Author :
Abstract
Çocuk dergileri, sadece çocuk edebiyatı ile ilgilenenler için değil, sosyoloji, pedagoji, tarih ve sanat tarihi araştırmacıları için de önemlidir. Yakın tarihimizin sosyolojik ve psikolojik gelişimi hakkında bilgi sahibi olmak isteyenler ile eğitimciler için kaynak durumunda olan çocuk dergileri, eğitim tarihinin ayrılmaz bir parçasıdır. Türkiye' de çocuk dergiciliğinin doğuşu Tanzimatla birlikte hız kazanan sosyal değişimin bir devamı niteliğindedir. İlk çocuk dergisi Mümeyyiz, 1869 yılında yayın hayatına başlamıştır. Bu çalışmada; örnek olarak Türkiye’de altı çocuk dergisi üzerinden altı kapak tasarımı seçilmiştir. Üç çocuk dergisi Osmanlıca dönemine ait olup diğer üç dergi ise günümüz çocuk dergilerden seçilmiştir. Bu dergiler; Çocuklara Talim dergisi, Çocuklara Mahsus Gazete dergisi, Yeni Yol dergisi osmanlıca olup; Atlas Çocuk dergisi, Bilge Çocuk eğitim dergisi ve Bilim Çocuk dergisi de güncel çocuk dergilerinden seçilmiş olmaktadır. Osmanlıca dönemine ait toplam sayısı 54 olan Osmanlıca çocuk dergilerinden kapak sayfası düzenli olan üç tane dergi seçilmiştir. Bunun temel sebebi ise diğer ilk dönem veya başlangıç dönemi dergilerinin çoğunda kapak sayfasının olmayışı ya da kapak sayfasının düzensiz oluşu olarak tespit edilmiştir. Ayrıca; çalışmada günümüz çocuk dergilerden sadece 3 ünlü çocuk dergisi seçilmiştir. Araştırma alanı altı örneklem dergi ile sınırlandırılmıştır. Araştırmamızda sonuç olarak; Basılı yayın ürünlerinden biri olan dergiler, kapaklarında yer alan görsel kodlar aracılığı ile hedef kitlelere ulaşmakta ve ilk etkileşimi oluşturmaktadır. Bu etkileşim ile oluşan iletişim daha çok görsel bir iletişim türüdür. Bilindiği gibi, görsel iletişim, kapakta yer alan tüm görsel kodların bir araya gelerek, o kodların kolay ve anlaşılır bir şekilde sunumunu sağlayan bir iletişim türüdür. Söz konusu görsel kodların belli bir düzen içerisinde aktarımı da “tasarım” aracılığı ile sağlanmaktadır. Bilindiği üzere çocuk dergilerinde; çocukların neler bilmelerini, nasıl olmalarını, nelerin değerli olduğunu göstermek ve aynı zamanda eğitmek temel hedeftir. Bu bağlamda, bu dergilerin kapakların tasarımı, illüstrasyon ve resimleri çok önemlidir ve bunları hazırlayan kişilerin sadece bir tasarımcı değil aynı zamanda çocukların piskolojisini bilen, çocuklara eğitim veren kişiler olması büyük bir önem taşımaktadır. Zira, bu dergiler çocuklar üzerinde etkili olması nedeniyle diğer dergilere nazaran daha dikkatli ve özenli tasarlanması bir mecburiyettir. Bu bilgilerden hareketle; Türkiye’de tarih boyunca çocukların dünyasına dergiler ve dergi kapakları üzerinden yapılan araştırmalarla da ulaşmak mümkündür.
Keywords
Abstract
Children's magazines are important not only for those interested in children's literature, but also for researchers of sociology, pedagogy, history and art history. Children's magazines, which are a resource for those who want to be informed about the sociological and psychological development of our recent history and educators, are an integral part of the history of education. At Turkey child journalism with its reorganization is a continuation of the accelerated social change. The first children's magazine Mümeyyiz started its publication life in 1869. In this study; for example, six cover design out of six children's magazine is selected in Turkey. Three children's magazines belong to the Ottoman period and three other magazines were selected from today's children's magazines. These magazines; Talim magazine for children (Drill magazine), speical Newspaper magazine for Children, Yeni Yol magazine (New Way magazine) are in Ottoman language; Atlas Children's magazine, Bilge Children's educational magazine (Wise kid) and Bilim Children's magazine (Science) are also selected from current children's magazines. Three magazines with regular cover pages were selected from the Ottoman children's magazines with a total number of 54 from the Ottoman period. The main reason for this was determined as the absence of cover page or irregular cover page in most of the other first period or beginning period magazines. Also; In the study, only 3 famous children's magazines were selected from today's children's magazines. The research area is limited to six sample journals. As a result of our research; The magazines, which are one of the printed products, reach the target audiences and create the first interaction through the visual codes on their covers. Communication formed by this interaction is mostly a visual communication type. As is known, visual communication is a type of communication that provides all the visual codes on the cover to come together and present them easily and clearly. The transfer of these visual codes in a certain order is also provided by “design”. As it is known, in children's magazines; The main goal is to show what children should know, how they should be, what is valuable, and also educating is the main goal. In this context, the design, illustrations and pictures of these magazines are very important and it is of great importance that the people who prepare them are not only a designer but also those who know the psychology of the children and provide education to children. Because these magazines are effective on children, it is a necessity to design them more carefully and thoughtful than other magazines. Based on this information; Throughout history, it is possible to reach the world of children's magazines in Turkey with researches done on magazine covers too.
Keywords
- Çiçek, E. (2017). “Fotoğraf ve Video Lisans Bölüm Öğrencilerinin Sosyal Medyadaki Estetik,
- Çiçek, E. (2017). “Fotoğraf ve Video Lisans Bölüm Öğrencilerinin Sosyal Medyadaki Estetik,Plastik ve Etik Bilinç Yansımasının İncelenmesi”, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Çiçek, E. (2018). Sihirli Belge Fotoğrafın Osmanlı Devletinde Kabulü, Gelişimi ve II. Abdülhamid Dönemi, Social Sciences Studies Journal, Cilt 4, Sayı 23.
- Ghonche. G. (2019). “Osmanlıca Yayınlanmış Çocuk Dergileri: Grafik Tasarım Açısından Bir İnceleme”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Karter, R., B, Day & P,Meggs, (1993).Typographic Design: Form and Communication, John Willey and Sons, Canada.
- Şahinbay ,S. (1991). “Yazılı Alman Basını İçinde Gençlik Basını”, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Oğuzkan, A.F. (1987). Yerli ve Yabancı Yazarlardan Örneklerle Çocuk Edebiyatı, Ankara, Emel Matbaacılık.
- Oğuzkan , A. F. (1987). “Dünya Çocuk Edebiyatının Ana Çizgileri” Çocuk Edebiyatı Yıllığı, Özkırımlı, A. (1990). Çocuk Edebiyatı, Türk Edebiyatı Ansiklopedisi, C.II, Cem Yayınevi.
- İnuğur, M. N. (1993). Basın ve Yayın Tarihi, İstanbul.
- https://cicicee.com/dergi/atlas-cocuk-/, Erişim 20.04.2019.
- https://www.kitaptakipcileri.com/Bilge-Cocuk-Dergisi-OCAK-2017-Sayisi-Takvim-Ve-Tas-Zeka- Oyunu-HEDIYE,PR-4686.html /, Erişim 25.04.2019.
- https://bilimcocuk.tubitak.gov.tr/, Erişim 22.05.2019.
