Author:
Abstract
Kur’ân-ı Kerîm, Arap Dili ve Belagâtı alanındaki birçok gramer kuralının tespit edilmesinde en sağlam ve güvenilir delil kabul edilmiştir. Bundan dolayı birçok gramer eserinde, şart-cevap cümlelerinin nahiv açısından açıklanması ve tahlil edilmesinde âyetlerden faydalanılmıştır. Zira Kur’ân’da şart-cevap cümlelerinin farklı edatlarla ve çeşitli varyantlarıyla fazlaca yer alması birçok nahiv âlimini âyetlerden istişhâd gösterme yoluna sevk etmiştir. Söz konusu gerekçeler dikkate alındığında Kur’ân’daki şart ve cevap cümlelerinin gramer açısından edilmesinin büyük önem arz ettiği görülmektedir. Bu çalışmada cezm eden şart edatlarının Kur’ân-ı Kerîm’de kullanımları incelenerek şart-cevap cümlelerinin Arap Dili ve Belagâtı açısından tahlili hedeflenmiştir. Bu çerçevede öncelikle cümleyi oluşturan temel ögelerden kelime, kelâm, müsned-müsnedün ileyh, cümlenin birçok yönden kısımları, gramer âlimlerinin cümle hakkındaki ihtilafları, şart-cevap cümlesi, cümlede kullanılan şart edatları ve edatların kısımları ele alınmaya çalışılmıştır. Ayrıca cezm eden şart edatları, bu edatların âyetlerdeki kullanım şekilleri, cümlenin şart-cevap cümlesi olabilmesi için gerekli olan özel şartlar ve şart cümlesinin ögeleri zikredilmiştir. Kur’ân’da şart-cevap cümlelerini içeren âyetler incelenerek bu örneklerin Arap dili grameri açısından edat/şart fiili/cevap cümlesi bağlamında açıklaması yapılmıştır. Yanı sıra gramer âlimlerinin âyetlerin tahlilleri hususundaki söz konusu ihtilaflarına da değinilmiştir. Bundan başka cezm eden veya cezm etmeyen şart edatlarının hangi âyetlerde kullanıldığı, bu âyetlerin ve geçtikleri sûrelerin sayıları araştırılarak istatistiksel sonuçlar verilmiştir.
Keywords
Abstract
The Qur'an has been accepted as the hardest and reliable evidence in determining many grammatical rules in the field of Arabic Language and Rhetoric. Therefore, in many grammatical works, versicles were used in explaining and analyzing the condition-response sentences in terms of syntax. Because the fact that the condition-response sentences take place with different prepositions and several variants in the Qur’an has led many scholars of syntax to show testimony from versicles. Taking into account all of these reasons, that has great importance to analyze the conditional and response sentences in the Quran in terms of grammar. In this study, the use of resolving conditional prepositions in the Qur’an is examined and the analysis of condition-response sentences in terms of Arabic Language and Rhetoric is aimed. In this context, firstly, the basic elements that make up the sentence are words, kalam, musnad-musnadun ilayh, parts of the sentence in many ways, the controversies of grammar scholars about the sentence, condition-response sentences, conditional prepositions and the parts of this prepositions have been tried to be discussed. Also, the resolving conditional prepositions, the usage of these prepositions in the versicles, the special conditions necessary for the sentence to be a condition-response sentence and the elements of the conditional sentence are mentioned. The versicles which containing condition-response sentences were examined in the Qur’an and these examples were explained in the context of preposition / conditional verb /response sentence in terms of Arabic language grammar. In this connection, the controversies of grammar scholars regarding the analysis of the versicles are mentioned. In addition, statistical results are given by investigating in which versicles the resolved or unresolved conditional prepositions are used, and the number of these versicles and the number of suras that contain these versicles.