Author:
Abstract
Özet: Kafkasya'da bir haftadan beri Azerbaycan ve Ermenistan ve Gürcüler arasında muharebe başlamıştır. Vaziyet bizim için gayet mühimdir. Şimdiye kadar Kafkasya'da sükût etmiş olan İngiliz nüfuzu tekrar tesirini göstermiş ve evvela Kafkasya'da bulunan, Rusya Sovyetleriyle düşman olan hükümetler arasında yeni yeni tesirler ortaya çıkmaya başlamıştır. Mütareke imzalandığı sırada bizim ordumuz Kars, Ardahan ve mütarekenin bir maddesi gereğince buraları biz tahliyeyi taahhüt etmiştik. Bu tetkikatımızı nazarı dikkate almaksızın ordumuzun çekilmesini talep ve icbar ettiler. Burada ordumuz çekildikten sonra Kars'ı Ermenilere, Ardahan'ın bir kısmını Gürcülere bir kısmını Ermenilere teslim ettiler. İngilizlerin takip etmek istedikleri siyaset bizim etrafımızda bir düşman çemberi tesis etmek ve hayatı millîyemizi boğmaktan ibaret idi. Bunu şimalden cenuba doğru belirtmek mümkündür.. Gürcü Hükümeti, Ermeni Hükümeti Nesturilerden yapacakları Hıristiyan bir hükümet, Musul'da İngiliz Hükümeti, Suriye şimalinde ve Adana'da Fransız Hükümeti, Antalya'da İtalya Hükümeti, Marmara ve sahillerinde beynelmilel bir hükümet, bir de şimalde Pontus hükümeti. Biz bu çemberin bir kısmını imha ettik. Fakat İngilizler tekrar bunu ikbal etmek ve İslamların Bolşevikler aleyhinde Balkanlarda zuhura gelen âdemi emniyet ve husumetlerimi daha ziyade körükleyerek İslâmları dahi Rusların aleyhine kullanmak ve Hıristiyanları dahi Rusların ve bizim aleyhimize kullanmak şartıyla orada bir Kafkas konfederasyonu teşkil emelinde uğraşmaya başlamışlardır. Buna karşı bir takım tedbirler alınmaya çalışılmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti bugünkü şeraite göre Misakı Millîye muhalif bir sulhu kabul ve imza edemez. Bunda mahzurlar vardır. Çünkü böyle ufak bir mesele için değil; istiklâlimizi temin ve müdafaa için Londra'ya giden murahhaslarımızın elindeki düstur da Misakı Millîdir. Bundan sarfınazar edemeyiz dedik. Onlar da bütün cihana karşı bunu müdafaa edeceklerdir. Binaenaleyh diğer taraftan Gürcülerle sulh yapmak isterken bundan fedakârlık yapmak olmaz. Sonra o düstur duçarı zaaf olur. Şimdi bizim, Gürcü sefareti vasıtasıyla Gürcistan Hükümetine tebliğ ettiğimiz şifahî bir nota ki bugünden Ardahan livasını ve Artvin kazasını ihtiva eder. Buraları bize iade ve teslim edecekler. Diğer taraftan Batum limanı ve şehri için ahalisinin reyine müracaatla vaziyeti tespit olunacaktır.. Yani orada da Misakı Millînin emrettiği kaydı ifade ediyoruz. Şimdi bu esas dairesinde ve Misakı Millînin emrettiği bir sulh yapmak isterlerse onu imza edebiliriz. Bu düşünce ile Misakı Milliyi tecelli ettirmek için, Kars» işgal ettik, Gümrü'yü işgal ettik ve daha birçok yerleri işgal ettik. Bu sırada Ermenistan komünizme olmuştur ve komünist bir Ermeni Hükümeti ortaya çıkmıştır. İtilaf Devletleri ve bu ittifaka dahil olmayan ülkeler, Evliye i selâseye dâhil olan yerlerden çekiliniz demediler; yalnız Gümrü'yü tahliye ediniz dediler. Kars'ın şarkından, şimalinden çekilmesini bize teklif ettiler. Biz bu teklife riayet etmedik ve etmediğimizden dolayı da onlar bizimle muharebe etmediler ve edemediler.
Keywords
Abstract
ABSTRACT For a week in the Caucasus, combat between Azerbaijan and Armenia and Georgians began. The situation is very important for us. The British influence, which has so far been silent in the Caucasus, has again been influenced, and new influences have begun to emerge between the Soviet Soviets and the hostile governments in the Caucasus. When our armistice was signed, our army in Kars, Ardahan and an article of the armistice had promised to evacuate them. They demanded that our army to withdraw without taking into consideration this investigation. After the withdrawal of our army, they handed Kars to the Armenians and some of the Ardahan to the Georgians and some to the Armenians. The politics that the British wanted to pursue were to establish an enemy circle around us and to suffocate our nationality. The Georgian Government, the Armenian Government, a Christian government from the Nestorians, the British Government in Mosul, the French Government in Syria and Adana, the Italian Government in Antalya, an international government in the Marmara and its coasts. Pontus government. We destroyed part of this circle. But again, the British began to engage in the aim of establishing a Caucasian confederation on the condition that they would use the Islam against the Russians and even use the Christians against the Russians by encouraging my security and animosity against the Bolsheviks in the Balkans. A number of measures have been taken against this. Grand National Assembly of Turkey Pact Millîy Government accepted a peace based on current circumstances and the opposition can not signature. There are drawbacks in this. Because not for such a small matter; The motto of our managing directors who went to London to provide our independence and defense is Misakı Milli. We said we couldn't avoid it. They will defend it against all the world. On the other hand, while trying to make peace with the Georgians, there is no sacrifice. Then the motto becomes weak. A note we have communicated to the Georgian Government through the Georgian embassy now includes the Ardahan liva and the Artvin accident. They will return and deliver these places to us. On the other hand, the state of Batumi for the port and city will be determined by applying to the rating of the population. Now, if they want to make a peace in this main office and ordered by the National Pact, we can sign it. With this idea, we have invaded Kars, occupied Gyumri and occupied many other places in order to manifest the National Pact. Meanwhile, Armenia became communism and a communist Armenian government emerged. The Entente States and the countries that were not included in this alliance did not say to withdraw from the places included in the Marriage; only evacuate Gümrü said. They asked us to withdraw Kars from the song and the song. We did not obey this offer, and because we did not, they did not and could not fight with us.