Author:
Abstract
Dünya tarihi pek çok ülkede bir arada yaşayan azınlıkları kullanarak o ülkeyi ayırmayı; bu şekilde güçlü olmayı hedefleyen ülkelere sahne olmuştur. 1789 Fransız Devrimi sonrasında da özgürlük kavramı etnik gruplar arasında hızla yayılarak doğudan batıya Avrupa’da özümsenmeye başlamıştır. Mozaik bir yapı sergileyen Osmanlı İmparatorluğunda da batıda Makedon asıllı gayrimüslümler arasında özgürlük duygusu yayılmaya başlamıştır. Özgürlük yalnızca Osmanlı’da değil birçok ülkede kargaşaların çıkmasına sebep olmuştur ancak Osmanlı gibi çok-uluslu bir imparatorlukta en çok milliyetçilik akımı huzursuzluk yaratmıştır. Birinci Dünya Savaşı’ndan önce, savaş sırasında ve savaştan sonra, birçok Avrupa ülkesi Osmanlı İmparatorluğu’na karşı tavır almış; Osmanlı’nın bol kaynaklarını sömürmek ve İmparatorluğu kendi pazarlarına bağlamak amacıyla 1800’lü yılların sonunda çeşitli tedbirler almaya başlamışlardı. Bu amaçla Osmanlı’dan çeşitli reformlar isteyerek bir arada yaşayan azınlıkları tespit ediyorlardı. Yayılan milliyetçilik akımları ile azınlıkların özgürlüklerine kavuşması ve bu şekilde yeni ülkelerin pazara dâhil olması mümkün hale gelmekteydi. Bulgaristan, Sırbistan, Bosna-Hersek ve Karadağ’ın bağımsızlık talepleri Elveda Rumeli adında televizyon dizisi ile izleyicilere temsil edilirken öncelikle bir tarihi süreç anlatılmaktadır fakat hemen ardından Hıristiyan ve Müslüman çatışmasına gönderme yapılarak yıllar boyu devam etmiş olan bir çekişme işlenmiştir. Çalışma kapsamında Elveda Rumeli adlı dizinin Türk milliyetçiliğinin ön plana çıkarılmasında ve Hıristiyan karşıtı kamuoyunun inşasında propaganda amaçlı olarak ne şekilde kullanıldığı ortaya konulmaya çalışılmıştır çünkü gerek tarihi arenada gerekse televizyon dizisinde farklı iki dine inanların arasında başlayan ve göç ile sonuçlanan gerçek bir olay anlatılmaktadır. Bu amaçla televizyon dizisi nitel araştırma yöntemlerinden göstergebilim tekniği kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada eser, İsviçreli Dilbilimci Ferdinand de Saussure’ün Göstergeler Modeli ve Fransız dilbilimci Roland Barthes’ın göstergeler için kullandığı Yan Anlam / Düz Anlam Modeli kapsamında analiz edilmiştir. Elde edilen bulgularda, dizide gayrimüslim çetelerin katliam, barbarlık, yıkım, yangın gibi somut yıkıcı kavramlar ile bağdaştırıldığı bir tür nefret söylemi inşa edildiği ve sonucunda da Baklanlardaki ayrışmanın ve göçün yaşandığı ortaya çıkarılmıştır.
Keywords
Abstract
In the world arena there are many countries which are trying to separate the minorities who live together in order to be powerful. After the French Revolution of 1789, the concept of freedom spread rapidly among ethnic groups and began to be absorbed in Europe from east to west. In the Ottoman Empire, which displayed a mosaic structure, the feeling of freedom began to spread among Macedonian non-Muslims in the west. Freedom caused chaos not only in the Ottoman Empire but in many countries, however, in a multinational empire such as the Ottoman Empire, the current of nationalism caused the most unrest. Many European countries took a stand against the Ottoman Empire before the First World War, during and after the war; hence, they started taking various measures in the late 1800s in order to exploit the Ottoman's abundant resources and to connect the Empire to their markets. They demanded land reform in the east and in the west from the Ottoman Empire and identified the minorities living together. In this way, it was possible for the peoples to be freed and the new countries to be included in the market with the spread of nationalism movements. While describing the life of Bulgaria, Serbia, Bosnia and Herzegovina and Montenegro in the last period of the Ottoman period and the first years of their independence with the television series called Farewell Rumelia, a historical process is first described, but a conflict that has continued for years by referring to the Christian and Muslim clashes is followed. In the scope of the study, it was tried to reveal how the TV series Farewell to Rumelia (Elveda Rumeli) was used for propaganda purposes in the foreground of Turkish nationalism and in the construction of the anti-Christian public because both in the historical arena and in the television series, a real event that started between believers of two different religions and ended with migration is described. For this purpose, television series was analyzed by using semiotics technique, which is one of the qualitative research methods. In the findings obtained, it was revealed that a kind of hate speech was built in which non-Muslim gangs were associated with concrete destructive concepts such as massacre, barbarism, destruction, fire, and as a result, the separation and migration of the Balkans was experienced.