Author:
Abstract
Osmanlı Haremi’nde hizmetçi ve eş konumundaki kadınlar yaşadıklarını sözlü ya da yazılı tarihe bırakmadıkları için Haremi anlatan eserlerin bir kısmı Avrupalı gezginler, büyükelçiler ve sarayda padişaha hizmet eden esirlerin gerçek ile kurgu arasında çeşitli tür bilgiler vermelerini sağlamıştır. On dokuzuncu yüzyılda gerçek ile kurgu arasındaki nesnellik sorunu derinleşmiştir. Böylece Hareme ilişkin bilgiler dünya görüşünden bağımsız değildir. Harem, bir görüşe göre Osmanlıyı çöküşe götüren en önemli etkenlerden biridir. Kimine göre sefahat ve entrika yuvası, kimine göre Osmanlı’nın çöküşüne sebep olmak bir yana ayakta kalmasının sebeplerinden biri, kimine göre ise padişahların mazbut aile yaşamını yansıtan evleridir. Bunlardan hangi görüşün Haremi doğru yansıttığı sorgulanırsa, hem “hepsi” hem de “hiçbiri”dir. Harem’de kadınlar, müellifler tarafından iki ayrı dünya görüşünde yan yana gelirken, kesin çözüme ulaşmadan ve yüzeysel uzlaşmayı geçmeyen eşiktedir. İki ayrı dünya görüşüne dayalı bu sosyal tabakanın bir yanında modernciler, diğer yanında İslâmcılar olsa da, modernleşme ve İslâmcılık hiçbir kontrol ve hesaplaşmadan geçmeden birbirine yabancı iki düşünce ve iki dünya görüşü olarak kalmaya devam etmektedir..
Keywords
Abstract
Women who are servant and wife in the Ottoman Harems have not left their experiences in oral or written history. Some of the works deciphering the Harem have provided information of various kinds between the fact and fiction of European travelers, ambassadors and prisoners serving the sultan in the palace. Similarly, in the nineteenth century, Western Orientalists' own fiction and fantasies created the problem of objectivity regarding the Harem. All this indicates that the information about the Harem is formed within the framework of a certain worldview. According to one opinion, one of the most important factors that led the Ottoman Empire to collapse, according to some it is a hotbed of debauchery and intrigue, according to others it is one of the reasons why the Ottoman Empire survived, aside from causing its collapse, and according to others it is their home where the sultans lead a mazbut family life. If it is questioned which of these views reflects the Harem correctly, it is both “all” and “none”. In the Harem, women stand side by side in two separate worldviews of objectivity and subjectivity, both by domestic and foreign opponents, while waiting at a threshold that does not reach a final solution and does not exceed superficial compromise. Moreover, although there are modernists on one side of a social stratum based on two separate worldviews, and Islamists on the other, modernization and Islamism are in the waiting ranks as two thoughts and two world views that are alien to each other without passing through any control and reckoning.