OKUL MÜDÜRLERİNİN ÇATIŞMA YÖNETİM STİLLERİ İLE ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı okul müdürlerinin çatışma yönetim stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Nicel araştırma deseninde kurgulanan araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Bu araştırmada evreni Diyarbakır ilinin Kayapınar ilçesi sınırları içerisinde yer alan kamu ortaokullarında görev yapan 1114 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmaya basit seçkisiz örneklem yöntemiyle 278 öğretmen katılmıştır. Araştırmada verilerin analizinde yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma testi, pearson momentler korelasyon katsayıları ve regresyon analizi yapılmıştır. Korelasyon sonucuna göre, duygusal bağlılık algıları ile çatışma yönetme stillerinden tümleştirme, ödün verme ve uzlaşma stil türleri aralarında olumlu doğrultuda ve orta seviyede, kaçınma stili ile olumlu doğrultuda ve düşük seviyede, hükmetme stiliyle ise de olumsuz doğrultuda ve orta seviyede bir bağlantı saptanmıştır. Öğretmenlerin devam bağlılık algıları ile çatışma yönetme stillerinden tümleştirme, ödün verme ve uzlaşma stili türleri aralarında olumlu doğrultuda ve orta seviyede, kaçınma stili ile aralarında olumlu doğrultuda ve düşük seviyede, hükmetme stiliyle ise de olumsuz doğrultuda ve düşük seviyede bir bağlantı saptanmıştır. Öğretmenlerinin normatif bağlılık algıları ile çatışma yönetme stillerinden tümleştirme, ödün verme kaçınma ve uzlaşma stili türleri aralarında olumlu doğrultuda ve orta seviyede, hükmetme stiliyle ise de olumsuz doğrultuda ve orta seviyede bir bağlantı saptanmıştır.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to examine the relationship between school principals 'conflict management styles and teachers' organizational commitment levels. The relational screening model was used in the research, which was designed in quantitative research design. The population of this study consists of 1114 teachers working in public secondary schools located within the borders of Kayapınar district of Diyarbakır. 278 teachers participated in the study using the simple random sampling method. Percentage, arithmetic mean, standard deviation test, pear-moments correlation coefficients and regression analysis were used in the analysis of the data. According to the result of the correlation, there was a positive and moderate connection between the perceptions of emotional attachment and the style types of integration, compromise and reconciliation from conflict management styles, in a positive and medium level, with avoidance style in a positive direction and with a low level, with a domination style in a negative direction and a medium level. Teachers' perceptions of attendance and conflict management styles were found to be positively and moderately correlated with the types of integration, compromise and reconciliation style, with avoidance style in a positive and low level, and with the domination style in a negative direction and at a low level. There was a positive and medium connection between teachers' perceptions of normative commitment and conflict management styles (integration of conflict management styles), avoidance of compromise and compromise style, and a negative and medium level connection with the style of domination.
Keywords
- Abacıoğlu, Mürüvvet. “Okul Müdürlerinin Çatışma Yönetimi Stilleri İle Okul Kültürü Arasındaki İlişkininİncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2005.
- Ada, N. (2013). Örgütlerde Çatışma Nedenleri ve Çözüm Önerileri: Bir Literatür Çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(1), 59-74.
- Akar, C, Yıldırım, Y. (2008). Yöneticilerin Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini Ve Rol Stres Kaynakları Arasındakiİlişkiler: Yapısal Denklem Modeliyle Beyaz Et Sektöründe Bir Alan Uygulaması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (2), 97-113.
- Akkirman, A. (1998). Etkin Çatışma Yönetimi Ve Müdahale Stratejileri. D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 13(II), 1-11.Alper Ay F., Ulusoy H., Tosun N. (2015). Akademisyenlerin Çalıştıkları Bölüme Ve Üniversiteye OlanÖrgütsel Bağlılık Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt: 8 Sayı: 36.Şubat 2015.(749-762).
- Altuntaş, M. (2008). Resmi kurum ortaöğretim öğretmenlerinin çatışma yönetimi stillerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Bayram, L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59, s. 59- 139 Büyüköztürk, Ş., vd. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Cohen, L., Manion, L., &Morrison, K. (2007). Research methods in education. New York: Routledge.
- Dağlı, A., Elçiçek, Z., ve Han, B. (2018), Örgütsel Bağlılık Ölçeği'nin Türkçe ‘ye Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(68), 1765-1777.
- Dayanan Uğur, İ. (2017). Öğretmen algılarına göre yöneticilerin güç kaynakları ile çatışma yönetimi stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Master'sthesis, Siirt Üniversitesi).
- Doğan, A. N. (2012). Yöneticilerin Algılanan Güç Tarzları ile Çatışma Yönetim Tarzları Arasındaki İlişki veBir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://yok.gov.tr/ [Erişim Tarihi: 07.03.2017].
- Field, A. (2009). Discovering Statics Using SPSS. London: SAGE Publications Ltd
- Friedman, A. R., Tidd, T. S., Currall, C. S. ve Tsai, C. J. (2000). What Goes Around Comes Around: TheImpact of Personal Conflict Styles on Work Conflict and Stress. International Journal of Conflict Management, 11, 32-55.
- Gümüşeli, İ. A. (1994). İzmir Ortaöğretim Okulları Yöneticilerinin Öğretmenler ile Aralarındaki ÇatışmalarıYönetme Biçimleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Anakara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://yok.gov.tr/ [Erişim Tarihi: 13.10.2015].
- Gürer, A., Öneren, M., ve İ. Bozacı (2014). Çalışanların Bireysel Değerleri İle Örgütsel Çatışma YönetimiArasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Kamu Yöneticileri Üzerine Bir Araştırma, The Journal of Academic Social Science Studies, 29, 439-455, Autumn III.
- Himmetoğlu. B. (2014). İlkokullardaki öğretmen görüşlerine göre okul kültürü ile yöneticilerin çatışmayönetimi stratejilerinin arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir
- Joo, B. (2010). Organizational commitment for knowledge workers: The roles of perceived organizationallearning culture, leader-member exchange quality, and turn over intention, Human Resource Development Quarterly, 21(1), 69- 85.
- Karakaya, İ. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Edt.) Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı.
- Karakuş, M. ve Çankaya, İ. (2009). Okul Yöneticilerinin Kişilik Özelliklerinin Çatışma Çözme Stratejileri Üzerindeki Etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 111-118.
- Karcıoğlu F. ve Alioğulları Z.D. (2012). Çatışmanın Nedenleri ve Çatışma Yönetim Tarzları İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 3-4, 2012, 215-237.
- Karcıoğlu F. vd. (2012). Çatışma Yönetim Stratejisinin Tahmin Edicileri Olarak Örgütsel Kültür Tipleri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 1, 2012, 77-91.
- Karip, E. (2013). Çatışma yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Kim, S. S., Donghoon, S., Heather, C. V., Patricia, F. H. ve Christian, V. (2018). How do callings relate tojob performance? The role of organizational commitment and ideological contract fulfillment. Human Relations, 1- 19.
- Korkmaz, A. (2013). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin çatışma yönetimi stratejileri ve iş doyumlarıarasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Meyer, J.P. &Allen N.J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment, Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
- Nartgün, Ş ve Menep, İ. (2010). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığa İlişkin Algı Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1, 288- 316.
- Obeng, K. ve Ugboro, I. (2003). Organizational Commitment Among Public Transit Employees: An Assessment Study. Journal of the Transportation Research Forum. 57(2), 83-98.
- Örnek, A. Ş. (2013). “Etkin Çatışma Yönetimi ve Akademisyenlerin Karşılaştıkları Çatışma Nedenlerine Yönelik Bir Araştırma”, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 25-50.
- Psenicka, C. ve Rahim, A. (2002). A Model of Emotional Intelligence and Conflict Management Strategies: A Study in Seven Countries. The International Journal of Organizational Analysis, (10) 4, 302-326.
- Rahim, M.A. (2000). Emprical Studies On Managing Conflict. The International Journal of Conflict Management, 11(1),5-8.
- Rahim, M. A. (2002). Toward a theory of managing organizational conflict. The International Journal of Conflict Management, 13 (3), 206-235
- Recepoğlu, E., Kılınç, A.Ç., Şahin, F. ve Er, E. (2013). Öğretim Elemanlarının Kişilik Özellikleri ileÖrgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki, Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/6 Spring 2013, 603-617.
- Şirin, E. F. (2008). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Yöneticilerinin Liderlik Stilleri ve Çatışma Yönetimi Stratejilerinin İncelenmesi. (Doktora), Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Tamer, İ., İyigün, N., & Sağlam, M. (2014). Örgüt kültürünün örgüte bağlılık üzerindeki etkisi: birperakende işletmesi çalışanları üzerinde araştırma. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(8), 187-202.
- Uğraşoğlu, İ.K. ve Çağanağa, Ç.K. (2017). Öğretmenlerin örgüte bağlılık düzeylerinin farklı değişkenleraçısından incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports ve Science Education, 6, (4), 10-38
- Var, M. (2016). Mobbing davranışları ile örgüt kültürü arasındaki ilişki: Bir kamu kurumu örneği.(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir
- Yaşlıoğlu, M. vd. (2013). Duygusal Zekâ ve Çatışma Yönetimi Yöntemleri Arasındaki İlişki Ve Bu İlişkide Lider Üye Etkileşiminin Rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22), 193.
- Yıldızoğlu, H.ve Burgaz, B. (2014). Okul Yöneticilerinin Beş Faktör Kişilik Özellikleriyle ÇatışmaYönetimi Stili Tercihleri Arasındaki İlişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 295-310.
