Author:
Abstract
Sözlük anlamı olarak tahrir ifadesi, “yazma, kaydetme, deftere geçirme” manaları taşımakta, Osmanlı maliye teşkilât yapısında vergilerin ve söz konusu vergileri veren kişilerin isim olarak kaydedilmesi adına farklı zamanlarda değişik şehirlerde gerçekleştirilen sayımları ve bu sayımların kaydedildiği defterleri ifade etmektedir. Sanayi öncesi tarım toplumu yapısının hâkim olduğu çeşitli devlet ve imparatorluklarda ülkenin vergi ve vergi nüfusu potansiyelini belirlemek maksadıyla sayımlar yapılmıştır. Mısır’da ve Akdeniz havzasının kadim medeniyetlerinde, Roma’da, Ortaçağ Avrupa devletlerinde de bu durum bilinmektedir. İslâm devletlerinde de buna benzer bazı uygulamalara rastlanır. Fakat Osmanlı tahrir sistemi genel çaplı olması yanında ayrıntı ve düzen bakımından kendine has bir özellik taşır. Bu çalışmanın amacı, Osmanlı Devletinde tahrir sisteminin, neden yapıldığı ve tahrir defter çeşitleriyle defterlerin ne şekilde yapıldığını ortaya koymaktır. Tahrir sistemi ile alakalı alan taraması yapılmış; kitap, makale ve konumuzla ilgili yüksek lisans ve doktora tezleri incelenmiş, Selaniki Tarihi gibi dönemin birinci el kaynaklarına ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
The term 'tahrir' as a dictionary has the meaning of “writing, recording, posting”, the counts in different cities and the books where these counts are recorded in order to register the taxes and names of the people who pay such taxes in the Ottoman fiscal organization.
In various states and empires dominated by the pre-industrial agricultural society structure, counts were made to determine the country's tax and tax population potential. This situation is also known in Egypt and the ancient civilizations of the Mediterranean basin, in Rome and in the medieval European states.
Some similar practices are encountered in Islamic states. However, the Ottoman tahrir system has a specific feature in terms of detail and order as well as being general in general.
Within the scope of this study, the situations related to why the Tahrir system, its books are made and how it is made will be discussed.