Yerel Bir Tarih Çalışması 1844-1845 Temettuat Defterlerine Göre Aydınşeyh Köyünün Sosyal ve Ekonomik Yapısı
Author:
Abstract
- yy Tanzimat dönemi reformlarının tesiri altında vergi alanında reform yapılması mevzusu öncelikli olarak ele alınmıştır. Bu amaçla devletin gelirler kaynaklarının belirlenmesi ve kayıt altına alınması, gelir-gider dengesinin sağlanması, vergi usul ve toplanmasındaki kusurların giderilip dönemin ihtiyacına uygun bir mali sistem oluşturulması amacıyla ülke kapsamında sayımlar yapılmıştır. Adına “Emlak, Arazi, Hayvanat ve Temettuat” sayımları denilen bu sayımlar sonucu, yirmi bine yaklaşan defter serileri oluşmuştur. Temettuat Defterleri olarak adlandırılan bu defterler; Tanzimat’ın uygulanmış olduğu bölgelerde mal- mülk, hayvan, arazi ve yaşayan vatandaşların malvarlıklarının hane bazında kaydedildiği resmi defterlerdir. Osmanlı sosyo-ekonomik tarihinin bilhassa 19. yy’deki Osmanlı Devleti için önemli bilgiler içeren bu defterler, devrin toplumsal ve iktisadi tarihinin araştırılmasında önemli kaynak görevi üstlenmektedir.
Bu çalışmada Kırıkkale ili Balışeyh ilçesine bağlı Aydınşeyh köyü ile ilgili bilgilere yer verilecektir. Aydınşeyh köyünün ekonomik, tarihi ve kültürel özelliklerinin yer alacağı bu yazıda, köyün ekonomik durumuna ilişkin bilgilere 1844-1845 yıllarındaki temettuat kayıtlarından ulaşılmıştır. Temettuat defterlerinin önemi ve içerdiği bilgilerin anlaşılması adına yerleşim yeri olarak Aydınşeyh köyü örnek olarak seçilmiştir.
Keywords
Abstract
In the 19th century, under the influence of the Tanzimat period reforms, the issue of reform in the field of taxation was prioritised. For this purpose, censuses were conducted throughout the country in order to determine and record the sources of state revenues, to ensure the balance between income and expenditure, to eliminate the defects in tax procedure and collection, and to create a financial system suitable for the needs of the period. As a result of these censuses, which were called "Real Estate, Land, Livestock and Temettuat" censuses, a series of nearly twenty thousand books were created. These books, called Temettuat Books, are the official books in which the property, livestock, land and assets of the citizens living in the regions where Tanzimat was implemented were recorded on a household basis. These ledgers, which contain important information about the Ottoman socio-economic history, especially for the Ottoman Empire in the 19th century, serve as an important source for the research of the social and economic history of the period.
In this study, information about Aydınşeyh village of Balışeyh district of Kırıkkale province will be given. In this article, which will include the economic, historical and cultural characteristics of Aydınşeyh village, information on the economic situation of the village was obtained from the temettuat records of 1844-1845. In order to understand the importance of the temettuat books and the information they contain, Aydınşeyh village was chosen as an example as a settlement.