dengeyi koruyarak desteklemektir. Bu bağlamda TCMB, para politikasını belirler, para arzını kontrol eder, bankalar arası piyasaları düzenler ve Türk Lirası'nın değerini korumak için gerekli önlemleri alır. TCMB'nin tarihi boyunca bazı dönemlerde para politikaları, ekonomik gelişmeler ve siyasi faktörler nedeniyle tartışmalı olmuştur. TCMB'nin bağımsızlığı, zaman zaman gündeme gelmiş ve ekonomi politikaları üzerindeki etkisi eleştirilere konu olmuştur. Bu çalışmada; genç Türkiye Cumhuriyeti’nin hayata geçirdiği, Türk ekonomik politikasını oluşturma sürecinde kilit kurumların en başında yer alan TCMB ikincil veriler ışığında ampirik olarak incelenmektedir.
Keywords
Abstract
We Turks, who have the privilege of living in ancient lands, experienced the richness of the Anatolian geography with the difficulties arising from geopolitical/geoeconomic importance for generations. While the Central Bank of the Republic of Turkey (TCMB) shared the fate of the country as one of the main institutions of the Republic, its establishment was very painful. It provides the gold reserve necessary for the establishment of the bank, as required by the current conjuncture. Its establishment is a great economic and political victory for the newly established Republic of Turkey, which was in economic difficulties. On June 11, 1930, the draft law on the Central Bank was approved by the Turkish Grand National Assembly (TBMM) and on June 30, 1930, the Central Bank of the Republic of Turkey Law No. 1715 was published in the Official Gazette and entered into force. The main purpose of the TCMB is to ensure price stability and to preserve the economic balance. In this context, the TCMB determines the monetary policy, controls the money supply, regulates the interbank markets and takes the necessary measures to protect the value of the Turkish Lira. In some periods throughout the TCMB's history, monetary policies have been controversial due to economic developments and political factors. The independence of TCMB is discussed from time to time and its effects on economic policies has been the subject of criticism. In this study; The TCMB, which is one of the key institutions in creating the young Turkish Republic’s economic policy, is examined empirically in the light of secondary data.