Author :
Abstract
Pierre Bourdieu’nun eril tahakküm kavramıyla R.W. Connell’in hegemonik erkeklik üzerine yapmış olduğu tartışmalar bu çalışmanın teorik güzergâhını oluşturmaktadır. Çalışmanın çıkış noktası olan eril tahakküm ve hegemonik erkeklik, bünyesinde erkek merkezli toplum, beden nosyonu, itaat-tahakküm ilişkisi, eril ve dişil bedenler, üretim ve yeniden üretim koşullarıyla, habitus, sembolik şiddet ve patriarşi gibi diğer kavramları da barındırmaktadır. Bu doğrultuda bahsi geçen kavramlar, 1970’li yıllarda milliyetçi kodların güçlü bir şekilde tezahür edildiği Fatih’in Fedaisi Kara Murat çizgi romanı merkeze alınarak incelenecektir. Kavramlar ve kahraman arasındaki bağ, dönem içerisinde yayınlanan çizgi roman, kahramanın yaratıcılarının söylemleri ve literatür taraması dikkate alınarak yapılacaktır. Bu minvalde ilk olarak Türkiye’de çizgi romanların gelişim süreci ele alınacaktır. Ardından Kara Murat çizgi romanının tarihsel serüveni tartışılacaktır ve erkek merkezli bir toplumun hikâyesi olan Kara Murat çizgi romanı analiz edilecektir. Çizgi roman kahramanı Kara Murat’ın dilsel pratikleri ve kültürel yatkınlıkları temel alınarak eleştirel bir yaklaşımla eril tahakküm ve hegemonik erkeklik kavramlarının izi sürülecektir.
Keywords
Abstract
With Pierre Bourdieu’s concept of masculine domination, R.W. Connell’s discussions on hegemonic masculinity constitute the theoretical route of this work. The starting point of the study, masculine domination and hegemonic masculinity, male-centric society, the concept of a body, the relationship between obedience and dominance, masculine and feminine bodies, the conditions of production and reproduction, habitus, includes other concepts such as symbolic violence and patriarchy. The concepts mentioned in this line will be examined by centering on the, Fatih’s Guard Kara Murat comic book, in which nationalist codes were strongly manifested in the 1970s. The link between concepts and the hero will be made by taking into account the comics published during the period, the discourses of the protagonist’s creators and the literature review. In this context, the development process of comics in Turkey will be discussed first. Then the historical adventure of Kara Murat comics will be discussed and the story of a male-centric society, Kara Murat comics will be analyzed. The concept of masculine domination and hegemonic masculinity will be followed by a critical approach based on the linguistic practices and cultural predispositions of the comic book hero Kara Murat.
Keywords
- “Adım Adım Çizgi Roman” #1 – Ekoller, Erişim Tarihi: 15.06. 2019
- “Adım Adım Çizgi Roman” #1 – Ekoller, Erişim Tarihi: 15.06. 2019 https://kahramangiller.com/cizgi-roman/adim-adim-cizgi-roman-1-ekoller/
- “Kara Murat Çizgi Roman Kapakları”, Erişim Tarihi:08.05.2019, http://alkislarlayasiyorum.com/icerik/343847/kara-murat-cizgi-roman-kapaklari
- “The Story Of Bandes Dessinées”, Erişim Tarihi: 15.06.2019, https://theculturetrip.com/europe/france/articles/the-story-of-bandes-dessinees/
- 15.01.2015. “Rahmi Turan, Kara Murat Efsanesi Geri Döndü”, Sözcü Gazetesi, Erişim Tarihi:16.06.2019, https://www.sozcu.com.tr/2015/yazarlar/rahmi-turan/kara-murat-efsanesi-geri-dondu- 710546/
- 21.12.2017. “Abdullah Turhan'dan Kara Murat sitemi”, Ensonhaber DHA, Erişim Tarihi: 10.06.2019, https://www.ensonhaber.com/abdullah-turhandan-kara-murat-sitemi.html
- 23.08.2017. “Fatih’in Fedaisi Kara Murat”, Türk Sinema Araştırmaları, Erişim Tarihi: 20.04.2020, https://www.tsa.org.tr/tr/film/filmgoster/3009/fatih-in-fedaisi-kara-murat#_
- 27 Ocak 1949. “Sabahattin Alinin Katli Hadisesinde Yeni Deliller”, Cumhuriyet. 27 Ocak 1974. “Yepyeni Bir Dergi Kara Murat”, Günaydın Gazetesi.
- 29.04.1948. Cumhuriyet Gazetesi, https://www.cumhuriyetarsivi.com/monitor/index.xhtml 5 Aralık 1971. “Kara Murat”, Günaydın Gazetesi.
- Açıkel, F. (2016). “Kutsal Mazlumluğun Psikopatolojisi”, Toplum ve Bilim, Güz: 98-153.
- Adorno, T. W. (2007). Minima Moralia Sakatlanmış Yaşamdan Yansımalar (Çev./ Orhan Koçak ve Ahmet Doğukan), Metis Yayınları, İstanbul.
- Ali, S. (1998). Markopaşa Yazıları ve Ötekiler, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
- Alsaç, Ü. (1994). Türkiye’de Karikatür Çizgi Roman ve Çizgi Film, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Apaydın, G. (2007). “Kenardalığın Suç Ortakları: Cinsellik ve Beden”. (Ed. Levent Cantek), Çizgili Kenar Notları, ss. 147-157, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Bora, T. (2007). “Bilmemnetepe’nin Tırsınç Dünyası ve Lanetli Sınıf”. (Ed. Levent Cantek), Çizgili Kenar Notları, ss. 67-78, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Bourdieu, P. (2015). Ayrım Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi (Çev./ Derya Fırat Şannan ve Ayşe Günce Berkkurt), Heretik Yayınları, Ankara.
- Bourdieu, P. (2018). Eril Tahakküm (Çev./ Bediz Yılmaz), Bağlam Yayınları, İstanbul.
- Campbell, J. (2010). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu (Çev./ S. Gürses), Kabalcı Yayınları, İstanbul.
- Cantek, L. & Gönenç, L. (2017). Muhalefet Defteri, Türkiye’de Mizah Dergileri ve Karikatür, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Cantek, L. (2014). Türkiye’de Çizgi Roman, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Cantek, L. (2015). Markopaşa Bir Mizah ve Muhalefet Efsanesi, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Cantek, L. (2016a). “Türkiye’de Çizgi Roman’ın Umumi Manzarası”. (Ed. Levent Cantek), Çizgili Hayat Kılavuzu, ss. 15-49, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Cantek, L. (2016b). “Türkiye’de Erotik Çizgi Romanlar”. (Ed. Levent Cantek), Çizgili Hayat Kılavuzu, ss.465-476, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Connell, R. W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar Toplum Kişi Cinsel Politika (Çev./ Cem Soydemir), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- Connell, R. W. (2019). Erkeklikler (Çev./ Nagihan Konukçu), Phoenix Yayınları, Ankara.
- Çalışkan, M. (2020). “Kara Murat Fatih’in Fedaisi”, Erişim Tarih: 21.04.2020, https://www.haberturk.com/kara-murat-fatih-in-fedaisi-2651635
- Fatih’in Fedaisi Kara Murat, 25 Aralık 1974, Sayı 48.
- Fatih’in Fedaisi Kara Murat, 30 Ocak 1974, Sayı:1.Fatih’in Fedaisi Kara Murat, 4 Eylül 1974, Sayı: 32.Fatih’in Fedaisi Kara Murat, Ağustos 1974, Sayı 30.Fatih’in Fedaisi Kara Murat,19 Mart 1975, Sayı 60.Gönenç, L. (2007). “Arka Sokakların Dergisi Mikrop”. (Ed. Levent Cantek), Çizgili Kenar Notları, ss.101-127, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Gravett, P. (1989). “Avrupa’da Çizgi Roman: Göz Kamaştıran Saygınlık” (Çev./ Esra Tümer), Argos, ss.76-82.
- Güngör, N. (2008). Abdülcanbaz Turhan Selçuk’tan İnsan Manzaraları, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul.
- Hume, D. (1986). İnsan Zihni Üzerine Bir İnceleme (Çev./ Selmin Evrim), Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara.
- İnanoğlu, T. (1972). Fatih’in Fedaisi Kara Murat, Yönetmen: Natuk Bayhan, Senarist: Fuat Özlüer, Erdoğan Tünaş, Süre: 87 Dakika, Renkli 35 mm.
- Kepekçi, E. (2012). “(Hegemonik) Erkeklik Eleştirisi ve Feminizm Birlikteliği Mümkün Mü?”, Kadın Araştırmaları Dergisi, (11): 59-86.
- Lloyd, G. (2015). Erkek Akıl Batı Felsefesinde Erkek” ve “Kadın (Çev./ Muttalip Özcan), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- Philo, (1981). Allegorical İnterpretation of Genesis (Çev./D F. H. Colson ve G.H. Whitaker), III. Bölüm, LXXI Cilt I, Harvard University Press, Cambridge.
- Sağır, G. (2019). “Minimum Virtù Maksimum Fortuna: Devlet Bahçeli” Karizma ve Lider Kültü, 5. Siyasal Psikoloji Konferansı, Özet Bildiri, ss. 3, Eskişehir.
- Schroder, K. (2004). “Hypermasculinity”. (Ed. M. Kimmel ve A. Arason), Men & Masculinites: A Social, Cultural, And Historical Encylopediass, ss. 417-419, ABC-Clio Inc., California.
- Swartz, D. (2011). Kültür ve İktidar Pierre Bourdieu’nun Sosyolojisi (Çev./ Elçin Gen), İletişimŞenol, F. & Cantek, L. (2007). “Çizgi Romanlarda Kenar Mahalle”. (Ed. Levent Cantek), Çizgili Kenar Notları, ss. 9-28, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Türk, H. (2008). “Eril Tahakkümü Yeniden Düşünmek”, Toplum ve Bilim, (112): 119-146. Türk, H. (2013). Hayali Kahramanlar Hakiki Erkekler, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Ünlü, B. (2015). “Türklük Performansları”, Birikim Dergisi, http://www.birikimdergisi.com/guncel-yazilar/1254/turkluk-performanslari#.XQZwF7xLjIU
