J. S. BACH’IN EŞİT DÜZENLİ KLAVYE I-II ESERİ FÜGLERİNDE KONU-CEVAP-KARŞIKONU ARASINDAKİ ARALIK İLİŞKİSİ
Author:
Abstract
Barok dönemin müzik anlayışı içinde bestecilik tekniği kontrpuana dayanmaktadır. Kontrpuanda çokseslilik, Klasik dönemdeki gibi seslerin dikey olarak yerleştirilmesinde değil, partilerin yatay hareketi içindeki uyumunda aranmıştır. Barok dönemde çoksesliliğin Klasik dönemin temelini oluşturacak şekilde en olgun ve sistemli çalışma, J. S. Bach’ın klavyeli çalgılar için düzenlediği Eşit Düzenli Klavye I-II çalışmasıdır. Çünkü Bach, bu çalışmasında majör ve minor tonaliteye vurgu yapmış; dolayısıyla 3’lü (M,m) ve 6’lı (M,m) aralıkların partiler arası uyumlu ve eşit kaynaşımını ortaya çıkarmıştır. Füg, latince “kaçış” anlamına gelmektedir ve her partinin birbirini taklit ederek kovalamasından bu ismi alır. Fügün yapısını oluşturan başlıca öğeler, konu, cevap, karşıkonu, sergi, ara kesitler, stretto ve pedaldır. Bu çalışmanın amacı, J. S. Bach’ın Eşit Düzenli Klavye I-II çalışmasındaki 48 Füg arasından sergide yer alan konu-cevap-karşıkonu partileri arasında 3’lü (M,m) ve 6’lı (M,m) aralıkların dikey olarak kullanıldığı fügleri tespit ederek Klasik dönem tonalite anlayışının temellerine dair izler bulabilmektir. Bu çalışmanın evrenini füg tekniği, örneklemini ise Bach’ın Eşit Düzenli Klavye I-II çalışmasındaki 48 Füg’de yer alan konu, cevap ve karşıkonu kısımları oluşturmaktadır. Çalışma, betimsel tarama yöntemiyle seçilen Bach’ın füg notalarının sergi bölümündeki konu, cevap ve karşıkonu kısımlarında yer alan partiler arasındaki 3’lü (M,m) ve 6’lı (M,m) aralıklar arasından dikey olarak kullanılanların tespiti ve tespit edilen bulgular üzerinden bir çıkarıma varılması nedeniyle nitel bir çalışmadır. Çalışmadaki bulgular üzerinden yapılan incelemelerde, Bach’ın Eşit Düzenli Klavye I-II eserinde kontrpuan çokseslililiğini tonal bir sistem üzerine oturtarak, klasik fügdeki gibi 4’lü, 5’li ve 8’li aralıklardan ziyade, 3’lü (M,m) ve 6’lı (M,m) aralıkların dikey olarak kullanımına daha sık yer verdiği 10 füg içinde tespit edilmiş ve Klasik dönem tonalitesine zemin hazırlamış olduğu gözlemlenmiştir.
Keywords
Abstract
The music compositional technique of Baroque period is based on the counterpoint. In counterpoint, polyphony was sought not in the vertical arrangement of sounds as in the Classical period, but in the harmony of the horizontal movement of the parties. The most experienced and systematic study of polyphony in the Baroque period, which constitutes the basis of the Classical period, is the Well-Tempered Keyboard I-II study composed by J. S. Bach for keyboard instruments. So Bach emphasized major and minor tonality in this work; therefore, it has revealed the harmonious and equal fusion of 3rd and 6th (M,m) intervals between parties. The main elements that make up the fugue structure are subject, answer, opposite subject, exposition, cross sections, stretto and pedal. The aim of this study is to use the fugue in which triad (M, m) and 6 (M, m) intervals are vertically used among the subject-answer-countersubject parties in the exposition among 48 Fugues in J.S. Well-Tempered Keyboard I-II and to find traces of the basics of the Classical period tonality approaching. The study, the determination of the vertically used 3 (M, m) and 6 (M, m) intervals among the parties in the subject, answer and counter-subject parts of the exposition section of Bach's fugue notes selected by descriptive scanning method and the findings. It is a qualitative study because of an inference. Based on the findings of the study, the counterpoint polyphony in Well-Tempered Keyboard I-II was based on a tonal system, rather than the 4th, 5th and 8th intervals like in the classical fugue. It has been determined in 10 fugues that 3th (M, m) and 6 (M, m) intervals vertically are used more frequently and it has been observed that it has prepared the ground for Classical period tonality.