Author :
Abstract
Orta Asya, Roma İmparatorluğu’nun yıkılışından 1492 yılına kadar süren çağın büyük siyasî yapılarını meydana getiren ve bu bölgede kurulan imparatorluklarla etkili bir güç olan, günümüzde Ortadoğu, Avrasya ve Avrupa’nın kültürel, dini, etnik ve siyasi çehresinin şekillenmesinde etkili olan tarihin önemli merkezlerinden biridir. Bu bölge Avrasyalı toplumların sahip olduğu değerlerle birlikte dünyanın en güçlü siyasi ve kültürel yapılarının ortaya çıktığı alan olmuştur. Kültürlerin zenginleşmesinde ve devletlerarası iletişimin sağlanmasındaki en büyük etkenlerden biri İpek Yolu’dur. İpek Yolu, Orta Asya coğrafyasına jeopolitik, jeoekonomik ve jeostratejik açıdan birçok katkı sağlamıştır. Bu çalışmada, İpek Yolu’nun tarihsel oluşum süreçlerine yer verilmiş ve küreselleşme ile birlikte İpek Yolu’nun Orta Asya ülkelerinin jeopolitiğine etkisi incelenmiştir.
Keywords
Abstract
Central Asia is one of the important centers of history, which has been an effective force with the empires established in this region, which formed the great political structures of the era which continued until the year 1492 from the collapse of the Roman Empire and which influenced the shaping of the cultural, religious, ethnic and political aspects of the Middle East, Eurasia and Europe. it is one. This region has been the area where the most powerful political and cultural structures of the world emerged with the values of the Eurasian societies. One of the most important factors in the enrichment of cultures and the provision of interstate communication is the Silk Road. The Silk Road has made many contributions to the geography of Central Asia from geopolitical, geoeconomic and geostrategic aspects. In this study, the historical formation processes of the Silk Road were discussed and the impact of the Silk Road on the geopolitics of the Central Asian countries was examined.
Keywords
- Aldabek, N. A. (2002), “Ulu İpek Yolu ve Günümüzde Orta Asya Entegrasyon Safhaları”. (http://www.ekonomi.gov.tr/upload/35F3C000-D8D3-8566-45207636CF84F490/ Nurjamal_Aldabek.doc (erişim: 11.02.2019).
- Allworth, E., (2014). “History of Central Asia”. http://www.britannica.com/EB checked/topic/102315/history-of Central Asia/73536/Reunification. (05.02.2019).
- Amirahmadian, B., (2006). “Formation of New Geo-strategic Realm in Asia” (in Persian), Central Asia and the Caucasus Review, No. 52, 14s. http://arz-epak.com/documents/ebooks/CentralAsiaImportance.pdf.
- Arı, T., (2010). “Orta Asya Ve Kafkasya Rekabetten İşbirliğine”, MKM Yayıncılık, Bursa, 506s.
- Atasoy, F. (2005). “Küreselleşme ve Milliyetçilik”, Ötüken Yayınları, İstanbul.
- Atasoy, F. (2010), “Küreselleşme Çağında Yeniden İpek Yolu”, Bir Kültür Koridoru Olarak İpek Yolu Sempozyumu UNESCO TMK-Kültür ve Turizm Bakanlığı, Antalya.
- Atasoy, F. (2012), “Doğa, Kültür ve Tarih Turizminin Birliğe Katkısı “İpek Yolu Üzerinde Türklüğün Kendisini Keşfi”“, Türk Ocakları Genel Merkezi “Dilde Fikirde İşte Birlik Sempozyumu”, Milli Kütüphane Konferans Salonu, Ankara.
- Ayan, E. (2016). “Yeni İpek Yolu Stratejileri Ve Trans- Avrasya Güvenlik Sistemleri”, Tarih ve Gelecek Dergisi,2(3), ss.9-24.
- Birdişli, F & Ağır, O. (2016). “Securıty Problems Of The Sılk Road Belt In The Context Of Kırghız And Uzbek Dıspute”, IV. Avrasya Sosyal Bilimler Sempozyomu Tarihten Günümüze “İpek Yolu” Algısı: Yaklaşımlar ve Yeni Arayışlar, Bişkek: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları, ss.183-191.
- Demirler, M. (2015). “Tarihi İpek Yolunun Yeniden Canlandırılması ve Türkiye Ekonomisine Etkisi”. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Tokat.
- Djalılı, M.-R. & Kellner, T., (2000). “Moyen-Orient, Caucase et Asie Centrale: des concepts ge- opolitiques a construire et h reconstruire?” Central Asian Survey, vol. 19, ss. 117-140.
- Djalılı, M.-R. & Kellner, T., (2009). “Yeni Orta Asya Jeopolitiği”, (Çev.: R. Uzmen) Bilge Kültür Yayıncılık, İstanbul.
- Düğen, T. (2011), “21. Yüzyılda İpek Yolu”, 21. YÜZYIL Dergisi, 11(35), ss.46-60.
- Fındıkçı, A. (2006). “Dünya Ekonomisi Küreselleşmenin Neresinde?”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 3(9), ss. 21-49.
- Golden, P. B., (2011). “Central Asia in World History”, Oxford University Press, New York.
- Haase, S., (2008). “Central Asia: A Study of History, Society, Culture and its Affects on the Current Political and Economic Ideologies of Today‟s Leaders”, Hawaii Pacific University, Diplomacy and Military Studies, Hawaii.
- Held, D. & McGrew, A. (2000). “The Great Globalization Debate: An Introduction”, The Global Transformations Reader, Cambridge: Polity Press.
- Heywood, A. (2006). “Siyaset”, (Çev.: B. B. Özipek, B. Seçilmişoğlu, A. Yayla ve H. Y. Başdemir), Ankara: Adres Yayınları.
- İlhan, S. (1971). “Jeopolitikten Taktiğe”, İstanbul: Harp Akademileri Yayınları.
- İlhan, S. (1999). “Dünya Yeniden Kuruluyor İstanbul: Ötüken Yayınları.
- İlhan, S. (2003),” Jeopolitik Duyarlılık”, İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Kafkasyalı, M. S., (2012). “Orta Asya‟da Güç ve Zihniyet”, Bölgesel ve Küresel Politikalarda Orta Asya, (Ed.: M. Savaş Kafkasyalı), SFN Televizyon Tanıtım Tasarım Yayıncılık, Ankara
- Kazansev, A., 2008. “BolĢaya igra s neizvestnımi pravilami: mirovaya politika i Sentralnaya Aziya” (Kuralları belli olmayan büyük oyun: dünya politikası ve Orta Asya) (Birinci baskı). Moskova: Fond Naslediya Evraziyi Yayınları.
- Keyman, E. F. (2006). “Küreselleşme, Uluslararası İlişkiler ve Hegemonya”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 3(9), ss. 1-20.
- Kort, M., (2004). “Nations in Transition: Central Asian Republics”, Library of Congress Cataloging-in-Publication Data, New York.
- Kurat, A. N. (2010). “Rusya Tarihi Başlangıçtan 1917‟ye Kadar”, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Kürkçü, D. D., (2013). “Küreselleşme Kavramı Ve Küreselleşmeye Yönelik Yaklaşımlar”, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication–TOJDAC, 3(2): 1-11.
- Kydyrli, D.(2016), “Medeniyetler Diyaloğu İnşasında İpek Yolunun Önemi”, Yükselen İpek Yolu 2.Cilt, Türk Yurdu Yayınları, Ankara, ss. 89-103.
- Lloyd, S.J., (1997). “Land-locked Central Asla: Iraplications for the future”, Geoploitics and In- ternatioanl Boundaries, vol. 2, ss. 97-133.
- Mughees A., Rubab M., & Akram S., (2015). “Geo-Strategıc Analysıs Of Central Asıa And Interests Of Pakıstan”, Grassroots, 2(49), ss.144-151.
- Nakip, M., (2012). “Bölgesel ve Küresel Politikalarda Orta Asya”, Ankara-Türkistan: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, SFN Yayıncılık, Ankara, 600s.
- Ovalı, Serap. (2008). “Traceca Projesi ve Türkiye”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 1(1), www.kenancelik.com/documents/iiid9SERAP_OVALI.pdf.
- Özdemir, H. (2006). “Küreselleşme Avrupa Birliği ve Türkiye Üçgeninde Kimlik Parçalanması ve Kimlik Yönetişimi”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 3(9),ss. 173-203.
- Pamuk, B. (2007), “İpek Yolu Ticareti ve Erzurum”, Tarih İncelemeleri Dergisi,22(2), ss.125-143.
- Rosenau, J., (1990). “Turbulence in world politics: a theory of change and continuity”, New York, London (ete.), HarvesterWheatsheaf, 1990, 480s.
- Sandıklı, A. (2015). “Jeopolitik ve Türkiye Riskler ve Fırsatlar”, Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi, Bilgesam Yayınları, İstanbul.
- Savran, S. (2008). “Kod Adı Küreselleşme 21.Yüzyılda Emperyalizm”, İatanbul: Yordam Kitap
- Sezgin, E. & Yılmaz, S. (1965), “Jeopolitik”, İstanbul: Harp Akademileri Yayınları.
- Shirk, S. L. (2007). “China Fragile Superpower”, Oxford Press.
- Tanrısever, O., (2004). “Orta Asya ve Çevresindeki Bölgesel İş Birliği Arayışlarında Rusya Faktörü”, (Der.: E. Efegil, P. Akçalı ve E. H. Kılıçbeyli) Yakın Dönem Güç Mücadeleleri Işığında Orta Asya Gerçeği, Gündoğan Yayınları, İstanbul.
- Taylor, P.J., (1993). “Geopolitical world orders” in Poliıical Geography of the Twentieth Century. A Global Analysis, edited by Peter J. Taylor, London, Belhaven Press.
- Toprak, A. (2008), “Doğu-Batı Kültürel Etkileşiminde İpek Yolu (Başlangıçtan Göktürk Dönemi Sonuna Kadar)” Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Waugh, D. C. & Toner, E. (2013). “The Silk Roads in History” https://www.penn.museum/documents/publications/expedition/PDFs/52-3/waugh.pdf (25.02.2019).
- Yeşiltaş, M. & Durgun, S. (2015), Coğrafya ve Jeopolitiği Tartışmak: Eleştirel Bir Değerlendirme, Türkiye Dünyanın Neresinde? Hayali Coğrafyalar, Çarpışan Anlatılar, (Der.: M. Yeşiltaş, S. Durgun ve P. Bilgin), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
- Yıldıran, M. (2010),”Türkiye‟nin Hayat Alanındaki Dış Ticaret Stratejisi: Doğudan Yükselen Pazarlar ve Yeni Yönelimlerin Ekonomi Politiği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), ss.313-338.
- Yıldıran, M. (2013). İpekyolu Ekonomileri Türkiye İçin Alternatif Vizyon. İstanbul: Hiperlink
- Yıldızdağ, C. (2005), “VII.-X. YY.‟larda İpek Yolu Ticaretinin Türk Tarihine Etkileri”, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
