9. Sınıf Coğrafya Ders Kitabında Doğal Sistemler Ünitesinin Ölçme ve Değerlendirme Sorularının Kazanımlara Uygunluğu Üzerine Bir Değerlendirme
Author :
Abstract
Öğrenme öğretme sürecinde materyal çeşitliliği önemlidir, ancak en temel materyal olan ders kitaplarının gerekli ve yeterli niteliklere sahip olması daha da önem arz etmektedir. Ders kitapları, belirlenen kazanımları edinmede önemli bir işlevi yerine getirmektedir. Bu nedenle ders kitaplarında doğru ve güncel bilgiler verilmesi ve konuyu bütünleyen görsel materyallerle zenginleştirilmesi önemlidir. Ders kitaplarında, öğrencilerin belirlenen kazanımlara ne ölçüde ulaştığının belirlenmesinde kullanılacak ölçme ve değerlendirme etkinliklerinin bulunması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı; 9.sınıf coğrafya ders kitabında yer alan doğal sistemler ünitesindeki kazanımların, yenilenmiş Bloom taksonomisinde hangi basamağa karşılık geldiğini belirleyerek, doğal sistemler ünitesindeki ölçme ve değerlendirme sorularının öğretim programındaki kazanımlarla olan uygunluğunu değerlendirmektedir. Araştırmada doküman incelemesi yöntemi kullanılarak doğal sistemler ünitesinde yer alan on üç kazanım incelenmiştir. Araştırmada; doğal sistemler ünitesindeki soruların çeşitliliği, Bloom taksonomisindeki bilişsel alanın alt basamaklarına yönelik soru içerip içermediği, bu basamaklardaki dağılımın dengeli olup olmadığı ve ilgili kazanımı ölçüp ölçmediğine yönelik bulgulara yer verilmiştir. Çalışmada doğal sistemler ünitesinde; anlama basamağında on bir, uygulama ve değerlendirme basamaklarında birer kazanım tespit edilirken; hatırlama, çözümleme ve yaratma boyutunda ise herhangi bir kazanım tespit edilememiştir. Sonuç olarak kazanımların homojen bir dağılış göstermediği, üst seviye bilişsel süreç boyutları ile ilgili kazanımların yetersiz olduğu görülmüştür. Bu göstergeler, 9. Sınıf Coğrafya ders kitabında doğal sistemler ünitesindeki ölçme sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirildiğinde anlamlı öğrenmeyi gerçekleştirmede yeterli derecede etkili olmayacağı sonucunu oluşturmaktadır. Bu nedenle 9. Sınıf Coğrafya dersi öğretim programının uygulanabilirliğini sağlamak için hazırlanan ders kitaplarındaki ölçme ve değerlendirme sorularının, öğrencilerin üst düzey zihinsel etkinlikler yapmasını sağlayıcı uygulamalar içermesi gerektiği ortaya çıkmıştır. Yeni hazırlanacak coğrafya ders kitaplarında öğrencilere, üst düzey zihinsel beceriler kazandıracak ölçme değerlendirme sorularına yer verilmesi önerilir. Çalışmanın, daha sonra yapılacak coğrafya öğretimi ve değerlendirme konularındaki çalışmalara katkı sağlaması umulmaktadır.
Keywords
Abstract
Material variety in the process of learning and teaching is of importance, but it is of more importance that coursebooks which are the most basic material have necessary and sufficient qualifications. Coursebooks fulfil a significant task in making the determined outcomes attainable. For this reason, it is essential that they give true and up-to-date information, enrich the subject matter with visual materials as an integration, have assessment and evaluation activities to be used in determining to what extent students reach the learning outcomes in the activities carried out. The current study evaluates the suitability of the assessment and evaluation questions taking place in the natural systems unit in the 9th grade geography course book to learning outcomes by determining to which level they correspond in Bloom’s revised taxonomy. In the study, thirteen outcomes were investigated in the unit of natural systems using document analysis method. Whether the variety of the questions in the mentioned unit contained questions regarding the sub-levels of cognitive field in Bloom’s taxonomy, whether the distribution of these levels were balanced and whether they assessed the related outcome were investigated. According to this classification, it was determined that there were eleven outcomes in the level of understanding, one outcome in the levels of application and evaluation each; no outcome was determined in the remembering, synthesis and creation dimensions. As a result, it was found that the outcomes did not have a homogenous distribution and that the outcomes regarding high level cognitive process dimensions were not sufficient. Upon the evaluation of the assessment questions in the unit of natural systems in the 9th grade Geography course book depending on Bloom’s revised taxonomy, these findings suggest that they will not be effective at an adequate level in realising a significant learning. Therefore, it was found that the assessment and evaluation questions in the coursebooks written to provide the applicability of the 9th grade Geography course curriculum must be the ones which would provide opportunities for students to carry out high-level mental activities. In this way, the current study is of importance in terms of providing data for the future studies as well as making an effective geography teaching and evaluation, and it is expected that it will contribute to the studies to be carried out in this field.
